تغییر نسل یا تداوم سنت سیاسی گذشته؟
گروه جهان|
انتخابات پارلمانی افغانستان پس از سه سال و شش ماه تاخیر شنبه در حالی برگزار شد که به گفته کمیسیون انتخابات، تخلفات غیرقابل چشم‌پوشی بسیاری در جریان رای‌گیری رخ داده است. حضور پررنگ آقازاده‌ها، تهدیدهای امنیتی و سوءمدیریت در برگزاری انتخابات نیز از جمله مواردی هستند که انتقادهای بسیاری را در پی داشته است.
به گزارش یورونیوز، آخرین انتخابات پارلمانی در افغانستان هشت سال پیش برگزار شد و با وجود اینکه دوره پنج ساله فعالیت نمایندگان پارلمان تمام شده بود اما به‌دلیل آماده نبودن شرایط برگزاری انتخابات، کار پارلمان فعلی برای سه سال تمدید شد. طبق آمار رسمی اعلام شده، در این دوره از انتخابات حدود هشت میلیون و ۸۰۰هزار نفر که سه میلیون و ۶۷هزار نفر آنها زنان و پنج میلیون و ۶۸۱ هزار نفر نیز مردان هستند، برای رأی دادن ثبت نام کرده‌اند. محمد یوسف رشید بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان (فیفا)، تخلفات انتخابات پارلمانی را موارد زیر اعلام کرده است: تاخیر در آغاز روند رای‌گیری یکی از مشکلات جدی بوده است. انتقال تجهیزات به مراکز رای‌دهی در موعد مقرر صورت نگرفته است. کارمندان کمیسیون انتخابات به اندازه کافی نبودند. دستگاه بیومترک به شکل درست استفاده نمی‌شد. کاغذی که برای دستگاه پرینتر بیومتریک به کار می‌رفت، به شکل درست ارسال نشده بود. فشار نامزدها برای رای دادن به آنها و گروگان‌گیری مردم. خبرگزاری فرانسه با اشاره به تهدیدهای مداوم طالبان گزارش داده که شنبه در اثر انفجار مین در کابل دست‌کم سه نفر کشته و بیش از ۳۰ تن دیگر زخمی شده‌اند. همچنین دو مامور پلیس در نتیجه انفجاری در نزدیکی یک مرکز رای‌دهی در شمال غربی کابل زخمی شده‌اند. آسوشیتدپرس نیز گزارش داده که طالبان چهار مامور پلیس را در ولایت مرکزی کشته‌اند. در شهر قندوز در شمال افغانستان هم سه موشک شلیک شده که هدفش ایجاد اخلال در روند رای‌گیری بوده است. در همین حال، انتخابات دو ولایت غزنی و قندهار به تعویق افتاده است. کشته شدن ژنرال عبدالرازق اچکزی، فرمانده پلیس قندهار و همچنین مشکلاتی امنیتی و سیاسی در ولایت غزنی منجر به تاخیر در برگزاری انتخابات در این دو ولایت شده است.
جولان انتخاباتی آقازاده‌ها
حضور بی‌سابقه آقازاده‌هایی که برای نخستین‌بار وارد کارزار انتخاباتی شده‌اند نیز یکی از مهم‌ترین بحث‌های محافل سیاسی و اجتماعی افغانستان بوده است. بر اساس آمار کمیسیون مستقل انتخابات حدود ۲ هزار و 500 نامزد انتخاباتی برای احراز ۲۴۹ کرسی پارلمان رقابت می‌کنند که از این بین ۳۲کرسی پارلمان به کابل اختصاص یافته و ۹ نامزد را فرزندان رهبران سابق جهادی و قومی تشکیل می‌دهند.
برخی ناظران بر این باورند که این آقازاده‌ها، گرچه جوان هستند اما جوان نمی‌اندیشند و آمده‌اند تا آرمان‌های پدران‌شان را برآورده کنند. بنا براین، این گروه بزودی به قلدران قومی، وزیرسازان مفسد و پولداران تفنگدار تبدیل خواهند شد. ملک ستیز کارشناس سیاسی افغانستان به یورونیوز گفته: «این آقازاده‌ها ظرفیت‌های پدران‌شان را با سیمای جوان به نمایش می‌گذارند. قدرت خلاقیت این گروه محصور کهنه‌گرایی است.»
جمال‌الدین حکمتیار، فرزند گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی افغانستان، از جمله کاندیداهای انتخابات پارلمانی است. گلبدین خود که به مدت چهار دهه با دولت‌های افغانستان سر جنگ داشته از دو سال پیش سلاح بر زمین گذاشته و با حکومت کنونی صلح کرده است. جمال‌الدین درباره پدرش می‌گوید: «پدرم 40سال برای رفاه، سربلندی و حقوق مردم جنگیده و رنج‌های فراوانی برای این آرمان‌ها تحمل کرده است. این آرمان‌ها فقط آرمان پدرم نیست بلکه آرمان تمام مردم افغانستان است و برای تحقق آنها مبارزه می‌کنم. در صورتی‌که به پارلمان راه یابم در تصویب قوانین تلاش می‌کنم تا با ارزش‌های ملی، اخلاق و اسلام مخالف نباشد... همچنین مردم را برای مذاکره برای صلح دعوت کنم تا پس از این گروه‌های مخالف (طالبان) به جای کار برای اشخاص، برای منافع ملی در کشور فعالیت کنند.»
محمدباقر محقق فرزند محمد محقق، معاون دوم رییس اجرایی افغانستان فارغ‌التحصیل رشته علوم سیاسی است. او درباره آرمان‌های مشترک با پدرش می‌گوید که اعتقاد به یک خط فکری در زمینه عدالت اجتماعی دارد که بنیانگذارش «شهید مزاری» بوده و پدرش هم در این مدت پیرو این خط فکری بوده است و آرمان حزب وحدت مردم افغانستان نیز همین خط فکری است.
محمدعالم خلیلی فرزند محمد کریم خلیلی از رهبران قومی و رییس شورای عالی صلح نیز از جمله کاندیداهای پارلمان افغانستان است. بسیاری از ناظران بر این باورندکه حضور زورمندان و ثروتمندان قومی بطور مافیایی در پارلمان می‌تواند توازن قوا را بر هم بزند.
جواد سلطانی استاد دانشگاه در افغانستان، با انتقاد از خویشاوندسالاری در فضای سیاسی افغانستان می‌گوید: «کار به جایی رسیده که برخی خیال می‌کنند پارلمان به عنوان نهاد قانونگذاری، مراسم عروسی است که ناگهان بطور خانوادگی با اهل و عیال خود کرسی‌های پارلمان را فتح کنند. اینان امروز ما را به نقطه‌ای رسانده‌اند که نه تنها شعار تامین عدالت و تامین امنیت یک فریب و تزویر سیاسی بیش نیست بلکه خود اینها ابزار حذف و بی‌عدالتی در جامعه شده است.»
