اقتصادتان را متنوع کنید

ایرنا|

آژانس بین‌المللی انرژی با اشاره به تغییرات در الگوی مصرف و تولید سوخت‌های فسیلی طی سال‌های آینده تاکید کرد : کشورهای نفتی باید کم‌کم اقتصاد‌های خود را متنوع کنند و از تولید نفت فاصله بگیرند، در غیر این صورت در سال‌های آتی با خطرات مالی روبه‌رو می‌شوند.

به گزارش اویل پرایس، کشورهای نفتی باید کم‌کم اقتصاد‌های خود را متنوع کنند و از تولید نفت فاصله بگیرند، در غیر این صورت در سال‌های آتی با خطرات مالی روبرو می‌شوند.

این نتیجه‌گیری در گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی با عنوان «دورنمای اقتصاد‌های تولید‌کننده نفت» آمده است. این گزارش اخطار می‌دهد که تغییر سیستم انرژی، اقتصاد کشورهای تولید‌کننده نفت را تهدید می‌کند. این تهدید شکل‌های مختلفی دارد، هم از نظر عرضه و هم از نظر تقاضا.

بالا بردن بازدهی انرژی، خودروهای برقی و سایر تغییرات تکنولوژیکی سوالاتی در مورد اوج تقاضا به وجود می‌آورد. به نظر می‌رسد اوضاع جوی هم میزان مصرف را تهدید می‌کند. در بخش عرضه هم نفت شیل امریکا می‌تواند بخش عظیمی از افزایش تقاضا را برعهده بگیرد.

این عوامل تهدید‌های جدی برای تولیدکنندگان بزرگ نفت هستند و تمرکز آژانس بین‌المللی اتمی برروی شش کشور است: عراق، نیجریه، روسیه، عربستان، امارات و ونزوئلا. تمام این کشور‌ها تولید‌کنندگان بزرگ نفت هستند و برای تامین بودجه شان شدیدا به درآمدهای نفتی وابسته‌اند.

این وابستگی در دوره‌های عادی یک ریسک است. آژانس بین‌المللی انرژی اشاره کرد پس از کاهش قیمت نفت در سال 2014 عراق شاهد افزایش 40 درصدی درآمدهای نفت‌اش بود، ولی درآمد نفتی ونزوئلا 70 درصد کاهش داشت. این گزارش می‌گوید: «نوسانات زیاد در درآمدهای هیدروکربن می‌تواند در صورت انعطاف پذیر نبودن اقتصاد‌ها، شدیدا ثبات آنها را به هم بریزد». مشکل وابستگی به نفت در آینده بدتر هم خواهد شد. چون خودروهای الکتریکی رقیبی برای جایگزینی نفت خام در بخش حمل و نقل هستند. محدودیت‌های آینده کربن هم کنار گذاشتن سوخت‌های فسیلی را تسریع می‌کند. این یعنی تهدیدهای آینده ساختاری هستند نه دوره‌ای.

سناریوی قیمت پایین نفت از نظر آژانس بین‌المللی انرژی تاریک‌تر است که باعث می‌شود نیاز به متنوع کردن اقتصاد‌ها ضروری‌تر شود.

طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی «بدون اصلاحات دراز مدت، دچار کسری بزرگ مالی، فشار رو به پایین بر واحدهای پول و هزینه کمتر دولتی می‌شویم. در خاورمیانه ریسک کاهش رشد اقتصادی برابر با 1500 دلار کاهش میانگین درآمد برای هر فرد است». این مساله در کشورهایی مثل نیجریه، عراق و عربستان که نیاز به قیمت‌های بالای نفت برای هزینه‌های اجتماعی خود دارند، نگرانی بیشتری ایجاد می‌کند.

سناریوی بعدی دورنمای انتقال سریع به انرژی پاک‌تر است که یک افزایش قریب الوقوع در تقاضای نفت را به دنبال دارد. پیامدهای این سناریو بسیار شبیه شرایط پایین بودن قیمت نفت است. درآمدهای نفتی به قبل از سال 2014 برنمی‌گردد و کشورهای نفت خیز با بحران مواجه می‌شوند.

آژانس بین‌المللی انرژی پیشنهادهایی برای این کشور‌های تولید‌کننده دارد: باید هزینه‌های تولید نفت را پایین نگه دارند، سوبسیدهای سوخت را بردارند و بازدهی انرژی ایجاد کنند تا منابع انرژی‌شان تلف نشود.

آژانس بین‌المللی انرژی نتیجه‌گیری کرد: « اکنون بیش از هر زمان دیگری در تاریخ، تغییرات اساسی در مدل توسعه در کشورهای نفت‌خیز غیرقابل اجتناب است».