کاهش نرخ‌ها دربازار و معاملات در سنا

مقایسه رشد نرخ دلار، یورو و سکه در دو دوره تحریم

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|

روز دو شنبه 23 مهرماه بازار ارز و طلای تهران شاهد کاهش نسبی نرخ ارز و طلا بود بطوریکه در بازار آزاد، دلار حدود 14 هزار تومان تا 14100 تومان معامله شد که تقریبا تغییری نداشت. یورو 15 هزار و750 تومان به فروش رفته که نسبت به نرخ 16200 روز یک‌شنبه کاهش داشته است. نرخ پوند نیز 17900 بوده که نسبت به 18 هزار تومان روز یک‌شنبه کاهش داشت.

به گزارش «تعادل»، همچنین در بازار طلا، اونس 1231 دلار، هر گرم 18 عیار 403 هزار تومان، سکه جدید 4میلیون و 240 هزار تومان، نیم سکه 2 میلیون و 100هزار تومان، ربع سکه 1 میلیون و 150 هزار تومان، سکه گرمی 660 هزار تومان، معامله شد.

   کاهش نرخ در« سنا»

از سوی دیگر، نرخ‌های میانگین معاملات انجام شده روز قبل یعنی یک‌شنبه در سامانه سنا ریت، نشان می‌دهد که نرخ‌ها در روز یک‌شنبه نسبت به روز قبل یعنی شنبه کاهش یافته است. نرخ یورو 16382، دلار 13896، پوند 18293، یوآن 2107، درهم 3806 و لیرترکیه 2576 تومان بوده است. همچنین نرخ حواله ارزی نیز برای یورو 10336، درهم 2371، یوآن 1211، دلار 8968 و لیر 1653 تومان اعلام شده است. این در حالی است که نرخ‌های میانگین معاملات انجام شده روز شنبه به ترتیب یورو 16673، دلار 14324، پوند 18553، یوآن 2187، درهم 3851 و لیرترکیه 2547 تومان بوده است. همچنین نرخ حواله ارزی نیز برای یورو 9885، درهم 2108، یوآن 1198، دلار 14312 و لیر 1763 تومان بود. مقایسه این نرخ‌ها در روز یک‌شنبه و شنبه نشان می‌دهد که نرخ‌های سنا در روز یک‌شنبه نسبت به روز شنبه ارزان‌تر شده است.

از آنجا که نرخ‌ها در تارنمای سناریت یا سنا میانگین نرخ روز قبل اعلام می‌شود و امکان مشاهده نرخ‌های روز جاری و نوسان آن فراهم نیست، در نتیجه عملا مشخص نیست که در سامانه نیما و سنا در طول روز جاری چه نرخ‌هایی معامله شده است اما مشاهد میانگین نرخ‌های روز قبل با توجه به ثبات نسبی بازار ارز، می‌تواند روند نرخ‌ها را مشخص نماید و به نظر می‌رسد که با توجه به کاهش نرخ‌ها در بازار آزاد، عمده نرخ‌ها در سامانه سنا در روز دوشنبه روند کاهشی داشته‌اند.

   جمع آوری دلالان از بازار فردوسی

از میدان فردوسی تا منوچهری، برخی از صرافی‌ها تنها معاملات مربوط به خرید و برخی فقط مربوط به فروش را انجام می دهند. البته بسیاری از صرافی‌ها نیز هیچ کدام از معاملات خرید و فروش را انجام نمی‌دهند. دلالان در طرف دیگر بازار برای شکستن نرخ مقاومت می‌کنند.

درحالی که روز یک‌شنبه از تعداد معامله گران واسطه ای این بازار کاسته شده بود به گفته خود دلالان از صبح دوشنبه پلیس اقدام به جمع آوری آنها از بازار کرده است.نیروهای پلیس نیز دیروز به تعداد چشمگیری در بازار ارز حضور داشته و بطور کامل امنیت این بازار را رصد می کنند.

   رشد 168 درصدی دلار و 162 درصدی یورو در یک سال

از سوی دیگر، براساس آمارهای ماهانه اقتصادی مرداد 97، پس از 3 ماه عدم اعلام نرخ میانگین نرخ ارز در بازار آزاد توسط بانک مرکزی در اردیبهشت، خرداد، تیرماه 97، سرانجام بانک مرکزی نرخ میانگین را برای دلار و یورو در بازار اعلام کرده که نشان می‌دهد دلار با رشد 168 درصدی و یورو با رشد 162 درصدی نسبت به یکسال قبل از آن مواجه شده است.

در مرداد ماه 1397 بانک مرکزی متوسط قیمت فروش یک دلار امریکا در بازار آزاد شهر تهران را 10220 تومان بوده که نسبت به مرداد 96 معادل 168.1 درصد رشد کرده است. همچنین نرخ یورو نیز در مرداد 97 به 11915 تومان اعلام شده که نسبت به مرداد 96 معادل 162 درصد رشد کرده است.

اگرچه این نرخ میانگین در مقایسه با نوسان نرخ بازار آزاد که بین 14 هزار تا 18 هزار تومان در ماه‌های قبل اعلام شده، کمتر است اما نشان می‌دهد که میانگین نرخ‌ها در مقایسه با نرخ سال قبل نشان‌دهنده رشد 168 درصدی و بیش از 2.5 برابر شدن نرخ در یک سال اخیر است که دلار را از 3778 تومان در مرداد 96 به 10220 تومان در مرداد 97 افزایش داده و یورو نیز از 4374 تومان در مرداد 96 به 11915 تومان در مرداد 97 رسیده است.

مقایسه رشد نرخ میانگین دلار در دوره اول تحریم‌ها و دوره کنونی نشان می‌دهد که میانگین نرخ دلار در دوره اول از 1044 تومان در سال 89 به 3183 تومان در سال 92 رسیده و 205 درصد رشد کرده است. همچنین نرخ دلار از 3644 تومان در سال 95 به 10220 تومان در مرداد 97 رسیده و 180 درصد رشد کرده است. البته اگر نرخ موجود در بازار آزاد یعنی دلار با 14 هزار تومان را در نظر بگیریم نرخ رشد نرخ ارز در دوره فعلی تحریم‌ها بیش از دوره قبلی خواهد بود.

همچنین مقایسه رشد نرخ میانگین یورو در دوره اول تحریم‌ها و دوره کنونی نشان می‌دهد که میانگین نرخ یورو در دوره اول از 1393 تومان در سال 89 به 4263 تومان در سال 92 رسیده و 206 درصد رشد کرده است. همچنین نرخ یورو از 4039 تومان در سال 95 به 11915 تومان در مرداد 97 رسیده و 194 درصد رشد کرده است. البته اگر نرخ موجود در بازار آزاد یعنی یورو با 16 هزار تومان را در نظر بگیریم نرخ رشد نرخ ارز در دوره فعلی تحریم‌ها بیش از دوره قبلی خواهد بود.

   افزایش 213 درصدی سکه در یک سال

براساس اعلام بانک مرکزی، متوسط قیمت فروش سکه طرح جدید 3 میلیون و 812 هزار و 500 تومان اعلام شده که در مقایسه با تیرماه 97 معادل 32 درصد و نسبت به ماه مشابه سال 96 معادل 213.3 درصد رشد کرده است.

سکه طرح جدید از 1 میلیون و 217 هزار تومان در مرداد 96 به 1 میلیون و 775 هزار تومان در فروردین 97 و 3 میلیون و 812 هزار تومان در مرداد 97 رسیده است. در فاصله 5 ماه اول سال، سکه طرح جدید به ترتیب 12، 9، 17، 27 و 32 درصد رشد داشته است که نشان می‌دهد بیشترین رشد مربوط به مرداد 97 بوده است.

همچنین متوسط قیمت فروش سکه طرح قدیم 3 میلیون و تومان اعلام شده که در مقایسه با تیرماه 97 معادل 28 درصد و نسبت به ماه مشابه سال 96 معادل 195 درصد رشد کرده است. میانگین قیمت سکه طرح قدیم از 1میلیون و 185 هزار تومان در مرداد 96 به 1میلیون و 731 هزار تومان در فروردین 97 و 3 میلیون و 497 هزار تومان در مرداد 97 رسیده و در 5 ماه اول به ترتیب 12، 9، 16، 24 و 27 درصد رشد کرده است که نشان می‌دهد بیشترین رشد را در مرداد 97 داشته است.

 از سوی دیگر، مقایسه نرخ رشد سکه در دوره تحریم‌های قبلی 92-1390 و دوره فعلی 97-1396 را در نظر بیگریم میانگین نرخ سکه از 325 هزار تومان در سال 89 به 1060 هزار تومان در سال 92 رسیده و 226 درصد رشد کرده است. همچنین نرخ سکه از 1110 هزار تومان در سال 95 به 3 میلیون و 812 هزار تومان در مرداد 97 رسیده و 243 درصد رشد کرده است . براین اساس نرخ رشد سکه در دوره جدید تحریم‌ها 97-1396 بیش از نرخ رشد سکه در دوره قبلی تحریم‌ها 92-1390 بوده است.

   بالاتر بودن رشد نرخ سکه در دوره جدید‌تحریم‌ها نسبت به دوره قبلی تحریم ها

همچنین مقایسه رشد نرخ سکه در دو دوره قبلی و فعلی تحریم‌ها در سال‌های 92- 1390 و 97- 1396 نشان می‌دهد که رشد نرخ سکه در دوره جدید بالاتر از دوره قبلی بوده است.

براساس آمار بانک مرکزی، میانگین نرخ سکه طرح جدید از 325 هزار تومان در سال 1389 به 1 میلیون و 60 هزار تومان در سال 92 افزایش یافت و طی 3 سال دوره اول تحریم‌ها در دولت احمدی‌نژاد، معادل 226 درصد رشد کرده است.

اما در دوره دوم تحریم‌ها که آثار آن از سال 96 آغاز شده، نرخ سکه از 1 میلیون و 110 هزار تومان در سال 95 به 3 میلیون و 812 هزار تومان در مرداد 97 رسیده و طی این دوره 243 درصد رشد کرده است.

البته اگر قرار باشد که نرخ روز دوشنبه 23 مرداد 97 را مبنا قرار دهیم که سکه طرح جدید به 4 میلیون و 240 هزار تومان رسیده، در مقایسه با نرخ 1 میلیون و 110 هزار تومان سال 95، نشان می‌دهد که دور جدید تحریم‌ها، نسبت به دور قبلی، اثر بیشتری روی نرخ سکه طرح جدید داشته و در دو سال 96 و 97 معادل 282 درصد رشد کرده است.

به عبارت دیگر، در دور جدید تحریم‌ها 97-1396 میزان رشد قیمت سکه 282 درصد و در دور قبلی در دولت احمدی‌نژاد 92-1390 معادل 226 درصد رشد کرده که نشان‌دهنده بالاتر بودن رشد نرخ سکه در دور جدید تحریم‌هاست و نرخ سکه در دوره جدید معادل56 واحد درصد بیشتر بوده است.

از سوی دیگر، مقایسه نرخ‌ها در دوره اول و دوم تحریم‌ها از سال 1389 تا 1397 نشان می‌دهد که اثر این دو دوره تحریم‌ها و تورم موجود در اقتصاد ایران باعث شده که نرخ دلار از 1044 در سال 89 به 10220 تومان در مرداد 97 برسد و در مجموع 879 درصد رشد کرده است. نرخ یورو نیز از 1393 تومان در سال 89 به 11915 تومان در مرداد 97 رسیده و 755 درصد رشد کرده است. نرخ سکه نیز از 325 هزار تومان به 3 میلیون و 812 هزار تومان در مرداد 97 رسیده و 1072 درصد رشد کرده است. به عبارت دیگر، نرخ دلار در این 8 سال 97-1390 و دو دوره تحریم‌های آخر دولت احمدی‌نژاد و دولت روحانی 9.8 برابر، . نرخ یورو 8.5 برابر و نرخ سکه 11.7 برابر شده است.

   اختصاص یارانه ارزی به مردم

در همین حال ،‌ رییس کمیسیون اقتصادی مجلس ضمن تایید تامین ذخیره کالاهای اساسی تا ۱ سال، گفت: در جلسه با دولت بحث شد تا یارانه ارزی که به عنوان مابه‌التفاوت نرخ ترجیحی و بازار ثانویه اختصاص داده می‌شود به‌صورت یارانه در اختیار مردم قرار گیرد.

محمدرضا پورابراهیمی گفت: اکنون چند میلیون اتباع خارجی از یارانه متعلق به مردم ایران و همچنین حدود ۴ تا ۵ میلیون گردشگر خارجی هم از این ظرفیت استفاده می‌کنند و قاچاق کالای اساسی هم در دو ماه اخیر، مشکل‌ساز شده است بنابراین اگر یارانه ارزی به خود مردم به‌صورت مستقیم داده شود برخی از این مشکلات، حل می‌شود.  وی همچنین گفت: این موضوع در حال بررسی است و قرار است کمیته تخصصی درباره آن کار کند و جمع‌بندی آن در صحن علنی مجلس مطرح می‌شود و در صورت نیاز، در این زمینه قانون تصویب می‌شود.

پورابراهیمی گفت: متوسط قیمت کالاهای اساسی با وجود اختصاص ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومانی، در مقایسه با پارسال ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافته است که نباید اینگونه باشد. بر اساس توافق دولت و مجلس درباره کالاهای اساسی، قرار است نرخ ارز ترجیحی (۴۲۰۰تومان) همه ۲۵ قلم کالای اساسی تامین شود.

   سقوط دلار به زیر ۷ هزار تومان قطعی است

یک استاد دانشگاه با بیان نتایج یک بررسی از نرخ واقعی دلار در ایران و اینکه نرخ به زودی به زیر ۷ هزار تومان باز خواهد گشت، گفت: نرخ واقعی دلار در ایران بین ۵ هزار و ۹۳۰ تومان تا ۶ هزار و ۵۴۰ تومان است.

مسلم خانی در گفت‌وگو با ایبِنا با اشاره به اینکه پس از خروج امریکا از برجام و بروز نوسان و التهاب‌های مقطعی، آرامش در حال بازگشت به بازارها است، گفت: ما در سال‌های بسیاری با تحریم مواجه بودیم.

این استاد دانشگاه اظهارداشت: در این دوره از تحریم‌ها اتفاقاتی افتاد که یک مورد دامن زدن تحریم توسط عده‌ای در داخل کشور و همچنین از طریق شبکه‌های مجازی داخل و خارج کشور بود.

خانی تاکید کرد: برخی خواستند تعابیر غیرواقعی از تحریم‌ها داشته باشند و مردم را بترسانند که باعث خریدهای بیش از حد نیاز اتفاق بیفتد و نرخ دلار نیز به شکل غیر واقعی رشد کند. بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد که نرخ واقعی دلار در ایران بین ۵ هزار و ۹۳۰ تومان تا ۶ هزار و ۵۴۰ تومان است که بر اساس مدلی به دست آمده است.

وی افزود: اگر جو روانی جامعه به هر دلیلی به‌هم بریزد می‌توان قیمت دلار را بالا برد. در حال حاضر نرخ تورم در ونزوئلا ۸۵ هزار درصد است و این نرخ به آن دلیل است که مردم اعتماد خود را از دست داده و برخی کشور خود را ترک کرده اند.

این کارشناس ارشد کسب و کار تصریح کرد: دامن زدن به جو نادرست و اشتباه در جامعه یک بدِ اخلاقی است که طی آن برخی کاری می‌کنند که نرخ دلار به عدد بالاتری برود و سپس یک عده افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی به سختی بیفتند و بیماران برای دریافت دارو به مشکل برخورد کنند.

خانی بیان داشت: نکته دیگر اینکه اتفاقی که افتاده اصلا جنبه روانی ندارد که بگوییم حال که با جوسازی برخی نرخ دلار بالا رفته بود با جو مثبت نرخ‌ها رو به کاهش گذاشته است؛ بلکه اقدامات خوبی از سوی دولت انجام شد و ما توانستیم با اروپا در مباحث مراودات مالی از طریق بانک‌های مشخصی رایزنی کنیم.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه رییس‌جمهور امریکا در سخنرانی اخیر خود در سازمان ملل متحد تحقیر شد افزود: اینکه خوش‌بختانه دادگاه لاهه یه حکم منصفانه به نفع ایران صادرکرد و تاکید شد که امریکا حق ندارد پیمان مودت را نقض کند و دارو و قطعات ایمنی پرواز هواپیماها را تحریم کند.

این مدرس کسب و کار و کارآفرینی گفت: خوش‌بختانه در درون کشور نیز سیاست‌های اقتصادی بهتری اتخاذ شد و بانک مرکزی نیز نسبت به قبل خلاق‌تر و پویاتر عمل می‌کند. از همه مهم‌تر خود مردم فهمیدند این حرکتی که کشور با آن مواجه شده بود محصول یک اقتصاد رانتی، تورمی و دلالی بود و این عوامل دست به دست هم داد که بازار ارز و سکه رو به آرامش می‌رود و من با مطالعه کارشناسی این اطمینان را به مردم می‌دهم که قیمت دلار در ایران به زیر ۷ هزار تومان کاهش خواهد یافت.

خانی اظهارداشت: التهابات مقطعی به زودی فروکش خواهد کرد و فعالان بخش تولید و کسب و کار باید با اطمینان به فعالیت خود ادامه بدهند و به فکر تعطیلی و تغییر کسب و کار خود نباشند. در عین حال، از همه مردم می‌خواهم که خریدهای احساسی انجام ندهند چون بازار اصول و قواعدی دارد که طبق آن جذابیت نیز به اقتصاد باز خواهد گشت.