راهکار مقابله با مفاسد اقتصادی در کشور

گروه بنگاه‌ها|

«چگونه می‌توان زمینه بروز ناهنجاری‌های اقتصادی را کاهش داد؟» این پرسشی است که دیروز همزمان با اعلام خبر اعدام دو نفر از دلالان بازار ارز و سکه؛ در فضای رسانه‌ای و کارشناسی کشور مطرح شد. در واقع بسیاری از کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار تلاش کردند تا با واکاوی زمینه‌هایی که باعث بروز این نوع ناهنجاری‌های اقتصادی می‌شود؛ راهکاری برای مقابله با یک چنین جریان‌هایی در فضای اقتصادی و صنعتی کشور پیدا کنند. ناهنجاری‌هایی که باعث بروز مفاسد اقتصادی گسترده و متعاقب آن نوسانات اقتصادی در کشور می‌شود و مستقیما بر وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور اثرگذار است.

واقعیت آن است که وجود و گسترش فساد اداری و اقتصادی از جمله مشکلاتی است که بسیاری از کشورها با آن دست به گریبانند. اگرچه وجود فساد اداری، اجرایی و اقتصادی عمدتاً معلول عدم پیشرفت همه‌جانبه است، اما در صورت بی‌توجهی و عدم درمان آن، می‌تواند به عاملی بازدارنده برای پیشرفت کشورها تبدیل شود. به همین دلیل، مفاسد اقتصادی از مهم‌ترین دغدغه‌های جوامع در حال رشد و مبارزه با آن، یکی از عمده‌ترین سیاست‌های این کشورهاست. در جریان این گزارش با کنار هم قرار دادن دیدگاه‌های اهالی اقتصاد و فعالان حوزه اقتصاد تلاش شده تا پاسخی برای پرسش‌های طرح شده فراهم شود.

     استارتاپ‌ها بیشتر از بازار دلالی سکه و دلار درآمدزا هستند

رییس اتاق بازرگانی اصفهان با شااره به رشد دلالی در بازارهایی چون ارز و سکه درکشور گفت: در حالی که فعالیت در حوزه استارتاپ‌ها درآمد بیشتری نسبت به دلالی در بازار دلار و سکه دارد، اما به دلیل عدم فرهنگ‌سازی مردم حاضر به قبول ریسک سرمایه‌گذاری در کسب و کارهای نوپا  نیستند.

عبدالوهاب سهل‌آبادی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه اصفهان به عنوان یکی از استان‌های صنعتی کشور، در این بخش اشباع شده است، اظهار کرد: اصفهان پتانسیل بالایی در بخش گردشگری و‌ آی‌تی دارد که متاسفانه از آن استفاده نمی‌شود، از سوی دیگر به جای تخریب برخی کارخانه‌های قدیمی شهر و تبدیل آن به واحدهای تجاری و مسکونی می‌توان با تغییر کاربری آن به موزه از این مراکز صنعتی استفاده آموزشی کرد و به سمت صنایع پاک در راستای توسعه اشتغال پاک رفت.

او با تاکید بر اینکه بخش خصوصی و دولتی باید به سمت صنایع پاک و فناوری‌های نوین حرکت کند، تصریح کرد: اصفهان بهره مند از جوانان خوش فکر و متخصص در حوزه آی‌تی است، اما هنوز از این ظرفیت برای توسعه استان استفاده کامل نشده است.

رییس اتاق بازرگانی اصفهان با بیان اینکه شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها نیازمند حمایت هستند، تاکید کرد: امروز این شرکت‌ها درگیر مسائل بانکی هستند و به دلیل اینکه حمایت مالی مناسبی از سوی دولت و بخش خصوصی از آنها نمی‌شوند، بعضا به موفقیت هم نمی‌رسند.

وی با تاکید بر اینکه استارتاپ‌ها نیازمند صندوق حمایتی هستند، اظهار کرد: یک فرد به تنهایی نمی‌تواند طرح یا ایده‌ای را ارایه و در نهایت قادر به فروش و سرمایه‌گذاری آن باشد.

سهل‌آبادی با بیان اینکه برای پیشرفت و موفقیت استارتاپ‌ها نیازمند ایجاد صندوق حمایتی در این بخش هستیم، تصریح کرد: متاسفانه در ایران به معنای واقعی در حوزه استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاری در این بخش در بین مردم فرهنگ‌سازی نشده و مردم حاضر به قبول ریسک سرمایه‌گذاری در کسب و کارهای نوپا نیستند، در حالی که این حوزه حتی بیشتر از دلالی در بازار دلار و سکه می‌تواند درآمدزا باشد.

وی با بیان اینکه استارتاپ‌ها نیازمند پشتوانه قانونی و حمایت مادی و معنوی هستند، خاطرنشان کرد: در شرایط اقتصادی و تحریم‌های امروز امریکا، می‌توان با تکیه بر توان نخبگان و ایده‌های آنها و همچنین تکنولوژی‌های نوین موفق به دور زدن تحریم‌ها و گذر از این بحران شد.

     نقش دولت در پیشگیری و مبارزه با مفاسد اقتصادی

در شرایطی که سهل‌آبادی معتقد است که برای مقابله با فرهنگ دلالی و مقابله با فساد باید فضای لازم برای ثروت آفرینی در کشور فراهم شود؛ هاشم کارگر یکی از کارشناسان حوزه مدیریت معتقد است که قبل از هراقدامی دولت باید وعده تحقق دولت الکترونیک را عملیاتی کند تا از طریق شفاف‌سازی امکان رشد مفاسد به حداقل برسد. کارگر با بر شمردن دلایل ایجاد فساد اقتصادی و اداری در کشور به لزوم الکترونیکی کردن فرآیندها و تدوین قوانین دقیق به عنوان مهم‌ترین راهکارهای مبارزه با فساد اشاره کرد.

اودر گفت‌وگو با آنا درباره نقش دولت در پیشگیر‌ی و مبارزه با فساد، اظهار کرد: مبارزه با فساد و پیشگیر‌‌ی از آن وظیفه همگانی بوده یعنی هم وظیفه دولت و هم وظیفه آحاد مردم است. وی گفت‌: دولت باید از وقوع فساد پیشگیر‌ی‌ و با آن مبارزه کند، مردم هم به عنوان بخشی که بسیار موثر هستند به قوانین احترام بگذارند و رعایت قوانین را سرلوحه خودشان قرار دهند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه دولت نقش بسزایی در بالابردن فرهنگ اجتماعی و فرهنگ مبارزه با فساد دارد، افزود: دولت وظیفه پررنگی در بالابردن فرهنگ اجتماعی و فرهنگ مبارزه با فساد در جامعه دارد و این دو امری انکارناپذیر هستند؛ این روزها بحث مبارزه با فساد اقتصادی یکی از مطالبات جدی جامعه است.

کارگر با بیان اینکه اگر دولت را به معنای کل حاکمیت در جامعه در نظر بگیریم، تصریح کرد: اگر سه قوه را در نظر بگیریم از قوه مقننه، قوه مجریه تا قوه‌قضاییه هر کدام تکالیف‌شان در قانون مشخص شده است به عبارت دیگر قوه مقننه می‌تواند با تدوین و تصویب قوانین برای پیشگیری از فساد و در عین حال تصویب قوانینی که فسادستیز باشد در افزایش شفافیت و مبارزه موثر با فساد موثر عمل کند؛ همچنین نظارت بر حسن اجرای این قوانین امر بسیار مهمی تلقی می‌شود.

     تو درتویی مفاسد اقتصادی

علی دینی‌ترکمانی استادیار پژوهشکده بازرگانی معتقد است «تودرتویی نهادی» عامل اصلی باقی مانده فساد در بخش‌های اداری کشور است .

او در ادامه تاکید می‌کند: « فرضیه‌ای در چارچـوب مکتب اقتصادی «انتخاب عمومی» مطرح می‌شود و باور دارد که دولتی بودن اقتصاد منجر به رانت جویی می‌شود. این مکتب معتقد است مقام‌های دولتی هم مانند بقیه مردم هسـتند و همانطور که مردم به دنبال بیشترکردن منافع خود هستند آنها نیز به دنبال حداکثر منافع‌شان هستند. وقتی تشکیلات دولت بیش از اندازه گسترش یابد، مقامات می‌توانند از امکانات خود در افزایش منافعشان استفاده کنند. بنابراین توصیه سیاستی این مکتب کوچک شدن و محدود شدن تشکیلات دولتی است. با محدودیت تشــکیلات، رانت‌جویی که همان فساد است نیز کمتر خواهد شد. رانت یعنی استفاده از امکانات دولتی در جهت حداکثرسازی منافع شخصی.»