حمله نازی‌ها به شوروی
دهم مهر 1320، ژوزف استالین با حمله آلمان نازی به مسکو از چرچیل تقاضای کمک نظامی کرد و چرچیل به او پیشنهاد داد، پنج تا شش لشکر از نظامیان خود را از ایران خارج سازد و در جبهه شرق به کار گیرد.
عملیات بارباروسا اسم رمز حمله آلمان به شوروی در جریان جنگ جهانی دوم بود. از ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱، بیش از ۳٫۹ میلیون سرباز قدرت‌های محور اتحاد شوروی را در طول ۲۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک اشغال کردند، که بزرگ‌ترین اشغال در تاریخ جنگ‌های بشر است. بارباروسا از ۶۰۰ هزار وسیله نقلیه موتوری، و ۷۵۰ هزار اسب استفاده کرد. این عملیات جاه طلبانه که با آرزوی مداوم آدولف هیتلر برای فتح سرزمین‌های روسیه به پیش می‌رفت، آغازی بر فاز محوری تعیین پیروز جنگ داشت. اشغال شوروی توسط آلمان منجر به ۹۵٪ همه تلفات ارتش آلمان از ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۴ و ۶۵٪ کل تلفات نظامی متحدین در تمام طول جنگ شد. تحلیلگران معتقدند حمله به شوروی بزرگ‌ترین اشتباه نظامی هیتلر بود
عملیات بارباروسا به افتخار فردریک بارباروسا، فرمانروای قرون وسطای آلمانی که امپراتوری مقدس روم را در دوره‌ای که نیاز داشت نجات داده بود نامگذاری شد.
هیتلر در «نبرد من» وسواس و نفرت عجیبی نسبت به روس‌ها اظهار می‌دارد. همچنین هیتلر در کتابش اضافه کرده آلمان برای به دست آوردن فضای حیاتی متوجه شرق باشد. حمله به روسیه به دلیل جنگ با فرانسه و انگلستان به تعویق افتاد ولی وقتی آلمان‌ها کار آن جبهه را یکسره کردند متوجه شرق و خاک روسیه شدند. در ۲۷ سپتامبر ۱۹۴۰ و پس از امضای پیمان سه جانبه آلمان-ایتالیا-ژاپن بدگمانی میان دو متحد، آلمان و شوروی، بالا گرفت و در نتیجه آلمان به بهانه همدستی بلشویک‌ها با یهودیان به شوروی حمله کرد.
در طول شب بیست و یکم ژوئن ۱۹۴۱ از فنلاند تا دریای سیاه سه میلیون و پنجاه هزار سرباز آلمانی با همراهی یک میلیون نیروی ذخیره و افراد ستاد لجستیک و نیز سایر سپاهیان دول محور منتظر دستور حمله به خاک اتحاد جماهیر شوروی بودند سربازها در اردوگاه‌ها آتش می‌افروختند عده‌ای هم آواز می‌خواندند. اگرچه روسیه کشور پهناوری بود و قلمرو وسیعی را شامل می‌شد وسعت خاکش این اجازه را به روس‌ها می‌داد تا در هر زمان و هر مکانی که دلشان بخواهد عقب بنشیند وسعت خاک روسیه بسیاری از ارتش‌ها را در خود بلعیده مغول‌ها، تاتارها، سوئدی‌ها فرانسوی‌ها ، آلمانی‌ها و… بعد از لشکرکشی به روسیه بوده که از پا افتاده‌اند و همین موضوع این‌بار سپاهیان هیتلری را در خود فرو بلعید.
