یک ماه فرصت برای استقلال نسخه‌های فارسی تلگرام
گروه دانش و فن
رییس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به ادامه‌دار شدن فعالیت نسخه‌های فارسی تلگرام گفت: هاتگرام و تلگرام طلایی برای استقلال از تلگرام تا پایان آذر فرصت دارند و اخبار منتشر شده درباره مهلت فعالیت آنها تا پایان سال شایعه است.
سیدابوالحسن فیروزآبادی با اشاره به حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی بیان کرد: طرح ما حمایت از پنج پیام‌رسان داخلی بود که اسامی آنها مشخص شده بود.کاهش تعرفه، اختصاص دیتاسنتر، اینترنت رایگان و وام پنج میلیارد تومانی از جمله این حمایت‌ها بود. این حمایت‌ها برای طرح پیام‌رسان‌های داخلی مهیا بود البته بعضی نخواستند از آن استفاده کنند یا استطاعت مالی داشتند.
وی ادامه داد: اما در عمل از پنج تا هفت پیام‌رسانی که ما به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم تایید کردیم، نمی‌توانستند تمامی بازار را برعهده بگیرند و احتمال حذف برخی از آنها یا قرار گرفتنشان در سطوح پایین‌تر وجود داشت. توصیه ما این بود که پیام‌رسان‌های داخلی برای مثال آموزش و پرورش، اقتصاد و بخش‌های خاصی را برعهده بگیرند، اما در عمل این تقسیم‌پذیری بین آنها صورت نگرفت. همچنین بحث ادغام پیام‌رسان‌ها هم اتفاق نیفتاد.
رییس مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه به دلایل زیادی امروز شاهدیم که پیام‌رسان‌های داخلی نتوانسته‌اند به خوبی عمل کنند، افزود: در کنار این موضوعات، بحثی مطرح شد که نسخه‌های فارسی تلگرام به‌صورت موقت فعالیت کنند، زیرا کوچ سه میلیون کاربر از تلگرام به پیام‌رسان‌های داخلی امکانات وسیعی می‌خواست به همین دلیل برای دوران گذار تا شهریور فرصت دادیم که نسخه‌های فارسی که ویژگی‌های بیشتری داشتند و از لحاظ نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مناسب بودند، فعالیت کنند.
فیروزآبادی با اشاره به هاتگرام و طلاگرام به عنوان نسخه‌های فارسی تلگرام که اجازه فعالیت دارند، گفت: به‌دلیل شرایط تحریم و استدلال‌هایی که نسخه‌های فارسی مطرح کردند، مهلت آنها را تا پایان آذرماه تمدید کرده و امیدواریم تا آن زمان بتوانند مستقل از شبکه فعالیت کنند. طبق گزارش‌ها این پیام‌رسان‌ها ادعا دارند به‌صورت آزمایشگاهی استقلالشان عملی شده اما شاید در پیاده‌سازی نیاز به سرور، دیتاسنتر و امکانات خاص باشد که در حال تهیه آن هستیم.
وی در پاسخ به این سوال که اگر استقلال این پیام‌رسان‌های داخلی صورت نگیرد چه می‌شود؟ تاکید کرد: در آن صورت درباره فعالیت‌های آنها تصمیم‌گیری می‌شود. البته این تصمیم‌گیری، قضایی است و برعهده مرکز ملی فضای مجازی نیست. البته در تصمیم‌گیری‌ها تاکنون نظر مرکز را خواسته‌اند.
تلگرام رفع فیلتر نمی‌شود
فیروزآبادی در پاسخ به سوالی مبنی بر احتمال لغو فیلتر تلگرام بیان کرد: این موضوع از سمت مرکز ملی فضای مجازی مطرح نشده و بعید به نظر می‌آید که قوه قضاییه نیز برنامه‌ای برای لغو فیلتر تلگرام داشته باشد و نظرش درباره فعالیت تلگرام در کشور تغییر کند.
وی درباره کند شدن فعالیت فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها در روزهای اخیر و اینکه آیا دستور جدیدی برای اعمال فیلترینگ برروی آنها صادر شده، اظهار کرد: دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی مواقع شل کار می‌کنند و گاهی مواقع به درستی که علت را باید از خودشان بپرسید.
رییس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به حمایت‌های ویژه از دو پیام‌رسان گپ و سروش پس از حمایت‌هایی که از پیام‌رسان‌های منتخب شد، تاکید کرد: علاوه بر ارزیابی فنی، آنها را از لحاظ اجتماعی، قابل توسعه بودن و امنیت و بطور کلی هشت پارامتر اصلی بررسی کردیم و به آنها امتیاز دادیم. پس از آن دو پیام‌رسان که شرایط اجتماعی بهتر، کاربران بیشتر و امنیت بالاتر داشتند و نرم‌افزارشان از لحاظ فنی قابل توسعه به کاربران بیشتری بود و قابلیت سرویس‌دهی مناسب را داشتند، انتخاب کردیم که مورد حمایت بیشتری قرار بگیرند.
فیروزآبادی در پاسخ به این سوال که آیا حمایت سایر پیام‌رسان‌های داخلی قطع می‌شود، گفت: حمایت‌هایی که از پیام‌رسان‌ها تاکنون به عمل آوردیم، هیچ کدام قطع نشده است. هنوز در دیتاسنترهای وزارت ارتباطات مستقرند و از ترافیک اینترنت رایگان استفاده می‌کنند؛ تعرفه ترافیکی آنها هم‌چنان نیم‌بهاست و وام‌هایی داده شده اما قرار است امکانات سخت‌افزاری بیشتری در اختیار این دو پیام‌رسان قرار بگیرد؛ از جمله اینکه دیتاسنتر مخصوصی را در حوالی تهران برای این کار اختصاص دادیم. برای اینکه تمام سیستم‌هایشان به‌صورت متمرکز در این دیتاسنتر قرار بگیرد و ما نیازهای سخت‌افزاری آنها را برطرف کنیم.
وی ادامه داد: در این راستا وزارت ارتباطات مناقصه‌ای را اعلام کرده که وقتی دیتاسنتر آماده شد، لیست سخت‌افزارهای مورد نیاز این دو پیام‌رسان نیز دریافت شود و امیدواریم این کار به سرعت انجام شود. برای حمایت از تعرفه‌ها باید شرایط کشور و محدودیت بودجه‌ها را هم در نظر بگیریم. البته پیام‌رسان‌ها را باید تا یک زمانی حمایت کرد و نوع حمایت نباید باعث وابستگی آنها شود، بلکه باید معنی‌دار و مدت‌دار باشد تا به مرور زمان به حمایت نیاز نداشته و حتی بتوانند پس از مدتی هزینه‌ها را به خزانه ملی کشور بازگردانند زیرا این حمایت‌ها از بودجه عمومی کشور صورت می‌گیرد.
رییس مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه حمایت از پیام‌رسان‌ها باید به‌صورتی باشد که آنها مانند سایر صنایع دچار مشکل نشوند، گفت: امیدواریم حمایت‌هایی که در یک سال و نیم اخیر در حوزه پیام‌رسان‌های داخلی صورت گرفته، حتی اگر موجب ناراحتی برخی شده، روند مثبتی داشته باشد. از جمله اینکه در بخش سخت‌افزاری اتفاقات خوبی افتاده و مردم نیز یاد گرفتند از پلت‌فرم‌های ایرانی استفاده کنند. اگر تا پایان مهلت آذرماه، هاتگرام و طلاگرامی داشته باشیم که مانند سایر پیام‌رسان‌های داخلی‌مان باشد، شاهد موفقیت‌های زیادی خواهیم بود زیرا کسانی که از این نسخه‌های فارسی استفاده می‌کنند، تعداد قابل توجهی هستند و شاید شاخص استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی ناگهان افزایش خوبی داشته باشد.
مراحل پیشرفت شبکه ملی اطلاعات
فیروزآبادی در پاسخ به سوالی درباره میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گفت: مرکز ملی فضای مجازی از طرف شورای عالی فضای مجازی به عنوان ناظر شبکه ملی اطلاعات تعیین شده است.
وی گفت: طبق اظهارات وزیر ارتباطات این شبکه قرار بوده در 2 مرحله اجرایی شود که مرحله اول آن در سه فاز در دولت یازدهم انجام شده است؛ در این فاز تعداد IXPها (مراکز تبادل ترافیک برای هدایت و مدیریت ترافیک داخل کشور) به هفت مرکز رسیده و در نتیجه آن ترافیک داخلی از 100 گیگ به 800 گیگ افزایش یافته است. در همین مرحله قرار شد NIX (برای سوئیچ کردن بسته‌های اطلاعاتی) داشته باشیم که پایه‌های این کار برای ارتباط دستگاه‌های دولتی نیز در دولت یازدهم اجرایی شد و عملی شدن سرویس‌ها در دولت دوازدهم در حال انجام است.دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هسته اصلی شبکه ملی اطلاعات IXP و NIX بود و مرحله دوم مرحله عملیاتی شدن تمام این اقدامات است. در ابتدای دولت دوازدهم اعلام شد که طبق حوزه‌هایی که در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات آ‌مده حدود 80 مورد باید در این شبکه انجام شود که خروجی شبکه ملی اطلاعات مشخص شود.
وی ادامه داد: این 80 مورد بطور پراکنده در حال انجام است. در گزارش‌گیری‌هایی که داشتیم جدول زمانی وجود داشت که مشخص شود خروجی این 80 مورد چیست. این موارد مفهومی بود و خروجی‌ها باید سیستمی باشد. آخرین صحبت با وزارت ارتباطات مربوط به دی ماه سال قبل است و مقرر شد که وزارت ارتباطات وضعیت جدید را با خروجی سیستمی اعلام کند. بنابراین اکنون خیلی نمی‌توانیم روشن بگوییم که مرحله 2 در چه وضعیتی است و اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات خواهد بود.
