گردش سعودی‌ها به سوی تهران؟

یک رسانه مصری مدعی شده مقامات عربستانی در هفته‌های اخیر با ایرانی‌ها تماس گرفته و خواهان توافق بر سر اختلافات منطقه‌ای شده اند؛ آن هم در روزهایی که این کشور درگیر بحران سیاسی ناشی از قتل خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد است. وب‌سایت «خلیج آنلاین» مسوول برقراری این تماس‌های محرمانه را عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان عنوان کرده که هدف آن تفاهم ایرانی-سعودی درباره مسائل منطقه به ویژه پرونده یمن است. سایت اصولگرای مشرق این سایت ناشناخته را نزدیک به قطر دانسته و نوشته است که هفته گذشته چند منبع توییتری همچنین ادعایی را مطرح کرده بودند. اما وزارت خارجه ایران این خبر را تایید نمی‌کند. بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران در این باره به «تعادل» می‌گوید که اطلاعی از این موضوع ندارد.

از سوی دیگر، در حالی سایت مصری این خبر را منتشر کرده که فروردین ماه امسال، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «بی‌بی‌سی» به پیشنهاد تهران در ابتدای بحران یمن اشاره کرده بود که بر اساس آن، جنگ متوقف شده، کمک‌های بشردوستانه به یمنی‌ها برسد و دولت جدید یمن هم با مشارکت گروه‌های مختلف تشکیل شود. اما به گفته ظریف، مقامات عربستانی این پیشنهاد ایران را رد کرده و خود را گرفتار جنگ در این کشور کردند؛ چراکه به تصور ظریف، سعودی‌ها گمان می‌کردند جنگ با گروه‌های مخالف در یمن در مدت دو هفته به پایان می‌رسد. با این حال، ظریف در شهریورماه و در گفت‌وگویی دیگر تاکید کرد که درهای ایران برای مذاکره با کشورهای منطقه و همسایگان ایران از جمله عربستان باز است. پیش از این مقامات ایران به شکلی دیگر از تمایل برای تشکیل یک مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای سخن گفته بودند. مجمعی که می‌تواند تا تشکیل یک پیمان منطقه‌ای پیش برود. ایران این پیشنهاد را بطور جدی در کنفرانس امنیتی تهران مطرح کرد؛ اما با اقبالی از سوی کشورهای عرب منطقه، از جمله عربستان و امارات مواجه نشد. با این حال، برخی کارشناسان از احتمال تغییر سیاست‌های عربستان پس از بحران قتل خاشقجی و فشار کشورهای غربی سخن می‌گویند. بر اساس دیدگاه این دسته از کارشناسان، قتل روزنامه‌نگار عربستانی ترمز سیاست‌های ماجراجویانه عربستان را می‌کشد، چراکه غرب به ویژه امریکا احتمالا مجبور به کاهش حمایت‌ها از عربستان می‌شوند. با این حال، هنوز شواهدی از عربستان مبنی بر تغییر سیاست‌های این کشور و گردش احتمالی به سوی کشورهای منطقه از جمله ایران به چشم نمی‌آید.