ورود آرتور میلسپو به ایران

۱۳۹۷/۰۸/۲۷ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۳۳۸۹۵
ورود آرتور میلسپو به ایران

بیست و هفتم آبان 1301، به دعوت قوام السلطنه، آرتور میلسپو در رأس یک هیات 11 نفری وارد تهران شد و به عنوان رییس کل مالیه با اختیارات وسیع شروع به کار کرد و به مدت پنج سال به تنظیم و اداره امور مالی ایران پرداخت.

مرداد ۱۳۰۱ در کابینه قوام‌السلطنه قانونی از مجلس گذشت که به موجب آن دکتر میلسپو امریکایی با حقوق پانزده هزار دلار در سال استخدام که خانه و اثاثیه هم از طرف دولت تهیه می‌شد و هشت نفر دیگر امریکایی که توسط دکتر میلسپو انتخاب می‌شدند با حقوق هفت‌هزار و پانصد دلار تا ده هزار دلار. در سال ۱۹۲۱ که میلسپو به ایران آمد، ایران مجموعاً ۱۰۰۰ مایل هم جاده مناسب برای حمل و نقل نداشت. اما در سال‌های میانی ۱۹۳۰ این رقم به ۱۴۰۰۰ مایل رسیده بود، که این پیشرفت نتیجه زحمات مهندسانی بود که همراه میلسپو به ایران آمده بودند.

اواخر سال ۱۳۰۱ مستشاران مزبور به تهران وارد شدند و شروع به کار کردند. در قانون استخدام میلسپو اختیارات تامی به ایشان داده شد که هیچ خرجی بدون اجازه ایشان انجام نمی‌شد و هیچ‌گونه تعهد مالی دولت بدون موافقت ایشان نمی‌توانست بنماید. ترقی و تنزل و انتقال و عزل مستخدمان مالیه و همچنین مستخدمان ادارات دیگر دولتی که مستقیماً با جمع و محاسبه و پرداخت وجوه عمومی مربوط است از صلاحیت رییس کل مالیه بود. وزیر مالیه وقت نیز در مقابل میلسپو هیچ‌گونه اختیاری نداشت و تمام تشکیلات وزارت مالیه و پیشکاری‌های ولایات تحت نظر مستقیم دکتر میلسپو و همکاران امریکایی او بود.

وی اقدامات مثبت و منفی مختلفی داشت، اما در مجموع اقدامات وی توسط ایرانیان مثبت ارزیابی می‌شود.

در نهایت با قدرت گرفتن رضاخان به دلیل اختلاف نظر با وی از ایران رفت.

روزنامه ایران در تاریخ ۳ مرداد ۱۳۰۱ در شماره ۱۱۸۵ و ۱۱۸۷ صفحه اول خود لایحه استخدام و حدود اختیارات دکتر میلسپو را به عنوان رییس کل مالیه ایران چاپ کرد. در این لایحه وظایف طرفین نسبت به یکدیگر، اعم از سال‌های خدمت و حقوق میلسپو در پانزده ماده ذکر شد.

در ماده اول این لایحه چنین ذکر شده است: «ماده اول. مجلس شورای ملی به دولت اختیار می‌دهد که دکتر میلسپو تبعه امریکا را به سمت ریاست کل مالیه ایران برای مدت پنج سال مطابق با مواد ذیل استخدام کند.»  البته میلسپو بار دیگر در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۲۱ برای ریاست کل دارایی انتخاب شد و تا سال 1323 که قانون حضور او در ایران را منع کرد، در این سمت ماند.