سه قطعه سفال، راوی ۷۰۰۰ سال قدمت در تهران
«سه قطعه سفال در بازار صندوقسازان توانستند قدمت تهران را ۶۶۰۰ سال بیشتر به عقب بکشانند، بنابراین دیگر داستان مسافر چشمه علی و شهری ری دیگر منتفی است، تهران ۷۰۰۰ سال قدمت دارد»
«در طول سالهای گذشته معمولا قدمتی بیشتر ازصفویه برای تهران قائل نبودهاند؛ به گونهای که باستانشناسان در هر کاوش روی محوطههای تاریخی، بعد از به دست آوردن «یافتههای صفوی» کار آن محوطه را تمام شده میدانستند» اما ...
سالهاست تهران را شهری ۴۰۰ ساله میدانند، شهری که فقط چند سالی است حساسیتها برای گودبرداری در نقاط قدیمیترش بیشتر شده و گاهی زمزمههایی از احتمال قدمت بیشتر آن به گوش میرسد؛ یعنی ۶۶۰۰ سال بیشتر! پیدا کردن یافتههایی که قدمت پایتخت را بتواند تا هفت هزار سال به عقب بکشاند، از دو اتفاق متفاوت آغاز شد.
قدیر افروند، سرپرست هیات کاوش در بازار صندوقسازان تهران در سال ۱۳۹۳، با اشاره به اینکه در این شرایط ممکن است بتوانیم کمپهای تاریخی باستانشناسی تهران را با همین شناخت علمی پر کنیم، افزود: اگر مدیریت شهری میدانست باستانشناسی تهران چه میزان اهمیت دارد، قطعا از دل یک محوطه ۲۷۰۰ ساله اتوبان عبور نمیداد.
این باستانشناس با اشاره به اینکه در مطالعات آمایش کشور، علم و تخصصِ باستانشناسی آن طور که باید گنجانده نشده است، افزود: اگر در دهه ۵۰ نگاه جامع و عالمانه به موضوع آمایش سرزمین بود و باستانشناسی نیز در سند ملی آمایش کشور دخیل بود، وضعیت تهران اینگونه نبود. او معتقد است: بههر حال آب و هوا و اقلیم دشت تهران، بسیار مناسبتتر از ری در دوران نوسنگی و پس از آن بوده، بنابراین انتظار تداوم زیست انسان به صورت مستمر بوده است. افروند با بیان اینکه معتقدم دیگر داستان مسافر چشمه علی و شهری ری دیگر منتفی است، ادامه داد: ما امروز مدعی طرح جدول گاهنگاری تاریخی هستیم، اما تا امروز فقط دوره اسلامی را با قاطعیت بررسی کردهایم، باید برای دوره تاریخی باستان نیز کمک شود. او افزود: معتقدم باید تحلیل جامعتری در این زمینه رخ میداد، آنجا اگر یک مجموعه سفال پیدا میشد، میتوانستیم بگوییم آن اتفاقی است، اما وقتی سنت تدفین رخ میدهد، آن هم بر این اساس که در گذشته در محل استقرار افراد آنها را تدفین میکردهاند، با تحلیلِ این دیدگاه، به این نتیجه میرسیدند.
او با اشاره به اینکه اگر باستانشناسی با متدلوژی علمی جلوی میرفت، نتیجه بخش بود، افزود: قطعاً در هدفگذاریها به عمق فکر نکردیم و گفتیم آثار متعلق به دوره صفویه و نهایتا تیموری است. حتی باستانشناسان در جلسه کمیته فنی به این فکر میکردند که گمانه تا سطح خاک بکر، هدف غایی در مطالعات باستانشناسی است.