انتقاد از ممنوعیت صادراتی بدون مشورت با بخش خصوصی
دولت در ماه‌های اخیر، با هدف تنظیم بازار داخل صادرات برخی اقلام را ممنوع اعلام کرده است؛ اقدامی که از سوی برخی تولیدکنندگان با انتقاد همراه شده است چرا که به گفته آنها ممنوعیت صادرات در نهایت به تولید آسیب می‌رساند. صادرکنندگان معتقدند با این تصمیم دولت، ورود دوباره به بازارهای صادراتی در آینده، دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود. در همین زمینه، به دنبال صدور بخشنامه‌های متعدد از سوی دولت، از روز 20 مهرماه صادرات سیب‌زمینی، خوراک دام، طیور و رب گوجه‌فرنگی تا اطلاع ثانوی ممنوع شد. محمدرحیم نیازی رییس هیات‌مدیره انجمن ملی سیب‌زمینی با بیان این نکته که از زمان صدور این بخشنامه تا اجرای آن تنها 4 روز فاصله بوده، تأکید کرد که ممنوعیت صادرات راهکار مناسبی برای تنظیم بازار داخلی نیست.
به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، نیازی گفت: تولید سالانه سیب‌زمینی در کشور 5 میلیون تا 5 میلیون و 200 هزار تن است و ما از این جهت خودکفا هستیم. از طرفی، کشت سیب‌زمینی به صورت بهاره، تابستانه، پاییزه و زمستانه در سطح 150 هزار هکتار در کشور انجام می‌شود و نگاهی به آمار و ارقام منتشرشده از صادرات سیب‌زمینی طی سال‌های 94 تا 96 حاکی از صادرات 600 هزار تنی سیب‌زمینی به کشورهای همسایه است. بنابراین با توجه به مازاد تولید سیب‌زمینی در کشور، صادرات این محصول نمی‌تواند تاثیری در قیمت بازار داخلی داشته باشد.
او ادامه داد: کشاورزان در این حوزه کمترین وابستگی را به دولت دارند و دولت هم کمترین حمایت را از آنها می‌کند، بنابراین جلوگیری از صادرات مازاد تولید منطقی نیست. نیازی تأکید کرد: کشاورزان تولیدکننده سیب‌زمینی به دلیل کاهش قیمت، طی 4 سال گذشته متحمل ضرر و زیان بسیاری شده‌اند و تداوم این ضرر با ممنوعیت صادرات سیب‌زمینی دیگر قابل‌تحمل نیست. از طرف دیگر، هنوز کشت در مناطق سردسیری آغاز نشده و به عبارتی پیک برداشت محصول هنوز شروع نشده است. در این شرایط، کشور قطعا با مازاد تولید مواجه خواهد بود و منطق حکم می‌کند صادرات متوقف نشود. او ادامه داد: کاهش تولید به کاهش عرضه سیب‌زمینی در بازار داخل منجر خواهد شد و با توجه به نوسانات شدید ارز و افزایش قیمت آن، تنظیم بازار از راه واردات اصلاً شدنی نیست و اطمینان می‌دهم که تداوم این روند به‌مرور بحران‌آفرین خواهد شد.
رییس هیات‌مدیره انجمن ملی سیب‌زمینی در پاسخ به سوالی درباره دلایل افزایش قیمت سیب‌زمینی در ماه‌های گذشته، اعتصاب کامیون‌داران و تاخیر در برداشت محصول را دلیل اصلی افزایش قیمت عنوان کرد. او توضیح داد: افزایش قیمت هیچ ربطی به کاهش تولید نداشته است. امسال همچون سال گذشته سطح زیرکشت سیب زمینی تغییر نداشت و تولید به میزان کافی صورت گرفت، اما به دلیل اعتصاب کامیون داران، مدتی عرضه محصول به بازار دچار چالش شد. از سوی دیگر، بارندگی‌های ابتدای امسال سبب تاخیر در کشت
سیب‌زمینی شده و به دنبال آن برداشت نیز با تاخیر انجام شده است. از طرفی، در سال‌های گذشته برداشت کشت پاییزه از ابتدای مهرماه آغاز می‌شد و به بازار مصرف می‌رسید. امسال اما برداشت سیب‌زمینی با تاخیر از این هفته آغاز شده است. که همین تاخیر در قیمت تاثیرگذار بوده اما با شروع برداشت بطور حتم قیمت این محصول کاهش پیدا می‌کند.نیازی گفت: پیشنهاد می‌شود به‌جای اینکه بخواهیم جلوی صادرات محصولات را بگیریم تا از این راه چندین هزار تولیدکننده و ذی‌نفع متضرر شوند، سیستم عرضه را اصلاح کنیم. متأسفانه در کشور ما به‌جای اینکه به اصل قضیه پرداخته شود، عادت کرده‌ایم که صورت قضیه را پاک‌کنیم. برای نمونه حاضریم تولیدکننده ضرر کند اما نمی‌خواهیم جلوی رانتی که در سیستم خرید، فروش و عرضه سیب‌زمینی وجود دارد، گرفته شود.سید رضی حاجی‌آقا میری عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز در مورد ممنوعیت‌های صادراتی گفت: امروز هفت قلم کالا ممنوع می‌شود، فردا تعداد بیشتر، چون اقتصاد کشور بر اساس آزمون‌وخطا حرکت می‌کند که باید پرسید آزمون وخطا تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد. این فعال صادراتی ادامه داد: «اصولاً هر نوع ممنوعیتی نه قانونی است و نه شایسته. همچنین این ممنوعیت‌ها علاوه بر اینکه قانون را می‌شکنند، به تجارت کشور نیز آسیب جدی وارد می‌کند و به تولید هم به عنوان محور اقتصاد ضربه می‌زند. امیر شهریاری عضو هیات رییسه اتاق بوشهر و همچنین عضو کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق ایران هم در همین زمینه گفت: بخش خصوصی مخالف هرگونه اعمال محدودیت در حوزه صادرات و واردات است. در کشورهای دیگر، اگر بخواهند کنترل‌ها را بیشتر کنند با اعلام تعرفه بازار را کنترل می‌کنند، نه ممنوعیت. اما یک شبه تصمیم گرفته می‌شود صادرات کالا ممنوع اعلام شود. مهم‌ترین اصل کسب‌وکار ثبات در سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌هاست؛ بطوری که فعالان اقتصادی آینده را روشن ببینند و بتوانند برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشند.
