لابی در واشنگتن؛ سیاه یا سفید؟
گروه ایران|
رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس پیشنهاد می‌کند دولت با گروه‌های سیاسی امریکایی که با سیاست‌های تحریمی ترامپ مخالفند، ارتباط برقرار کند. یک ماه پیش، عمل به این پیشنهاد فلاحت‌پیشه، محمد جواد ظریف را به مجلس کشانده بود. 11 شهریور ماه، وزیر امور خارجه ایران به مجلس آمد، تا به این سوال یک نماینده اصولگرای مجلس پاسخ دهد که «چرا او با محافل امریکایی ارتباط برقرار کرده است؟»
سوالی که ظریف در پاسخ به آن، پا پس نکشید و از آنچه عمل کرده بود، دفاع کرد. او تاکید کرد که هم در بنیاد جامعه باز سخنرانی کرده، هم در شورای روابط خارجی سنا. همچنین به شورای آسیایی رفته و با رییس کمیسیون روابط خارجی سنا هم دیدار کرده است. ظریف گفت که گزارش دیدارهای خود را هم به مقامات بالاتر داده، در آینده هم با همین رویکرد ادامه می‌دهد.
زمانی هم که نوبت به رای نمایندگان رسید تا بگویند درباره این سوال، طرف که را می‌گیرند، با اعلام رضایت از پاسخ‌های ظریف، تلویحا به لابی سیاسی در امریکا رای مثبت دادند. شاید گفته‌های اخیر رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم به همین دلیل باشد. در عین حال که رویکرد تعامل‌گرایانه دولت هم تا اندازه‌ای جواب داده؛ چنانکه اروپایی‌ها را به تلاش برای دور زدن سیستم مالی تحت سیطره امریکا سوق داده، در واشنگتن هم صداهای ضد تحریمی را بلند‌تر از قبل کرده است. اشاره‌های فلاحت‌پیشه هم نشان می‌دهد پیشنهاد لابی با امریکایی‌های مخالف ترامپ از این فضا نشات گرفته است. به اعتقاد او در حال حاضر جریانی در امریکا به راه افتاده که مخالف سیاست تحریم‌های بی‌محابای ترامپ علیه ایران است. فلاحت‌پیشه به مخالفت دو موسسه مالی و پولی بزرگ امریکا یعنی سیتی گروپ و جی پی مورگان اشاره می‌کند که به گفته او رسما اعلام کردند «با سیاست ترامپ مخالف هستند.» رییس کمیسیون امنیت ملی این‌ها را در کنار هم قرار می‌دهد و نتیجه می‌گیرد که «دنیا امریکا نیست و امریکا هم ترامپ نیست».
دیدار ظریف و کری
فلاحت‌پیشه در حالی این پیشنهاد را مطرح می‌کند که چندی پیش جان کری وزیر اسبق امور خارجه امریکا در مصاحبه‌ای اذعان کرده بود که پس از ترک کاخ سفید، چندین بار با مقامات ارشد ایرانی دیدار کرده است؛ از جمله 4 دیدار با محمد جواد ظریف. هر چند او تاکید کرده بود که هدفش از این دیدارها مشاوره دادن به جواد ظریف، برای مواجهه با سیاست خارجی دونالد ترامپ نبوده است، بلکه خواسته در دیدارهایش متوجه شود «ایران ممکن است چه کاری برای بهبود مناسبات منطقه انجام دهد؟ بحران یمن چه طور حل می‌شود؟ برای صلح در سوریه چه کار خواهند کرد؟» با این حال، کری در گفت‌وگویش با برنامه «نشست روزانه با دانا پرینو» که از شبکه فاکس نیوز پخش می‌شود، تکذیب نکرد که به ایرانی‌ها گفته است، تا پایان دوره ترامپ و روی کار آمدن یک رییس‌جمهور دموکرات دیگر منتظر بمانند. این خبر سر و صدای زیادی در امریکا کرد و ترامپ رییس‌جمهور و پمپئو، وزارت خارجه دولت امریکا در توییت‌هایی به آن واکنش نشان دادند.
اگرچه در ایران برخی دیدار با شخصی که دیگر در دولت امریکا نقشی ندارد، را زیر سوال برده و بی‌اهمیت خواندند؛ اما توییت ترامپ در واکنش به این خبر، نشان داد این دیدارها برخلاف نگاه مخالفان، به سود سیاست خارجی ایران است. آنجا که رییس‌جمهور امریکا جان کری را متهم کرده که «دیدارهایش با وزیر خارجه ایران غیرقانونی بوده و این ملاقات‌ها می‌تواند به تلاش‌های دولت (دولت ترامپ) آسیب بزند.»
هزینه برای لابی
در این بین اگرچه مخالفان دولت روحانی، او و ظریف را متهم به تلاش به رابطه با امریکایی‌ها می‌کنند، اما نتیجه یک گزارش از سایت اصولگرای مشرق نشان می‌دهد، تلاش‌ها برای لابی در امریکا محدود به زمان دولت‌های یازدهم و دوازدهم نبوده است. بر اساس این گزارش، دولت محمود احمدی‌نژاد هم برای لابی با مقامات سیاسی امریکایی تلاش فراوانی داشته و برای آن پول هم پرداخت کرده است. سایت اصولگرای مشرق گزارش خود از هزینه لابی ایران در امریکا را از خروجی وبگاه بنیاد «سان لایت» گرفته است. بنیادی که هدفش افزایش شفافیت و پاسخگویی در کنگره و قوه مجریه ایالات متحده است و در این راه سایتی به نام «کنگره شفاف» راه‌اندازی کرده. این سایت از پول‌هایی که دیگر کشورها برای لابی در امریکا هزینه می‌کنند گزارش می‌دهد. به نوشته مشرق، درباره ایران هم چند مورد در این سایت آمده که اولین مورد متعلق به فردی است به نام مارک ادموند کلارک که برای نمایندگی ایران در سازمان ملل به صورت ماهیانه اطلاعات و گزارشات شفاهی پیرامون روابط ایران و امریکا ارایه کرده است. همچنین وی از گزینه‌های سیاستی دلخواه ایران حمایت کرده و با کارشناسان سیاسی امریکایی درباره مسائل مرتبط با سیاست‌های ایالات متحده نسبت به عراق و ایران ملاقات کرده است. همچنین در بخش دیگری از گزارش سایت اصولگرا آمده است که «دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل، آقای سید حسین غلامی از دفتر نمایندگی و آقای محمد خزاعی در زمان‌های مختلف با آقای ادموند کلارک تماس داشته‌اند و برای نمونه در سال ۲۰۱۰ از جانب دولت ایران ۱۲ هزار دلار به وی پرداخت شده است.»
این اطلاعات نشان می‌دهد اگر چه برخی در داخل مقامات دیپلماتیک ایرانی را به ارتباط با مقامات امریکایی متهم و از آن به عنوان یک نقطه ضعف یاد می‌کنند؛ اما این سیاست همواره توسط دولت‌های مختلف در ایران پیگیری می‌شده؛ چه آن دولت اعتدالگرای روحانی باشد چه دولت اصولگرای احمدی‌نژاد.
