خاستگاه دانشمندان اروپایی
گروه گوناگون| این روزها در بریتانیا، برگزیت به مهمترین دغدغه شهروندان و مقامات سیاسی این کشور تبدیل شده است. پیش از این، بسیاری از بریتانیاییها، به خروج کشورشان از اتحادیه اروپا رای داده بودند؛ تصمیمی که نه تنها باعث نگرانی مقامات سیاسی و اقتصادی این کشور شد، بلکه چالشهای بسیاری را نیز سر راه جامعه علمی بریتانیا و اتحادیه اروپا قرار داد. در مورد بحثهای سیاسی و اقتصادی، بسیاری از تحلیلگران بهراحتی میتوانند یکی از طرفین (بریتانیا یا اتحادیه اروپا) را بازنده برگزیت معرفی کنند، اما در بحث علم و فناوری، بریتانیا و اتحادیه اروپا، به یک اندازه به یکدیگر نیازمندند. تازهترین آمارهای منتشر شده از سوی یورواستات، نشان میدهد که در سال 2017، در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بریتانیا بیشترین تعداد دانشمندان و مهندسان را به خود اختصاص داده است. بر این اساس، در صورتی که بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج شود، تغییر قابلتوجهی در جمعیت دانشمندان این اتحادیه ایجاد میشود. این در حالی است که طبق بسیاری از گزارشهای منتشر شده، بریتانیا تاکنون هزینه بسیاری از فعالیتهای علمی خود را از بودجه اتحادیه اروپا تامین میکند و خروج از این کشور ممکن است تاثیر قابلتوجهی بر این موضوع داشته باشد.
طبق آمار منتشر شده از سوی یورواستات در سال 2017، بریتانیا حدود 13 درصد از مجموع جمعیت اتحادیه اروپا را تشکیل داده و دانشمندان و مهندسان این کشور، سهم 19 درصدی در جمعیت علمی اتحادیه اروپا دارند. به گفته بسیاری از تحلیلگران، از ابداع و کشف گرفته تا تحقیق و تجاریسازی، همچنین ورود محصولات جدید به بازار و تولید ثروت از راه توسعه علم در اتحادیه اروپا، به شکل منفی تحتتاثیر برگزیت قرار گرفته است.
آلمان نیز، دومین کشوری است که بیشترین تعداد مهندسان و دانشمندان اتحادیه اروپا را به خود اختصاص داده است. آنطور که گفته شده، بودجه بسیاری از سوی اتحادیه اروپا، صرف تحقیقات و افزایش ایدهها در حوزه علوم و تکنولوژی در آلمان میشود. طبق گزارش یورواستات، آلمان به عنوان یکی از پرجمعیتترین کشورهای اتحادیه اروپا، حدود 16 درصد از جمعیت این اتحادیه را به خود اختصاص داده، همچنین جامعه علمی و مهندسی آلمان، حدود 19 درصد از مجموع دانشمندان و مهندسان اروپایی را تشکیل میدهند.
در بسیاری از گزارشها نیز گفته شده که آلمان و فرانسه، از تاثیرگذارترین کشورهای اتحادیه اروپا بهشمار میروند. در تاریخ فرانسه نیز گفته شده که این کشور در زمینههایی مانند فرهنگ، علوم بنیادی، صنعت و فناوری، هنر، اقتصاد و سیاست یکی از مهمترین کشورهای جهان معرفی شده است. آمار یورواستات نیز نشان میدهد که در سال 2017، فرانسه سهم 10 درصدی در مجموع دانشمندان و مهندسان اتحادیه اروپا داشت. این آمار در حالی ارایه شد که فرانسویها، حدود 13 درصد از جمعیت اتحادیه اروپا را تشکیل میدهند. اسپانیا نیز، از لحاظ وسعت، یکی از بزرگترین کشورهای اتحادیه اروپا محسوب میشود که حدود 9 درصد از جمعیت این اتحادیه را در خود جای داده است. این در حالی است که طبق گزارش یورواستات، دانشمندان اسپانیا، حدود 8 درصد از مجموع جامعه علمی اتحادیه اروپا را تشکیل دادهاند. این آمار در لهستان به 7 درصد میرسد. در این کشور، پس از جنگ جهانی دوم، تغییرات قابلتوجهی در نظام سیاسی، اجتماعی و علمی این کشور ایجاد شد که در نهایت، آکادمی علوم لهستان- به عنوان مهمترین نهاد علمی این کشور- به موسسهای دولتی تبدیل شد و فعالیتهای خود را در راستای انجام تحقیقات علمی با تکیه بر پیشرفت دانش، اقتصاد و فرهنگ لهستان ادامه داد.
ایتالیا نیز، از جمله کشورهای اروپایی است که سهم قابلتوجهی در توسعه علم و تعداد دانشمندان در اتحادیه اروپا را به خود اختصاص داده است. طبق آمار 2017 یورواستات، حدود 12 درصد جمعیت اتحادیه اروپا، ساکن ایتالیا هستند و دانشمندان و مهندسان این کشور، حدود 6 درصد از جامعه علمی اتحادیه اروپا را تشکیل میدهند.
آنطور که در بسیاری از گزارشها گفته شده، در سالهای اخیر حدود 60 درصد از دانشمندان اروپایی را مردان و 40 درصد را زنان تشکیل دادهاند.