سوگند سست محمدعلی شاه

نوزدهم آبان 1286، محمدعلی شاه قاجار با حضور در مجلس شورای ملی سوگند وفاداری به مشروطه یاد کرد. محمدعلی شاه قاجار 10 ماه قبل از این، در بیست و هشتم دی 1285 شمسی، متعاقب مرگ پدرش مظفرالدین شاه طی مراسمی رسما تاجگذاری کرد و به عنوان ششمین شاه قاجار بر تخت سلطنت نشست. مراسمی که به دستور او هیچ یک از نمایندگان مجلس شورای ملی به آن دعوت نشده بودند.

محمدعلی شاه که ولیعهد مقتدری به حساب می‌آمد، هرچند تا پیش از پادشاهی با مشروطه خواهان همراه بود اما در پی مرگ پدرش و نشستن بر تخت پادشاهی از همان روز اول بنا را بر مخالفت با مشروطه گذاشت و در اولین اقدام نمایندگان مجلس شورای ملی را به مراسم تاجگذاری دعوت نکرد.

او با اینکه یک سال پس از رسیدن به قدرت در آبان 1286 ضمن حضور در مجلس شورای ملی سوگند وفاداری به مشروطه یاد کرد، اما کمتر از دو سال پس از تاجگذاری طی تلگرافی به تمامی ولایات و حکام با رد فعالیت مجلس اول تأکید کرد: «این مجلس خلاف مشروطیت است و از این پس مخالفین را سرکوب خواهد کرد.»

محمدعلی شاه پس از آن با شدت و حدت بیشتری به ستیز با مشروطه ادامه داد و پس از چندی کش و قوس سرانجام شمشیر را از رو بست و دستور به توپ بستن مجلس را صادر کرد. دوران حکومت محمدعلی شاه به «استبداد صغیر» مشهور است. این اما پایان ماجرا نبود. مشروطه‌خواهان سال 1288 تهران را تصرف کردند و محمدعلی را از پادشاهی خلع کردند. احمد پسر محمدعلی شاه بر تخت پادشاهی نشست و شاه مخلوع به روسیه تبعید شد. تلاش او برای حمله به کشور و پس گرفتن تاج و تخت به قطع شدن مستمری سالانه 80 هزار دلاری او شد.