چاقوی دو لبه افزایش صادرات به همسایه غربی

تعادل|

 پارلمان بخش خصوصی روز گذشته میزبان همتایان عراقی خود بود. بر اساس خروجی «نشست تجاری ایران و عراق»، گسترش بی‌سابقه حجم صادرات ایران به عراق طی شش ماه اخیر، نگرانی‌هایی را در میان مسوولان عراقی به وجود آورده که از عدم توازن تراز تجاری دو کشور، اظهار نگرانی می‌کنند و آن را به «چاقویی» دو لبه تشبیه می‌کنند. علاوه بر این، در این نشست، برخی مشکلات موجود به ویژه در مبادی ورودی و گمرکی دو کشور مورد بررسی قرار گرفت. از دیگر سو، «صدور روادید» و«مشکلات بانکی»، مهم‌ترین عواملی بودند که در این نشست به عنوان موانع توسعه مناسبات ایران و عراق مطرح شدند. این در حالی است که استفاده از بانک‌های محلی، راه‌حلی بود که طرف عراقی برای انتقال سرمایه میان دو کشور در زمان اعمال تحریم‌ها پیشنهاد کرد.

نشست مشترک فعالان تجاری ایران و عراق روز گذشته در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد و رییس اتحادیه اتاق‌های بازرگانی عراق در رأس هیاتی متشکل از روسای برخی از اتاق‌های استانی عراق با رییس اتاق بازرگانی ایران ملاقات کرد. رییس اتاق بازرگانی ایران سخنران اول و آغازگر این نشست بود. او ابتدا به تاریخچه روابط ایران و عراق اشاره کرد و عراق را یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران در منطقه و جهان دانست. غلامحسین شافعی به این نکته هم اشاره کرد که بخش خصوصی ایران همواره در پی توسعه روابط اقتصادی از طریق انتقال تجارب، تکنولوژی و سرمایه‌گذاری در تولید در کشور عراق بوده است. شافعی اما برخی مشکلات را مانع از افزایش سطح مناسبات اقتصادی بین دو کشور دانست. به گفته او، رفع مشکلات عدم وجود روابط بانکی و مبادلات بانکی و همچنین پوشش بیمه‌ای بین دو کشور از موارد مهمی است که برای توسعه اقتصادی دو کشور ضروری است.

شافعی در محور دیگر سخنان خود به تسهیل، رفت و آمد تجاری در روابط میان ایران و عراق اشاره کرد و آن را یکی از عوامل موثر در توسعه روابط اقتصادی دانست. او گفت: لازم است تا صدور روابط تجاری و کاری و همچنین صدور روابط چندبار ورود، مخصوصا برای کارگران و مهندسان ایرانی تسهیل شود و امیدوارم که کشور عراق به آن توجه کند. رییس اتاق بازرگانی ایران در ادامه اختلافات تجاری بین دو کشور و نیز مساله مطالبات پیمانکاران در بخش خدمات فنی و مهندسی را به عنوان موضوعی دیگر مطرح کرد که اتاق‌های بازرگانی دو کشور باید در رفع آن تلاش کنند. غلامحسین شافعی با بیان اینکه عمده روابط اقتصادی بین ایران و عراق، روابط بین بخش‌های خصوصی دو کشور است، افزود: بنابراین این روابط چندان نمی‌تواند از نوسانات سیاسی تأثیرپذیر باشد، اما بی‌تأثیر از آن هم نیست.  رییس اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه همکاری در زمینه صنایع پتروشیمی، حمل و نقل، توریسم‌درمانی، خدمات فنی و مهندسی از جمله زمینه‌هایی برای فعالیت تجاری به شمار می‌رود، گفت: برگزاری سمینارهای روز اقتصاد ایران و عراق و شرکت در نمایشگاه‌ها هم می‌تواند موجبات روابط اقتصادی بیشتر بین دو کشور را فراهم آورد و در این راستا اتحادیه‌ها و تشکل‌های زیرمجموعه اتاق ایران آماده‌اند تا با کمک اتاق بازرگانی ایران و عراق و با استفاده از ظرفیت‌های به وجود آمده، نهایت استفاده از این ظرفیت‌ها را به عمل آورند. رییس اتاق ایران همچنین از لزوم اجرای یکسان قانون در مرزهای بین دو کشور سخن گفت و ادامه داد: عدم ثبات در قانون تجارت هم در ایران و هم در عراق مشکل‌ساز است. شافعی پیشنهاد کرد به همت اتاق‌های مشترک دو طرف و اتاق‌های دو کشور، کمیسیون داوری تشکیل شود تا مشکلات و چالش‌های به وجود آمده ببین تجار در شرایط آسان‌تری مورد بررسی و قضاوت قرار گیرد.

  راه‌حل عراقی‌ها برای گذار از تحریم

از سوی دیگر، رییس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی عراق گفت: همانطور که ایران در زمان ورود داعش به کشور عراق به ما کمک کرد، ما هم در زمان تحریم‌ها ایران را ترک نخواهیم کرد. جعفر الرسول الحمدانی افزود: حفظ مشارکت روابط تجاری ایران و عراق از اهداف ما است. او با اشاره به مشکلاتی که رییس اتاق بازرگانی ایران در مورد برقراری روابط بانکی و همچنین تسهیل در صدور روادید برای توسعه همکاری‌ اقتصادی بین دو کشور عنوان کرد، گفت: حل این مشکلات ساده است و ما آمادگی داریم تا مشکلات را در راه شراکت اقتصادی ایران و عراق برطرف کنیم. او با بیان اینکه آمارها نشان می‌دهد که آمار تجاری ایران و عراق در ماه‌های اخیر افزایش یافته است، گفت: این موضوع به دلیل پایین‌آمدن ارزش ریال در مقابل دلار است. الرسول الحمدانی گفت: ما می‌بینیم که مرزها شلوغ شده و کالاهای ایرانی بیشتری به عراق صادر می‌شود که این امر مانند چاقوی دولبه به‌حساب می‌آید و باید به‌صورت حساب‌شده با آن روبرو شد.

رییس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی عراق به موضوع روابط بانکی و انتقال پول به این دو کشور اشاره کرد و گفت: برای انتقال راحت سرمایه‌ها بین دو کشور راه‌هایی وجود دارد و این امکان می‌تواند از طریق بانک‌های محلی انجام شود. او افزود: برخی بانک‌ها مایل هستند که اگر بانک‌های ایرانی تمایل داشته باشند، برای انتقال پول بین دو کشور بانک مشترک تشکیل شود. الرسول الحمدانی با بیان اینکه بسیاری از پروژه‌های تولیدی و کارخانه‌های عراق تعطیل هستند، گفت: برای راه‌اندازی این کارخانه‌ها و پروژه‌های تولیدی نیازمند استفاده از تجارب ایرانی‌ها هستیم که بخشی از این کارها توسط بخش خصوصی و بخشی دیگر توسط بخش دولتی و حکومتی امکان‌پذیر است. رییس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی عراق گفت: کالاهایی که از ایران به عراق صادر می‌شود، دارای استاندارد پایینی است و ادامه این روند باعث بدنامی تولیدات ایرانی در بازارهای عراق می‌شود، بنابراین لازم است تا به این موضوع هرچه سریع‌تر رسیدگی شود.

  رشد 31 درصدی صادرات به عراق

از سوی دیگر، رییس اتاق مشترک ایران و عراق در این نشست به ارایه آمار و گزارشی از صادرات شش ماهه ایران به عراق پرداخت. به گفته یحیی آل‌اسحاق، روابط تجاری ایران و عراق در 6 ماه اخیر 31 درصد رشد داشته است؛ بطوری که در 6 ماه اول سال گذشته ارزش صادرات ایران به عراق 3 میلیارد و 100 میلیون دلار بود که این رقم در 6 ماه ابتدای سال جاری به 4 میلیارد و 165 میلیون دلار رسیده است. آل‌اسحاق پیشنهادی هم برای فعالان اقتصادی عراقی داشت. رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق گفت: علاوه بر آنکه ایران می‌تواند در پروژه‌های عراق سرمایه‌گذاری کند عراق نیز می‌تواند در پروژه‌های ایرانی سرمایه‌گذاری کرده و کالاهای تولید شده را به کشور خودشان ببرند. او در بخش دیگری از سخنان خود به روی روابط پایدار دو کشور تاکید کرد و گفت: با سرمایه‌گذاری مشترک روابط تجاری بین دو کشور پایدارتر خواهد شد و اکنون بهترین فرصت برای حضور در عراق است، قبل از اینکه رقبای دیگر در این بازار حضور یابند.  دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق نیز سخنران بعدی این نشست بود. او با اشاره به دخالت واسطه‌ها و حق‌العمل‌کاران در صادرات کالا به عراق گفت: این موضوع باعث شده تا کالای ایرانی با کیفیت کمتر و قیمت بالاتری به دست مصرف‌کننده عراقی برسد. سید حمید حسینی با اشاره به نارضایتی عراقی‌ها از کیفیت کالاهای صادراتی ایران به عراق گفت: در این زمینه نشستی روز دوشنبه هفته آینده با اتاق بازرگانی ایران برگزار می‌شود تا اختیاراتی به اتاق بازرگانی ایران و عراق اعطا شود و براین اساس با همکاری اداره استاندارد ایران نظارت بر کیفیت کالاهای ایرانی در عراق را بر عهده بگیریم.