تزریق فناوری به بافت فرسوده پایتخت
گروه راه و شهرسازی|
روز گذشته تفاهم نامه‌ای بین معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری با شهرداری تهران حول سه محور امضا شد. تسهیل استقرار استارت‌آپ‌ها و شتاب‌دهنده‌ها در بافت‌های فرسوده؛ ایجاد مراکز فناوری و کارخانه‌های نوآوری در بافت‌های فرسوده، ناکارآمد و پهنه‌های صنعتی متروکه شهر تهران؛ و استفاده از ظرفیت‌های بالقوه در فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان، سه محور اصلی تفاهمنامه همکاری بین معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و شهرداری تهران است.
به گزارش «تعادل»، در دنیای کنونی شهرها به سمت هوشمند شدن حرکت می‌کنند. در حقیقت هوشمندسازی یک ضرورت برای وضعیت فعلی کشور است و برای پیاده‌سازی این سیستم نیاز به ایجاد مشاغلی در حوزه فناوری اطلاعات است که می‌تواند درآمدهای پایدار شهرداری‌ها را متحول کند. شهرداری تهران نیز چندی است که به این موضوع پرداخته و در برنامه سوم توسعه این شهر نیز فصلی به هوشمندسازی شهر اختصاص داده شده است. البته اختصاص اماکن و کارخانه‌های متروکه تهران که از آنها با عنوان کارخانه نوآوری یاد می‌شود، به شرکت‌های دانش بنیان در دوران محمد علی نجفی شهردار قبلی رقم خورد و شهردار کنونی با امضای این تفاهم نامه نشان داد که توسعه شرکت‌های دانش بنیان و استفاده از این شرکت‌ها برای هوشمندسازی شهر را در دستور کار دارد.
بر اساس این گزارش، هدف از این تفاهمنامه استفاده از ظرفیت‌های موجود شهرداری تهران در شناسایی و واگذاری ساختمان‌ها و پهنه‌های صنعتی متروکه و فضاهای قابل استفاده در بافت فرسوده و ناکارآمد شهری برای میزبانی استارت آپ‌ها و شتاب‌دهنده‌ها عنوان شده است. همچنین این تفاهمنامه بر توسعه زیست‌بوم نوآوری، فناوری و جریان‌سازی و بهره‌برداری از آثار توسعه‌ای و ارزش افزوده، استقرار استارت آپ‌ها و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان در راستای بازآفرینی فضاهای شهری و صنعتی تاکید دارد.
بر اساس این تفاهمنامه، شهرداری تهران متعهد شده است که نسبت به شناسایی و معرفی فضاهای مطلوب برای راه‌اندازی مجتمع‌های فناوری، کارخانه‌های استارت آپی در بافت فرسوده و ناکارآمد و تبیین ساز و کار واگذاری اراضی و ابنیه به شتاب‌دهنده‌ها و صندوق‌های جسورانه خطرپذیر با نظارت معاونت علمی اقدام کند.
تسهیل بهره‌برداری استارت آپ‌ها از املاک و ساختمان‌های در اختیار بخش خصوصی با صدور مجوز تعمیر، ساخت و احداث ابنیه جدید تا زمان تایید معاونت علمی، نیازسنجی دانشی برای استقرار کسب‌وکارهای دانش‌بنیان در راستای توسعه تهران، معرفی زمین‌ها، بناها و فضاهای مناسب در بافت فرسوده دارای پتانسیل استفاده برای کسب‌وکارهای نوین و شرکت‌های دانش‌بنیان، ارایه خدمات و معرفی استانداردهای فناوری اطلاعات شهرداری تهران برای مطابقت کسب و کارهای دانش‌بنیان شهری و کمک به ترویج فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان از دیگر تعهدات شهردار تهران در این تفاهمنامه است.
علاوه بر این شناسایی شرکت‌های دارای صلاحیت و معرفی آنها به شهرداری، اولویت‌دهی به استارت آپ‌های فعال در حوزه مدیریت شهری و حوزه‌های مرتبط برای استقرار، ارزیابی عملکرد شرکت‌های استقرار یافته در بازه زمانی 6 ماهه و همکاری و مساعدت در بازسازی و بازآفرینی پهنه‌های صنعتی متروکه برای شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله تعهدات معاونت علمی در این تفاهمنامه به شمار می‌رود. به منظور اجرای این تفاهمنامه کمیته راهبری متشکل از نمایندگان طرفین تشکیل خواهد شد که وظیفه آن راهبری، سیاست‌گذاری، تعیین اهداف کمی و کیفی و فرهنگ‌سازی است. همچنین طرفین توافق کردند که تمامی هزینه‌های تسهیل‌گری در حوزه ارزیابی و انتخاب استارت آپ‌ها و نظارت بر فعالیت و ارزیابی عملکرد آنها به عهده معاونت علمی باشد. مدت زمان اجرای این تفاهمنامه چهار سال است.
بازآفرینی با کمک شرکت‌های دانش بنیان
یکی از مهم‌ترین بندهای این تفاهمنامه بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد با استفاده از کمک شرکت‌های دانش بنیان است. محمد علی افشانی شهردار تهران دراین‌باره توضیح داد: با استفاده از شرکت‌های دانش بنیان می‌توانیم حیات و توسعه پایدار شهری را به بافت‌های ناپایدار شهری بازگردانیم و از توان و دانش جوانان کشور استفاده کنیم. در گذشته تمرکز بر نوسازی ساختمان‌های فرسوده بود اما در حال حاضر ما قصد داریم فراتر از نوسازی ساختمان‌ها در این محلات عمل کنیم و در جهت توسعه پایدار محلات به خصوص محلاتی که بافت ناپایدار شهری تلقی می‌شوند گام‌‌برداریم.
افشانی با اشاره به جلساتی که با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری داشت، گفت: قصد داریم برای کارآمدی این بافت شهری از امکانات سایر نهادها به خصوص نهادهای دانش بنیان و جوانان با استعداد و تحصیل کرده استفاده کنیم تا جوانان تحصیل کرده در کشور بمانند و منشأ تولید و اشتغال شوند. قرار است شهرداری ساختمان‌ها و سوله‌هایی را در اختیار شرکت‌های دانش بنیان قرار داده تا اولین گام‌ها را برای فعالیت‌های خود بردارند. از چند ماه گذشته که قرار بود این تفاهم نامه اجرایی شود ساختمان‌های مورد نظر مشخص شده‌اند و از نهادهای دیگر نیز می‌خواهیم اگر ساختمان‌ها و سوله‌های بلااستفاده دارند آنها نیز در این طرح مشارکت کنند تا بتوانیم از تمام امکانات موجود در محله‌ها استفاده کنیم.
شهردار تهران با اشاره به مشکلات مالی برخی شرکت‌های دانش بنیان اظهار کرد: ما از این شرکت‌ها پولی نمی‌گیریم اما در بخشی از قرارداد شهرداری سهامدار این شرکت‌ها می‌شود و بعد از اینکه محصول آنها تولید شد، شهرداری به عنوان سهامدار از این سود استفاده می‌کند.
افشانی یکی از نتایج این تفاهمنامه را باقی ماندن جوانان باهوش و کارآفرین در داخل کشور دانست و گفت: بسیاری از این جوانان به دلیل اینکه زمینه اشتغال فراهم نیست کشور را ترک می‌کند.اما با اجرای این برنامه فرصتی برای ماندن و اشتغال برای آنها فراهم می‌شود. همچنین بافت ناکارآمدی شهری نیز توسط این جوانان، کارآمد خواهد شد.
بازآفرینی شهری، تصمیمی ملی
افشانی با بیان اینکه امسال دو اولویت اصلی دولت بازآفرینی بافت‌های فرسوده و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی است، یادآور شد: بازآفرینی شهری تصمیمی ملی است که در تمام سطوح کشور دنبال می‌شود. امیدواریم این اقدام مشترک شهرداری و معاونت علمی ریاست‌جمهوری در آینده گسترش پیدا کند و به عنوان الگویی برای کل کشور پیاده‌سازی شود.شهردار تهران در پاسخ به سوالی مبنی بر میزان مشارکت شهردار با شرکت‌های دانش بنیان گفت: این میزان مشخص نیست و متناسب با درآمد و ارزش ملک تعیین می‌شود و در حال حاضر هدف ما حمایت از جوانان است.
کسب درآمد با مغزها و ایده‌ها
سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور نیز در مراسم امضای این تفاهم نامه با بیان اینکه بر اساس گزارش‌های جهانی تهران جزو 50 شهر با قابلیت تبدیل‌شدن به شهر هوشمند است، گفت: بر این اساس با همکاری شهرداری تهران درصدد هستیم تا کارخانه‌های نوآوری را توسعه دهیم و با این اقدام درآمد شهر از محل مغز و ایده‌های نوآورانه تامین خواهد شد.
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با اشاره به پتانسیل‌های کشور در حوزه ارایه خدمات نوآورانه، یادآور شد: دانش علمی و نیروی انسانی متخصص از جمله پتانسیل‌های کشور برای استفاده از توانمندی‌های این جوانان است. بر این اساس، می‌توانیم با سرمایه‌گذاری‌های مناسب گام‌های موثری در این حوزه‌‌برداریم. آینده شهر ما جز آینده فناوری نیست، بر این اساس، طی مذاکراتی که با شهرداری تهران داشتیم، در خصوص تبدیل شهر تهران به شهر نوآور و هوشمند تبادل نظر صورت گرفت. این اقدام در گذشته نیز از سوی معاونت علمی پیگیری می‌شد.
تکمیل کارخانه نوآوری تا پایان سال
وی راه‌اندازی کارخانه‌های نوآوری را از جمله این اقدامات دانست که یک نمونه آن تا پایان سال تکمیل می‌شود. به گفته او، این کارخانه هم‌اکنون فعالیت خود را شروع کرده و 3 هزار و 500 تا 4 هزار نفر در آن فعال هستند.
ستاری راه‌اندازی مرکزی برای تجمع استارت آپ‌ها را از دیگر توافقات این معاونت با شهرداری تهران عنوان کرد و افزود: به زودی قراردادهای جانبی این توافقات آماده شده و به امضا می‌رسد.
معاون علمی رییس‌جمهور همچنین در خصوص توان مالی استارت آپ‌ها برای در اختیار گرفتن املاک بافت‌های فرسوده در این تفاهمنامه، توضیح داد: ما برای ایجاد این طرح با استارت آپ‌ها و شرکت‌های کوچک سر و کار نداریم، بلکه با شتاب‌دهنده‌هایی که توان مالی دارند، وارد همکاری می‌شویم و در صورتی که این شرکت‌ها ناموفق شوند، شتاب‌دهنده‌ها می‌توانند از آنها حمایت لازم را داشته باشند.
شرط ادامه فعالیت تاکسی‌های اینترنتی
معاون علمی‌وفناوری رییس‌جمهور در بخش دیگری از صحبت‌های خود توضیحاتی در خصوص فعالیت تاکسی‌های اینترنتی ارایه کرد و گفت: بر اساس قوانین، کسب‌وکارها قبل از اخذ مجوز باید موافقت شهرداری را کسب کنند و بحث واگذاری تاکسی‌های اینترنتی به شهرداری مطرح نیست. تاکسی‌های اینترنتی جزو کسب و کارهای نوین فناورانه است و مانند همه کسب و کارهای دیگر باید مجوزهای لازم از شهرداری را اخذ کنند. معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور تصریح کرد: بر این اساس مقرر شده که استارت آپ‌هایی که مجوز می‌خواهند، باید قبل از آن موافقت شهرداری را داشته باشند تا از این طریق بتوان آنها را ساماندهی کرد. ما قرار نیست هیچ محدودیتی برای فعالیت این نوع شرکت‌ها ایجاد کنیم و باید در تصمیم‌گیری‌ها منعطف عمل کنیم. رویکرد شهرداری نیز همین است و مانند همه کسب و کارها نظارت شهرداری لازم است.
