پایان راه دولت آلمان نزدیک است؟
گروه جهان|
یکی از نزدیک‌ترین متحدان آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در اتفاقی غیرمنتظره از ریاست گروه پارلمانی حزب دموکرات‌مسیحی کنار گذاشته شد که نشان‌دهنده کاهش شدید قدرت سیاسی صدراعظم آلمان بود. به نوشته فایننشال‌تایمز، مرکل از نامزدی فولکر کاودر برای ریاست ائتلاف پارلمانی احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی حمایت کرده بود؛ اما کویدر در برابر ارلف برینکهویس یکی دیگر از قانون‌گذاران حزب دموکرات مسیحی شکست خورد. صدراعظم این رای‌گیری را «یک ساعت دموکراسی که شکست را نیز شامل می‌شود» توصیف و تصریح کرد که هیچ راه آسانی برای «شیرین کردن این شکست» وجود ندارد. شکست کاورد در انتخابات درون حزبی در فاصله زمانی اندکی از مناقشات بر سر رییس آژانس اطلاعاتی آلمان رخ داد و ضربه‌ای دیگر به مرکل وارد آورد. مناقشات بر سر درخواست استعفای هانس گئورگ ماسن در نهایت با توافق احزاب دموکرات مسیحی، سوسیال مسیحی و سوسیال دموکرات بر سر لزوم برکناری او پایان یافت، اما آشفتگی‌های این مناقشات همچنان در دولت ائتلافی قابل مشاهده است.
اینس پل، سردبیر دویچه‌وله، شکست این نامزد مورد اعتماد مرکل در انتخابات درون حزبی را گواه آن دانست که صدراعظم آلمان حمایت اکثریت نمایندگان حزب خود را از دست داده است. او همچنین نوشت که معتقد است دوران زمامداری مرکل به پایان رسیده.
فولکر کاودر، نماینده بانفوذ حزب دموکرات مسیحی در بوندس‌تاگ، ۱۳ سال ریاست فراکسیون مشترک حزب آنگلا مرکل و حزب خواهر آن، یعنی حزب سوسیال مسیحی، را بر عهده داشت. کاودر که یکی از افراد معتمد مرکل به شمار می‌آید، با وجود برخورداری از حمایت قاطع صدراعظم برای انتصاب مجدد، در انتخابات درون حزبی روز سه‌شنبه شکست خورد؛ شکستی که زلزله‌ای در دولت آلمان به شمار می‌رود.
روسای فراکسیون‌های مجلس زمانی بسیار موفق به شمار می‌آیند که کمتر کسی متوجه فعالیت سیاسی آنها در پشت‌پرده شود. در سیستم پارلمانی آلمان، آنها مسوول جلب نظر نمایندگان فراکسیون برای حمایت از سیاست‌های رهبر حزب هستند. اگر رهبر حزب صدراعظم کشور باشد، رییس‌فراکسیون همزمان مسوول آن است که سیاست‌های رییس‌دولت را بی‌سر و صدا در پارلمان فدرال به کرسی بنشاند. البته در عمل همیشه چنین نمی‌شود. دولت کنونی آلمان از ابتدای امر پرحاشیه بوده است. مذاکرات طولانی‌مدت میان احزاب مختلف آلمان برای تشکیل دولت با مجموعه‌ای از دسیسه‌ها، استعفاها و خطر دایم شکست خوردن تلاش‌ها و در نهایت احتمال برگزاری مجدد انتخابات پارلمانی، همراه بود. اکنون درست یک سال از انتخابات می‌گذرد و این پرسش مطرح است که ائتلاف احزاب دولتی آلمان چه زمانی فرومی‌پاشد و آلمان چه وقت مجبور خواهد شد درصدد برگزاری انتخاب جدید برآید.
انقلاب در کاخ
اما بحث تنها بر سر این نیست که احزاب ائتلاف دولتی آلمان به‌شدت اختلاف‌نظر دارند و بر سر هر موضوعی مثل چینی‌بند‌زن‌ها بحث‌و‌جدل می‌کنند و با به بازی گرفتن باقی‌مانده اعتبار خود میان مردم، آن را از دست می‌دهند. آنگلا مرکل حتی از حمایت اکثریت نمایندگان حزب خود هم برخوردار نیست. شکست مرد مورد اعتماد مرکل در انتخابات درون حزبی، انقلابی در کاخ صدراعظم به شمار می‌رود که تنها یک سناریو برای آن قابل تصور است: برگزاری انتخابات زودهنگام بدون آنگلا مرکل، بدون شخصیتی که روی هم رفته ۱۳ سال تاثیری ماندگار بر سرنوشت آلمان و اروپا داشته است.
انتخاب رالف برینک‌هاوس، یک سیاستمدار امور مالی به جای فولکر کاودر از سوی نمایندگان حزب مرکل، آن هم درست زمانی که آلمان زیر حملات لفظی رییس‌جمهوری امریکا در سخنرانی سالانه او در نشست مجمع عمومی سازمان ملل قرار گرفته، وضعیت غریب و ناخوشایندی برای بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا ایجاد کرده است. به نظر می‌رسد بسیاری از نمایندگان پارلمان فدرال آلمان هنوز متوجه جدی بودن اوضاع نشد‌ه‌اند. آنها توسط شهروندان آلمان انتخاب شده‌اند تا برای رفاه این کشور خدمت کنند، نه اینکه دولت را به حال خود رها و هفته‌ها بر سر پست و مقام چانه‌زنی کنند. از این شرایط تنها و تنها حزب راست افراطی پوپولیستی «آلترناتیوی برای آلمان» سود می‌برد. این حزب شکست کاودر در انتخابات درون حزبی را نشانه پایان دوره مرکل توصیف کرده است.
پیاده کردن تنها شخصیت قابل اعتماد
از نخستین روز تشکیل دولت کنونی آلمان، احزاب تشکیل‌دهنده ائتلاف آن فاقد یک پروژه سیاسی مشترک و از آن مهم‌تر فاقد شخصیت‌های توانا با قابلیت پذیرفتن مسوولیت هدایت کشور در شرایط سخت کنونی آلمان بودند. تنها شخصیت بزرگ و مطرح در این مجموعه تا روز سه‌شنبه تاریخی، آنگلا مرکل بود که در هر شرایطی می‌توانست با نادیده گرفتن شکاف عمیق میان احزاب دولت ائتلافی آلمان و حتی اختلافات داخلی حزب خود، عمل کند. اما به نظر می‌رسد دوران مرکل هم به پایان رسیده است. نمایندگان دو حزب دمکرات مسیحی و سوسیال مسیحی که فراکسیونی مشترک در پارلمان فدرال آلمان دارند، فقط فولکر کاودر را برکنار نکردند؛ بلکه در شرایط بی‌ثبات کنونی، صدراعظم آلمان را در افکار عمومی این کشور بی‌اعتبار کردند. اکنون دیگر پرسش این نیست که دوران زمامداری آنگلا مرکل به پایان رسیده است یا خیر. پرسش این است که دولت آلمان با چه سرعتی به پایان خط می‌رسد. تحولات پیش‌روی آلمان بسیار قابل‌توجه است و دیگر تنها دلیل آن این نیست که حزب جناح راستی «آلترناتیوی برای آلمان» و دونالد ترامپ از شرایط موجود (چرخش به راست عمومی در اروپا) بسیار خشنود هستند.
