چین، هدف ترامپ از ترک پیمان تسلیحاتی با روسیه
گروه جهان|
برنامه دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا، برای خارج کردن کشورش از پیمان کنترل تسلیحاتی با روسیه تنها به مسکو و تسلیحات هستهای مربوط نمیشود. بهگفته کارشناسان کنترل تسلیحات و مقامات دولت پیشین ایالات متحده، این اقدام مسیر را برای افزایش شمار نیروهای امریکایی در اقیانوس آرام و حیاط پشتی چین، هموار میکند. در پیمان نیروی هستهای میانبرد (آیاناف) که در سال 1987توسط رونالد ریگان رییسجمهور وقت امریکا و میخاییل گورباچف رییس اتحاد جماهیر شوروی سابق به امضا رسید، استفاده از موشکهای هستهای و متعارف با برد بین 500 تا 5500 کیلومتر ممنوع شد. اما از آنجایی که چین هیچگاه یکی از امضاکنندگان این پیمان نبود، توانست زرادخانه وسیعی از سلاحهای متعارف برای خود فراهم آورد و به تهدیدی برای آزادی ناوبری در منطقه تبدیل شود.
به نوشته فارن پالسی، پکن در حال حاضر موشکهای بالستیک و کروز دارد که میتواند با استفاده از آنها به تاسیسات ایالات متحده در منطقه از جمله پایگاه هوایی کادنا در ژاپن حمله کند. چین همچنین در حال ساخت هواپیماهای جنگنده با قابلیت پنهان شدن از روی رادار است. در نتیجه، داراییهای امریکا و متحدانش در منطقه اقیانوس آرام بطور فزاینده از نزدیکی ساحل رانده میشوند و پکن میتواند بیهیچ مزاحمتی به توسعه پایگاههایش در دریای چین جنوبی ادامه بدهد.
مقامات و کارشناسان میگویند خروج از پیمان «آیاناف» که البته هنوز قطعی نشده است، این امکان را برای ایالات متحده فراهم میآورد تا با چین در ساخت سلاح متعارف، رقابت کند. بهگفته یکی از مقامات دولت ترامپ، این تسلیحات که احتمال موشکهای میانبرد قابل جابهجایی پرتاب از زمین خواهند بود را میتوان در جزایر واقع در اقیانوس آرام نصب و از آنها برای مقابله با تجاوزهای احتمالی چین استفاده کرد. البریج کولبی رییس برنامه دفاع در مرکز امنیت جدید امریکایی، گفت: «تعادل نظامی در اقیانوس آرام در جهت اشتباهی است. حضور نیروهای چینی در منطقه قابلتوجهی و تجهیزات بهاندازهای پیشرفته است که ما باید در مواجهه با آنها از ذره ذره توانایی خود استفاده کنیم.» کولبی در ادامه گفت ایالات متحده در حال حاضر از کشتیهای نیروی دریایی و بمب افکنهای نیروی هوایی به عنوان ابزار بازدارنده در منطقه استفاده میکند، اما توپخانههای نظامی احتمالا بخش اصلی در تقویت نیرو پس از خروج امریکا از پیمان آیاناف خواهند بود. استقرار سامانههای پرتاب موشکهای میانبرد به کارآمدی توان نظامی امریکا خواهد افزود و امکان مقابله با استقرارای چین را فراهم خواهد آورد.
جان بولتون مشاور امنیت ملی امریکا احتمالا عامل پشت این تفکر بوده است. در مطلبی که در سال 2011 در وال استریت ژورنال منتشر شد، بولتون از اقدام امریکا در ترک «آیاناف» حمایت و دلیلش را هم چین اعلام کرد. او همچنین هشدار داده بود که زرادخانه موشکی چین با سرعت در حال رشد است و این مساله نیروهای امریکا و متحدانش در اقیانوس آرام را تهدید میکند. بولتون در آن زمان نوشت: «برای کاهش خطر موشکها بر برد اعلام شده در آیاناف، یا باید دیگر کشورها را به عضویت در پیمان ترغیب کنیم یا به کلی از آن خارج شویم تا بتوانیم قابلیتهای بازدارندگی خود را بازسازی کنیم.»
طبق اعلام سازمان کنترل تسلیحات، پیش از ورود بولتون به کاخ سفید در بهار امسال مقامات پنتاگون احتمال خروج امریکا از پیمان نیروی هستهای میانبرد و تاثیرگذاری چنین اقدامی در افزایش قدرت رقابتی امریکا با چین را رد کرده بودند. پائول سلوا معاون رییس ستاد مشترک ارتش امریکا در جلسه استماع کنگره در جولای 2017 گفته بود چنین اقدامی غیرضروری است به این دلیل که ایالات متحده همین حالا هم ایالات متحده میتواند با استفاده از داراییهایش در دریا (ناوهای جنگی) اهداف مربوطه را تهدید کند.
اما اخیرا هری هریس فرمانده فرماندهی ایالات متحده در اقیانوس آرام هشدار داده که پیمان آیاناف برندگی امریکا در این منطقه را از بین برده است. او گفته: «فکر میکنم امروز در رابطه با چین در وضعیت نامساهدی هستیم از این نظر که چین موشکهای بالستیکی دارد که برای پایگاههای ما در غرب اقیانوس آرام و کشتیهای ما در منطقه تهدید به شمار میآیند.» هریس که اکنون سفیر امریکا در کرهجنوبی است، در ماه مارس به کمیته خدمات مسلح سنا گفت: «هیچ قابلیت زمینی نداریم که بتوانیم چین را با آن تهدید کنیم و دلیل آن هم امضای پیمان آیاناف است.»
تام کاراکو تحلیلگر مرکز مطالعات بینالملل و استراتژیک هم با این تفکر موافق است که خروج از پیمان آیاناف امکان مستقر کردن پلتفورمهای زمینی در اقیانوس آرام را برای امریکا فراهم میآورد. او گفت: «نبود پیمان آیاناف میتواند به این معنا باشد که انتقال سامانههای پرتابی به منطقه اندکی سادهتر خواهند شد.»