«آبه نومیکس» مهم‌ترین میراث شینزو آبه می‌شود؟
گروه جهان طلا تسلیمی
شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن که در پایان همین هفته رقابت بر سر رهبری حزب حاکم لیبرال دموکراتیک را پیش رو دارد، با اعتماد به‌نفس و خشنودی یک پیروزی قابل‌توجه را انتظار می‌کشد. پیروزی در این رقابت برای شینزو آبه بدین معنا خواهد بود که در سال 2020 بازی‌های المپیک توکیو زیرنظر او برگزار می‌شوند و او در سال 2021 در حالی که برای طولانی‌ترین دوره رهبری کشورش را برعهده داشته است، دفتر نخست‌وزیری را ترک می‌کند.
به نوشته فایننشال‌تایمز، شینزو آبه توانسته محبوبیت خود را در ژاپن حفظ کند و استراتژی توسعه اقتصادی او که به «آبه نومیکس» مشهور است، رشد را به اقتصاد ژاپن بازگردانده، نرخ اشتغال را بالا نگه داشته، از بروز بحران‌های ناگهانی جلوگیری و شرایط سیاسی ژاپن را قابل پیش‌بینی کرده است. نخست‌وزیر ژاپن به‌شیوه‌ای کاملا موفق قانون اساسی صلح‌طلبانه این کشور را مجددا تفسیر و نقش نیروهای دفاع از خود این کشور را در برقراری امنیت منطقه‌ای شفاف‌سازی کرده است.
رشد اقتصادی یک یا 1.5درصدی در سال اگرچه برای بسیاری از کشورهای ثروتمند کافی به نظر نمی‌رسد، اما باتوجه به دو دهه رکود اقتصادی و جمعیت سالخورده و در حال کاهش ژاپن، حتی همین دستاورد اندک شینزو آبه هم ستودنی است. سیاست پولی تسهیل شده و موضع مالی انعطاف‌پذیر در روند رشد اقتصادی ژاپن اختلال ایجاد کرده بود و نخست‌وزیری در جهت اصلاحات ساختاری گام برداشت و روندی را شروع کرد که مرحله سوم از آبه نومیکز انگاشته می‌شود.
در زمینه سیاست خارجی، جنگ تجاری دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا با چین از شدت تنش‌ها بین توکیو و پکن کاسته و برای دو طرف فرصتی فراهم آورده است تا وابستگی متقابل اقتصادی را مورد توجه قرار دهند. شینزو آبه گاهی در تماس‌های بسیار خود با ولادیمیر پوتین رییس‌جمهوری روسیه اندکی چاپلوس و متملق به نظر می‌رسد، اما همه این تماس‌ها در پیش‌روی توکیو و مسکو به سمت توافقی در زمان پایان رسمی دشمنی‌های جنگ جهانی دوم بین دو کشور موثر واقع شده‌اند.
رای‌دهندگان ژاپنی به ثبات اهمیت می‌دهند. پیش از روی کار آمدن شینزو آبه در سال 2012، دفتر نخست‌وزیری کم از ایستگاه راه‌آهن نداشت: در طی چند سال، پنج نخست‌وزیر آمده و رفته بودند. ژاپن از صحنه بین‌المللی محو شده بود. حتی باراک اوباما رییس‌جمهوری پیشین امریکا یک مرتبه به مزاح گفته بود تا در کاخ سفید از یک نخست‌وزیر ژاپن استقبال می‌کند، فرد دیگری در این کشور روی کار می‌آید. اما شینزو آبه انتخاب ایمنی است. شیگرو ایشیبا رقیب دیرینه او در رهبری حزب لیبرال دموکراتیک در رقابت 20 ماه سپتامبر (29 شهریور) تنها می‌تواند روی حمایت گروه کوچکی از رای‌دهنده‌های افراطی حساب کند.
اما نخست‌وزیری ژاپن نباید به پیروزی به مثابه چکی سفید امضا بنگرد. اگر شینزو آبه می‌خواهد میراثی بزرگ‌تر و مهم‌تر از نخست‌وزیری طولانی‌مدت داشته باشد، به دستورکاری فراگیرتر از برنامه میزبانی جام جهانی راگبی در سال 2019 و خوشامدگویی به جهان در بازی‌های المپیک سال 2020 نیاز دارد.
شینزو آبه به تصویب متمم‌های اصلاحاتی قانون‌اساسی علاقه وافری دارد و از نمونه آنها هم می‌توان به شفاف‌سازی مشروعیت نیروهای مسلح ژاپن اشاره کرد. اگرچه تلاش برای این مساله کاملا مشروع و منطقی است، اما از نظر سرمایه‌گذاری سیاسی ارزش چندانی ندارد. نخست‌وزیر ژاپن بایستی اصلاحات اقتصادی یا همان سومین مرحله از آبه نومیکس را به اولویت دولت خود تبدیل کند. بازیابی فرصت برای اصلاحات به معنای عمل در جهت تعهدات به افزایش سن بازنشستگی و افزایش هزینه‌های بهداشت و درمان برای مستعمری‌بگیران و بازنشستگان ثروتمند است. شینزو آبه سرمایه سیاسی قابل‌توجهی دارد و می‌تواند میزانی از آن را مصرف کند.
در این سوی ماجرا، دونالد ترامپ قرار دارد. تاکنون استراتژی شینزو آبه در قبال ایالات متحده تحت رهبری ترامپ این بوده که تا اندازه ممکن رییس‌جمهوری ملون المزاج امریکا را نزدیک نگه دارد. پیشبرد این استراتژی لزوما همیشه ساده و شدنی نبوده است، اما ژاپن گزینه دیگری ندارد. پیشبرد این استراتژی در قیاس با آنچه ژاپن در صورت ملغی شدن نظام اتحاد جهانی پس از جنگ از دست می‌دهد، بسیار کم‌هزینه‌تر به نظر می‌رسد. از زمانی که کاخ سفید آمادگی خود را در مواجهه با چین بی‌توجه به مسائل تجاری و امنیتی نشان داده و در مذاکرات با کرده شمالی منافع ژاپن را نادیده گرفته است، توکیو گوش به زنگ و نگران است و حق هم دارد. ممکن است گذراندن وقت به بازی گلف با ترامپ ممکن است به شینزو آبه کمک کند، اما تلاش برای نشان دادن این مساله به رییس‌جمهوری امریکا که ژاپن مهم‌ترین متحد این کشور در شرق آسیاست، چالشی بزرگ خواهد بود و تنها با بازی گلف میسر نخواهد شد.
