خودکفایی دارویی و معضل بستهبندی
به دنبال نوسانات نرخ ارز و شروع دور جدید از تحریم‌ها، از چندی پیش، دارو در دسته کالاهای گروه یک قرار گرفت و مواد اولیه آن با نظری که هیات دولت و وزیر بهداشت داشتند، با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی تهیه می‌شود، اما این میان وضعیت برای صنایع بستهبندی دارو بر وفق مراد نبوده و ارز دولتی به صنایع بستهبندی تخصیص نیافت تا این‌بار گران شدن مواد اولیه بستهبندی دارو و کمیاب شدن آن بازار دارو را ملتهب کرده و سبب کمبود دارو در داروخانه‌ها شود تا جایی که افزایش قیمت دو تا سه برابری صنایع بستهبندی، به یکی از دغدغه‌های داروسازان و یکی از عوامل افزایش قیمت تمام شده دارو در بازار تبدیل شده و وزارت بهداشتی‌ها هم با پیگیری دریافت سهمیه ارز دولتی برای برخی موارد جانبی دارو از جمله تامین مواد اولیه بسته بندی، به دنبال رفع آن هستند.
بستهبندی دارو از ارز دولتی جا ماند
در تهیه دارو تنها تامین مواداولیه نیست که اهمیت دارد، بلکه صنایع جانبی تهیه و تولید دارو هم باید مورد توجه قرار گیرد اما در ماه‌های اخیر نسبت به این موضوع غفلت شده و کار را به آنجا رساند که به دلیل کمبود مواد اولیه تامین صنایع بستهبندی دارو، نه تنها دارو کم شود، بلکه قیمت آن هم در بازار افزایش یابد، روز گذشته، بشیر خالقی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، با تاکید بر اینکه تامین بخشی از مواد اولیه بستهبندی با ارز دولتی انجام نمی‌شود، بیان کرد: «متاسفانه در تهیه دارو فقط تامین مواد اولیه مهم نیست، بلکه باید نسبت به تامین بستهبندی، صنایع پکیج دارو و سایر مواد مورد نیاز صنایع داروسازی مانند پرکننده‌ها نیز توجه داشت. برای تامین مواد اولیه ارز 4200 تومانی در نظر گرفته شده است اما بخشی از مواد اولیه بستهبندی با ارز معیار نبوده، در نتیجه قیمت آن با نوسانات ارزی افزایش پیدا می‌کند . صنایع پکیج و بستهبندی در لیست تخصیص ارز دولتی دیده نشده‌اند که این موضوع باعث می‌شود که صنایع داروسازی دچار چالش قیمت‌های جدید شوند. در جلسه‌های کمیسیون این مسائل به صورت کامل مطرح و بررسی شده که در قیمت نهایی برای مصرف‌کننده تغییرات زیادی ایجاد نشده است. » این اظهارات در حالی است که چندی پیش، محمدرضا دری، دبیر انجمن داروسازان تهران، با تاکید بر اینکه صنایع پکیج و بستهبندی در لیست تخصیص ارز دولتی دیده نشده‌اند، درباره این موضوع گفت: «این موضوع باعث می‌شود که صنایع داروسازی دچار چالش قیمت‌های جدید شوند. به هر حال آنها باید بسته‌بندی‌ها را با نرخ ارز آزاد تهیه کنند و در نتیجه قیمت‌های تمام شده آنها بالاتر می‌رود و ناگزیر قیمت اقلام دارویی‌شان بالاتر می‌رود. متاسفانه برخی از همکارانی که در حرفه داروسازی کارشناس نیستند، بعضا بحث‌های غیرکارشناسی مطرح می‌کنند و می‌گویند که دارو گران نشده، اما وقتی که بستهبندی دارو و مقوایی که باید برایش استفاده شود با ارز آزاد تامین می‌شود، ناگزیر قیمت تمام شده دارو هم بالا می‌رود. با این اوصاف نباید اعلام کرد که دارو گران نشده است. اگر تولید برای صنایع داروسازی توجیه اقتصادی نداشته باشد، می‌تواند به کشور آسیب جدی زده و منجر به ایجاد مشکل در بسیاری از نیازهای دارویی کشور شود. به هر حال با وضعیت کنونی ناگزیریم برای احیای صنایع دارویی، افزایش قیمت داشته باشیم.»
او افزود: “ کمبود بستهبندی و پکیج داروها که چندی پیش مطرح شده بود بواسطه برخی سوءمدیریت‌ها اتفاق افتاده است، بطوریکه فکر کردند تمام خوراک کارخانه داروسازی مواد اولیه است، همین موضوع باعث شد قیمت تمام‌شده دارو برای کارخانه‌های داروسازی افزایش پیدا کند. حرف صنایع داروسازی هم این بود که نمی‌توانیم با نرخ سابق داروهایمان را بفروشم، زیرا قیمت بستهبندی دارو دو تا سه برابر شده است. از طرفی سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت هم در برابر افزایش قیمت دارو مقاومت کرده و در نتیجه امکان تولید برای برخی کارخانه‌ها وجود نداشت. بر همین اساس اگر کمبودهایی در حوزه دارو دیده می‌شود، ناشی از همین موضوع است.»
این گفته‌ها در حالی است که ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت، درباره امکان قرار گرفتن وسایل جانبی دارو مانند بستهبندی در لیست کالاهایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گیرند، گفت: «در حال حاضر ارز ۴۲۰۰ تومانی فقط برای دارو و مواد اولیه داده می‌شود در عین حال ما پیگیریم که برای برخی موارد جانبی دارو هم سهمیه اختصاص دهیم و اگر بتوانیم برایشان ارز بگیریم.»
عقبگرد 30 ساله داروسازی
چنین وضعیتی در حالی است که موضوع کمبود کاغذ که از چندین ماه قبل در فضای مطبوعات خود را نشان داد، حالا گریبان شرکتهای بستهبندی دارو را هم گرفته است تا جایی که بسیاری از شرکتهای تولید دارو، برای تهیه جعبه، پاکت، برچسب و بروشورهای دارو با مشکل جدی مواجه هستند، فضل‌الله حیدرنژاد، مدیرعامل یکی از شرکتهای داروسازی درباره این موضوع بیان کرد: “ ارز به شرکتهای داروساز تخصیص داده شده، اما این فرایند بسیار طولانی شده است. پیش از این با ارز مقوا وارد می‌کردیم و پول آن را ۶ ماه الی یکسال بعد پرداخت می‌کردیم، اما اکنون جعبه و پاکت‌‌ها بازیافت می‌شود و کیفیت ندارد؛ ضمن اینکه باید بابت آنها پول نقد پرداخت شود، مقوا بگیریم و به چاپخانه بدهیم تا برایمان چاپ کنند. اکنون بسیاری از شرکت‌‌ها بطور جدی با کمبود کاغذ مواجه شده‌‌اند و بسیاری از آنها عملا بروشور را حذف کرده‌‌اند و اگر حمایت نشویم باید داروهایمان را با کش بستهبندی کنیم.»
او با تاکید بر اینکه افزایش قیمت و کمبود کاغذ روی قیمت دارو تاثیر می‌گذارد، افزود: «قیمت دارو تمامی هزینه‌ها را دربر دارد، از هزینه کارگری تا هزینه آب و برق و سایر مواد اولیه. شاید تاثیر کاغذ و مقوا زیر ۱۰ درصد باشد، اما نبودن آن ممکن است ما را به ۳۰ سال قبل برگرداند و این برای نظام ما و صنعت دارویی که ۴۰ سال بر آن کار کردیم، نه منطقی و عقلانی است و نه ظاهر خوبی دارد و اگر بخواهیم به دوران ۳۰ سال قبل برگردیم، دیگر مصرف‌کننده قبول نخواهد کرد. بالاخره نوسان‌‌های ارزی برای ما ایجاد مشکل و استرس می‌کند. در گذشته اگر دستگاه‌های ما خراب می‌شد، با دریافت ارز دولتی آن را برای تعمیر به خارج از کشور ارسال می‌کردیم یا اینکه در داخل آنها را درست می‌کردیم، اما اکنون نه تنها ارز دولتی به ما تعلق نمی‌گیرد، بلکه نمی‌دانیم در بازار آزاد با این حجم از نوسان چگونه ارز را تهیه کنیم و باید بگویم بسیاری از دستگاه‌ها اکنون خراب است و بسیاری از شرکت‌‌ها اگر ۱۰ خط دارند، حداقل دو خط آنها دیگر کار نمی‌کنند و از رده خارج شده‌‌اند.»
