بیمه به خانه‌دارها روی خوش نشان نداد
بیمه زنان خانه دار، از آن دسته خدمات بیمه است که از زمان مطرح شدن تا امروز فراز و نشیب بسیاری را پشت سر گذاشت. اگرچه بیمه زنان خانه‌دار طرحی بود که با استقبال بسیاری از سوی زنان رو به رو شد و تاکنون 136 هزار زن خانه دار، تحت پوشش این بیمه قرار گرفته‌اند، اما کمبود بودجه دولت هر بار به این طرح شکل تازه‌ای بخشید. در نهایت روز گذشته سازمان تامین اجتماعی، شرایط تازه‌ای را پیش روی زنان خانه‌دار برای برخورداری از بیمه گذاشت و در راســتای اجــرای مصوبه هیات مدیره ســازمان تامین اجتماعــی، تمامی زنــان خانه‌دار سراســرکشــور براساس احــراز شــرایط مربــوط در زمره مشمولان مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد قــرار می‌گیرند.
راه پرفراز و نشیب بیمه زنان خانه‌دار
بیمه زنان خانه دار، از سال 1387 مطرح شد اما با گذشت 10 سال از نخستین زمزمه‌ها برای اجرای این طرح، هنوز هم ساز و کار آن به درستی معلوم نیست. این طرح نخست بر اساس اصول 20، 21 و 29 قانون اساسی در هیات دولت مطرح شد و سپس در سال 1380 در قالب صندوق تامین اجتماعی زنان و در نهایت در بودجه سالانه سال 1381 به مسوولیت سازمان بهزیستی مورد توجه قرار گرفت اما در نهایت به دلیل تحمیل بار مالی به دولت وقت، متوقف شد تا اینکه در اواخر دولت دهم، در راستای سر و سامان دادن به این طرح اعلام شد، 200 هزار زن خانه‌دار در سال 1392 بیمه می‌شوند و بعد از آن در اردیبهشت همان سال، خبر تصویب بیمه زنان خانه‌دار در هیأت دولت منتشر شد. با این وجود اگرچه قرار بود تا پایان برنامه پنجم توسعه تمام زنان خانه‌دار تحت پوشش بیمه قرار بگیرند اما این موضوع در برنامه ششم توسعه تغییر کرد و مطابق آنچه در این برنامه و همچنین در لایحه بودجه 97 به آن اشاره شد، زنان خانه‌داری که دارای سه فرزند باشند می‌توانند تحت پوشش این بیمه قرار بگیرند. زهرا ساعی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، اوایل امسال درباره این موضوع بیان کرد: «به علت شرایط اقتصادی کنونی کشور و منابع موجود تنها می‌توان تعداد محدودی از زنان خانه‌دار را تحت پوشش بیمه قرار داد که این میان زنان خانه‌داری که دارای سه فرزند باشند می‌توانند بر اساس قانون برنامه ششم توسعه، تحت پوشش این بیمه قرار بگیرند. ما به دنبال این بودیم که همچون کشورهای توسعه‌یافته که برای تمام زنان خانه‌دار حقوقی تعریف کرده‌اند و آنها را تحت پوشش بیمه قرار داده‌اند، اقدام کنیم، اما با وجود مشکلات اقتصادی کشور اجرای آن امکانپذیر نبود و به دلیل اینکه مشمول اصل 75 شده و برای دولت بار مالی اضافی ایجاد می‌کرد، از اجرای آن ممانعت به عمل آمد.»
سرانجام کمبود بودجه دولت برای اجرای طرح بیمه زنان خانه دار، به آنجا رسید که چندی پیش، مدیر کل امور فنی بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی، اعلام کرد، این سازمان، زنان خانه‌دار را بر اساس مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد، تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار داده است تا این گروه از جامعه، بتوانند با انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه مقرر از تعهدات قانونی مربوطه بهره‌مند شوند. منصور آتشی درباره شرایط بیمه زنان خانه‌دار گفت: « زنان خانه داری که کمتر از ٥٠ سال تمام سن دارند، می‌توانند نسبت به ارایه تقاضا و انعقاد قرارداد بیمه اقدام کنند و چنانچه سن متقاضی در زمان ثبت تقاضا بیش از ٥٠ سال باشد، پذیرش درخواست وی منوط به دارا بودن سابقه پرداخت حق بیمه قبلی معادل مدت مازاد سنی مقرر خواهد بود. زنان خانه‌داری که حداقل دارای ١٠ سال سابقه پرداخت حق بیمه هستند نیز می‌توانند بدون لحاظ شرط سنی، نسبت به ارایه تقاضا و انعقاد قرارداد بیمه اقدام کنند.»
آخرین جزییات بیمه برای خانه‌دارها
اگرچه بیمه زنان خانه‌دار از ابتدا تا امروز فراز و نشیب بسیاری را تحمل کرد اما تاپایان سال گذشته، ۱۳۶ هزار و ۲۸۶ زن در سراسر کشور تحت عنوان بیمه زنان خانه‌دار تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی قرار گرفتند و زنان گیلانی با تعداد ۱۹ هزار و ۶۵۰ نفر در این زمینه پیشتاز هستند. اما حالا بر اساس آنچه روز گذشته، سازمان تامین اجتماعی اعلام کرد، به منظور گســترش بیمه به افراد جامعه و در راســتای اجــرای مصوبه هیأت مدیره ســازمان تامین اجتماعــی، کلیــه زنــان خانه‌دار سراســرکشــور براساس احــراز شــرایط مربــوط در زمره مشمولان مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد قــرار می‌گیرند و می‌توانند به نزدیک‌ترین شــعبه تامین اجتماعی محل سکونت خود مراجعه کنند و با ارایه درخواست به صورت خوداظهاری به عنوان زنان خانه‌دار و با انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه مقرر از تعهــدات قانونی مقرر بهره مند شوند. شــرایط ســنی برای پذیرش درخواست و انعقاد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار حداکثر ۵۰ ســال است؛ در غیــر این صــورت متقاضی باید معــادل مازاد ســنی مقرر دارای سابقه پرداخت حق بیمه قبلی نزد این سازمان باشد.
فرد متقاضی می‌تواند با انتخاب یکی از نرخ‌های اعلام شــده از حمایت‌های بیمه‌ای مربوطه بهره مند شــود و در صورتی که خواستار بهره مندی از مزایای بیمه بازنشستگی و فوت بعداز بازنشســتگی باشد، ۱۴ درصد دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه (۱۲ درصد ســهم بیمه شده و ۲ درصد ســهم دولت) پرداخــت کند. همچنین بــرای اینکه بتواند از مزایای بیمه بازنشســتگی و فوت قبل و بعد از بازنشســتگی برخوردار شود، باید ۱۶ درصد دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه) (۱۴ درصد ســهم بیمه شــده و ۲ درصد ســهم دولت) و بازنشســتگی، فوت و ازکارافتادگی ۲۰ درصد دســتمزد مبنای پرداخــت حق بیمه (۱۸ درصد ســهم بیمه شــده و ۲ درصد سهم دولت) پرداخت شود.
حتی زنان شاغل در کارگاه و موسسات مشمول قانون تأمیــن اجتماعی که تحت عنــوان بیمه اجباری زیرپوشش مقررات تأمین اجتماعی قرار دارند، درصورت قطع ارتباط استخدامی با کارفرما می‌توانندمابقــی بیمه پــردازی خود را از طریــق بیمه زنان خانه‌دار ادامه دهند و از مزایایی که به آن اشــاره شد، بهره مند شوند.
در صورتی که فرد متقاضی بخواهداز مزایای درمانی این بیمه نیز استفاده کند، بایدبه ازای هر نفر ماهیانه حق سرانه درمان که هر ســال بــه تصویب هیــأت وزیران می‌رســد، برای خود و افراد تحت تکفل پرداخت کند اما از آنجایی که زنــان خانه‌دار تحت تکفل همســران خود بــوده و از نظــر درمانی نیز تحت پوشش همسر خود هستند، ملزم به پرداخت حق سرانه درمان نخواهند بود.
اگر پدر خانواده فاقد پوشش بیمه‌ای باشد، متقاضی بیمه زنان خانه‌دار می‌تواند با پرداخت حق سرانه درمان مصوب فرزندان خود را بیمه درمانی کند. زنــان خانه‌دار و افراد تحت تکفل آنها می‌توانند باپرداخت حق سرانه درمان مصوب هیات وزیران با دریافت دفترچه درمانی از تمامی امکانات مراکز درمانی سازمان تأمین اجتماعی در سراسر کشور و نیز امکانات مراکز تشخیصی، درمانی و دارویی طرف قرارداد این سازمان استفاده کنند. میزان سهم بیمه شــده از هزینــه درمان که فرانشــیز نامیده می‌شود، برای خدمات پزشکی سرپایی ۳۰ درصد و برای خدمات درمانی بستری ۱۰ درصد است.
