گرانی کاغذ، معضلی که نیازمند چارهاندیشی است
کاغذ از نمونه اقلامی به شمار میرود که در دوران معاصر به یکی از نیازهای اساسی و اجتنابناپذیر انسان مبدل شده است.
طرح این موضوع به معنای نوظهور بودن این نیاز نیست و بدون تردید از دیرباز، مصرف کاغذ در میان انسانها و جوامع بشری وجود داشته، اما در دوران معاصر به موازات تحولات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در اقصی نقاط جهان، نیاز به این محصول خاص، دو چندان شده است و در آستانه سال تحصیلی جدید، تأمین این نیاز بیش از پیش در میان خانوارهای ایرانی ملموس و اجتنابناپذیر شده است.
البته با توجه به ماده اولیه کاغذ که به واسطه فرآوری چوب درختان تهیه میشود، هر آنچه برای کاهش مصرف این محصول تلاش شود، قطعا خدمت بیشتری به حیات درختان و طبیعت شده اما به صفر رساندن مصرف کاغذ، حداقل در دوران کنونی امری محال است، مگر اینگه پیشرفت بشری در دههها و قرنهای آینده این نیاز را به صفر برساند که تقریبا نایل شدن به چنین امری را باید آرمانی تلقی کرد.بنابر آمار و ارقام منعکس شده از سوی رسانهها، میزان مصرف کاغذ در جهان، حدود230 میلیون تن در سال برآوُرد میشود و کشور ایران با برخورداری از یک درصدِ جمعیت دنیا یک درصد از کاغذ موجود و تولید شده در جهان را مورد استفاده قرار میدهد که در نوع خود عدد و رقمی قابل توجه به نظر میرسد.به واقع هر ایرانی در سال، بهصورت متوسط حدود 13 کیلوگرم کاغذ مصرف میکند و بهصورت تخمینی بیش از 900 میلیون کیلوگرم کاغذ در ایران (در طول مدت زمان یکسال)، مورد استفاده قرار میگیرد.البته اشاره به عدد و رقم 13 کیلوگرم برای هر نفر، بهصورت میانگین و تقریبی است زیرا ممکن است فردی به اقتضای شغل خود به مراتب مصرف بیشتری داشته باشد و یا بالعکس فرد دیگری بنا بر شرایط شغلی خویش، از کاغذ کمتری استفاده کند، بنابراین با همه این تفاسیر، معدل مصرف کاغذ در کشورمان بالا است.آنچنان که ارزیابیها و اخبار واصله نشان میدهد در سال 15 میلیون رأس درخت با هدف تأمین کاغذ قطع میشود که در نوع خود عدد و رقم خیره کنندهای به نظر میرسد.یکی از حوزههایی که ارتباط مستقیمی با کاغذ دارد به عرصه مطبوعات و جراید معطوف میشود و بهصورت طبیعی افزایش افسارگسیخته قیمت کاغذ میتواند به تعطیلی روزنامهها و بیکار شدن عدهای از فعالان این عرصه منتهی شود.از سوی دیگر، گرانی کاغذ موجب ظهور و بروز مشکلات عدیدهای در حوزه نشر میشود و تمامی این موارد به تدریج فرهنگ جامعه و مولفههای تأثیرگذار در آن همچون سرانه مطالعه (به دلیل افزایش قیمت کتاب) و غیره را تحتالشعاع قرار میدهد.