رشد دسته‌جمعی و افت دسته‌جمعی سهام

عضو هیات‌مدیره فرابورس با اشاره به روند حرکتی دسته جمعی سهام در بازار سرمایه، لازمه تداوم رشد شاخص را تحقق پوشش ریسکی فراتر از انتظار سهامداران عنوان کرد. علیرضا کدیور، عضو هیات‌مدیره فرابورس درباره تحولات اخیر بازار و بازگشت مجدد بازار به روند صعودی طی دو روز اخیر گفت: بازار سهام، بازاری است که منعکس‌کننده برآیند انتظارات سرمایه‌گذاران از تمام رویدادهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، داخلی و خارجی است که تاکنون اتفاق افتاده یا ممکن است در آینده حادث شود. وی ادامه داد: اگر اتفاقاتی که در آینده می‌افتد با انتظار امروز بازار مغایر باشد، طبیعتا بازاری که به واسطه انتظارات رشد کرده، روندش معکوس می‌شود. بطور مثال چنانچه بازار انتظار وقوع اتفاقاتی را داشته باشد که تاثیر مثبت بر سهام دارد، اما عکس آن اتفاق بیافتد، دچار افت خواهد شد یا برعکس! کدیور تحلیل روند پیش روی بازار سرمایه را نیازمند ثبات متغیرهای تاثیرگذار بر بازار دانست و افزود: با فرض ثبات نسبی کلیه متغیرهای فعلی برآورد می‌شود که روزهای آینده بازار پرنوسانی خواهیم داشت. بطوری که ممکن است بعضی روزها مثبت و بعضی روزها منفی باشد. عضو هیات‌مدیره فرابورس در خصوص روند کلی پیش روی بازار خاطرنشان کرد: با فرض ثبات نسبی متغیرها، روند کلی بازار رو به بالا خواهد بود، اما با شیب ملایم. یعنی در دو هفته آینده شاخص نسبت به امروز بالاتر است.

   سهام ارزنده و غیر ارزنده

وی با اشاره به رشد برخی سهام غیرارزنده در بازار تاکید کرد: مشکلی که در بازار وجود دارد، چه در زمانی که شاخص روند به‌شدت صعودی را تجربه می‌کرد و چه در روزهای ریزشی این است که مثبت شدن بازار به نحوی اتفاق افتاد که همه سهم‌ها مثبت شدند؛ چه سهم‌هایی که بنیاد خوب داشته و ارزنده بودند و چه سهم‌هایی که غیر ارزنده بودند. در این میان با وجود اینکه سهم‌های ارزنده رشد طبیعی خود را سپری می‌کردند و هنوز نیز جای رشد داشتند به یک باره در کنار سهام غیر‌ارزنده‌ای که حباب گونه رشد کرده بودند، ریزش کردند. کدیور حرکت صعودی و نزولی همه سهم‌ها با یکدیگر را روندی اشتباه ارزیابی کرد و تصریح کرد: اگر همه بازار یکدست بالا برود اشتباه است، بازار یک جایی متوجه غیرارزنده بودن برخی از سهم‌ها می‌شود.در این شرایط آن سهم‌ها شروع به ریزش می‌کنند و بعد جو منفی ناشی از ریزش آنها باعث می‌شود که سهم‌های ارزنده هم شروع به ریزش کنند و شرایطی که در هفته گذشته شاهد آن بودیم اتفاق می‌افتد. بنابراین مشکل رشد دسته جمعی بازار این است که نتیجه آن افت دسته جمعی خواهد شد.

   انتظارات سرمایه‌گذاران

عضو هیات‌مدیره فرابورس با اشاره به انتشار گزارش‌های 6 ماهه شرکت‌ها و مثبت بودن اغلب این گزارش‌ها، درباره چگونگی تشخیص سهام ارزنده از بین این گزارش‌ها گفت: گزارش‌های 6 ماهه اغلب گزارش‌های خوبی است، حتی بعضا نسبت به 6 ماهه سال گذشته، از پوشش سود بالاتری برخوردار هستند و شرکت‌ها سودسازی بالاتری نسبت به سال گذشته داشته‌اند و در مقابل نیز شاخص بورس نیز نسبت به سال گذشته دو برابر شده است. وی انتظارات کارشناسان و تحلیلگران حرفه‌ای بازار در پوشش سود دو برابری شرکت‌ها نسبت به سال گذشته را منطقی دانست و با ذکر یک مثال افزود: چنانچه سال گذشته شرکتی 100 میلیون تومان در 6 ماهه سود ساخته است، اکنون این انتظار وجود دارد که امسال در 6 ماهه 200 میلیون تومان سود بسازد و قیمت آن هم متناسب با این انتظار در یک سال اخیر رشد کرده است.

کدیور تداوم رشد سهام شرکت‌ها را منوط به تحقق سودی بیش از انتظار بازار عنوان کرد و تصریح کرد: اگر شرکتی در نظر دارد تا در مدت 6 ماه، به 200 میلیارد تومان سود برسد و در عمل 250 میلیارد تومان محقق کند، آن وقت فراتر از انتظار بازار عمل کرده و این امر موجب می‌شود که سهم رشد کند.

وی ادامه داد: اگر شرکت مذکور کمتر از عدد قول داده شده مثلا 180 میلیارد تومان پوشش سود را اعلام کند و تنها 80 درصد نسبت به 100 میلیارد تومن سال گذشته اعلام کند، چون پایین‌تر از انتظار بازار است باعث می‌شود که سهام این شرکت افت کند و این به معنی نسبی بودن گزارش‌ها است. یعنی درست است که گزارش‌های 6 ماهه نسبت به پارسال بهتر است، اما قیمت سهم‌ها هم نسبت به پارسال بیشتر شده است و بخشی از این گزارش‌های خوب اصطلاحا پیش خور شده است و اثرش را بر قیمت سهام شرکت‌ها گذاشته است، پس عاملی که می‌تواند باعث شود تا باز هم سهام برخی شرکت‌ها رشد کند این است که این شرکت‌ها فراتر از انتظار بازارسود گزارش کنند. علیرضا کدیور صنایع کالامحور و صادراتی را دارای توان تحقق پوشش ریسک فراتر از انتظار بازار ارزیابی کرد و افزود: بعضی از شرکت‌های پالایشگاهی، پتروشیمی، فلزی و معدنی شرکت‌هایی هستند که می‌توانند شرایط فراتر از انتظار بازار را محقق کنند و می‌توانند همچنان رشد کنند.

   چشم‌انداز ارزش بازار سهام

وی با مثبت خواندن روند بازار تا پایان سال پیش بینی کرد: تحلیل‌ها نشان می‌دهد با فرض ثبات شرایط فعلی و ثبات همه متغیرها، برآیند متغیرهای تاثیرگذار بر بازار در چند هفته و حتی چند ماه آینده از ثبات نسبی برخوردار است. بر همین اساس می‌توان پیش بینی کرد شاخص تا پایان سال 97 به 200 هزار واحد خواهد رسید یا حتی فراتر از 200 هزار واحد هم خواهد رفت. اما اگر متغیرهای فعلی تغییر کنند این تحلیل به اصلاح و بازنگری احتیاج دارد.