کاهش قیمت دلار و سکه به دنبال محدودیت تراکنش و افزایش عرضه ارز

گروه بانک وبیمه |احسان شمشیری|

ریزش قیمت‌ها بر خلاف آنچه کارشناسان و دست‌اندر‌کاران بازار پیش بینی می‌کردند ادامه دارد بطوریکه هر سکه تمام بهار آزادی طرح جدید (امامی) که روز پنجشنبه ۴ میلیون و ۲۱ هزار تومان خرید و فروش می‌شد، روز شنبه 3 آذر 97 با کاهشی ۴۵ هزار تومانی، ۳ میلیون و ۹۷۶ هزار تومان فروخته شد. به گزارش «تعادل»، هر دلار امریکا نیز روز شنبه 3 آذر 97 با کاهشی حدود ۶۰۰ تومانی نسبت به روز پنجشنبه ۱۲ هزار و ۱۰۰ تا ۱۲ هزار و ۱۵۰ تومان در بازار معامله ‌شد. در حالی که هر دلار امریکا روز پنجشنبه ۱۲ هزار و ۷۵۰ تومان معامله می‌شد، روز شنبه 3 آذر 97 در برخی صرافی‌ها از جمله صرافی ملی از ۱۲ هزار و ۱۰۰ تومان تا ۱۲ هزار و ۱۵۰ تومان داد و ستد شد. همچنین هر یورو که در آخرین روز کاری هفته گذشته ۱۴ هزار و ۵۹۵ تومان فروخته می‌شد، روز شنبه 3 آذر 97 با کاهشی حدود ۸۰۰ تومانی بین ۱۳ هزار و ۷۱۰ تومان تا ۱۳ هزار و ۷۷۵ تومان معامله شد.

سامانه سنا که میانگین نرخ ارز‌ها را اعلام می‌کند برای روز شنبه 3 آذر 97 اعلام کرد که میانگین نرخ فروش دلار به 12725 تومان، یورو 14737 تومان، پوند انگلیس 16528 تومان، درهم 3530 تومان، یوآن 1580 تومان، لیر ترکیه 2502 تومان رسیده که نشان‌دهنده کاهش نسبی آن نسبت به هفته‌های قبل است. به خصوص نرخ یوآن کاهش زیادی داشته و از 1900 به کانال 1500 کاهش یافته است. دلار نیز در کانال 12 هزار تومان تثبیت شده است. همچنین سامانه سنا برای روز پنج شنبه 1 آذر 97 اعلام کرد که میانگین نرخ فروش دلار به 12771 تومان، یورو 14842 تومان، پوند انگلیس 16613 تومان، درهم 3526 تومان، یوآن 1973 تومان، لیر ترکیه 2501 تومان رسیده که نشان‌دهنده کاهش نسبی آن نسبت به هفته‌های قبل است  در بازار طلا اونس جهانی 1223 دلار شد که با کاهش قیمت دلار، نرخ سکه و طلا نیز کاهش یافت. هر سکه تمام بهار آزادی طرح جدید (امامی) که روز پنجشنبه ۴ میلیون و ۲۱ هزار تومان خرید و فروش می‌شد، روز شنبه 3 آذر 97 با کاهشی ۴۵ هزار تومانی، ۳ میلیون و ۹۷۶ هزار تومان فروخته شد.  سکه طرح قدیم نیز روز شنبه 3 آذر 97 حدود ۶۰ هزار تومان اُفت را نسبت به آخرین روز کاری هفته گذشته تجربه کرد و ۳ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان ارزشگذاری شد. از سوی دیگر، نیم سکه با ۳۰ هزار تومان کاهش در مدت مشابه ۲ میلیون و ۴۱ هزار تومان و هر قطعه ربع بهار آزادی با ۱۰ هزار اُفت یک میلیون و ۱۷۱ هزار تومان داد و ستد شد. سکه گرمی نیز روز شنبه 3 آذر 97 معادل ۶۵۴ هزار تومان فروخته می‌شد که نسبت به آخرین روز کاری هفته گذشته ۲ هزار تومان اُفت نشان می‌دهد.هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز روز شنبه 3 آذر 97 با ۷ هزار و ۱۰۰ تومان کاهش نسبت به روز پنجشنبه ۳۶۳ هزار و ۷۰۰ تومان ارزشگذاری شد.قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز در روز پنجشنبه اول آذرماه، ۴ میلیون و ۱۱۰ هزار تومان معامله شد. در جریان معاملات روز پنجشنبه اول آذر ماه، قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید به ۴ میلیون و ۱۱۰ هزار تومان رسید. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز ۳میلیون و ۹۵۰ هزار تومان معامله شد. هر نیم سکه ۲ میلیون و ۱۲۰هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و ۲۱۰ هزار تومان و سکه یک گرمی ۶۸۰ هزار تومان است. همچنین هر اونس طلا در بازارهای جهانی ۱۲۲۷ دلار و ۹۰ سنت و هر گرم طلای ۱۸ عیار ۳۷۶ هزار و ۷۰۰ تومان است.

  واکنش مثبت بازار ارز و سکه به سخنان همتی

در روزهای ابتدایی آذرماه، در حالی که تعطیلاتی با چاشنی جشن و شادمانی آغاز می‌شود، بازار ارز با کاهش اندک قیمت روبرو شد .این در حالی است که عبدالناصر همتی با تاکید بر اینکه جزییات اختیارات و ابزارهای در اختیار نهاد تحت تصدی‌اش، بانک مرکزی را بازگو نمی‌کند، تاکید کرد احاطه کاملی بر بازار ارز دارد .

برخی افزایش عرضه ارز از سوی بانک مرکزی را دلیل مهم کاهش قیمت ارز و برخی دیگر سخنان اخیر رییس کل بانک مرکزی در خصوص کنترل ورودی‌ها و خروجی‌های بازار ارز را دلیل مهم این اتفاقات می‌دانند.

به هر دلیل، آنچه ظاهر بازار نشان می‌دهد، متاثر از محدودیت تراکنش‌های بانکی، رقم تقاضای ارز کاهش قابل توجهی داشته واز سوی دیگر، به نظر می‌رسد که عرضه ارز متاثر از فعالیت صادر‌کنندگان و بانک مرکزی بیشتر شده و همین دو موضوع امکان کاهش نرخ ارز را فراهم آورده است.

یکی از مهم‌ترین نکاتی که همتی در سخنان اخیر خود بدان اشاره کرد، تصمیم درباره محدودیت تراکنش‌های بانکی یا انتقال پول است . در حال حاضر امکان انتقال پول است. وی تاکید دارد به زودی انتقال پول با محدودیت شماره ملی روبرو می‌شود به این ترتیب داشتن حساب‌های متعدد امکانی برای افزایش سقف انتقال پول برای افراد ایجاد نمی‌کند.این اقدام عملیات انتقال پول را دشوارتر از قبل خواهد کرد . پیش از این نیز اجرای قوانین درخصوص تسویه حساب تراکنش‌ها خود عامل مهمی در کاهش حجم معاملات صوری در بازار شد . همتی گفته است: دستگاه‌های کارتخوان از سوی همکاران بانک مرکزی طی سال‌های گذشته مورد غفلت واقع شده بود. یعنی به راحتی یک فرد می‌توانست در خارج از کشور، دستگاه کارتخوان ایرانی را در یک صرافی خارجی در ترکیه یا کانادا، استفاده کرده، کارت بکشد و پول جابه‌جا کند. ۵۰ بار قابلیت این وجود داشت که کارت کشیده شود و محدودیتی هم در این رابطه وجود نداشت؛ در حالی که در یک روز، ده میلیارد تومان جابه‌جایی پول هم داشتیم، اما اکنون بالای ۵۰ میلیون تومان امکان پذیر نیست. آنها زرنگ بودند ولی ما نیز زرنگی‌های خود را داریم و براساس شماره ملی در هر کارت بانکی، محدودیت انتقال پول را خواهیم داشت.  برخی کارشناسان بر این عقیده‌اند که پیشگیری از پولشویی، اتفاق بسیار مهمی است که می‌تواند مانع از شکل‌گیری سودهای بادآورده برای کسانی شود که با ورود و خروج سرمایه به بازار ارز و سکه درصدد حداکثر‌سازی آورده‌هایشان هستند. فعالان بازار معتقدند تداوم این شرایط می‌تواند زمینه را برای کاهش قیمت ارز حتی تا رقم ۱۰ هزار تومان فراهم شود .

 در عین حال برنامه‌ریزی برای وارد کردن ارز حاصل از صادرات غیر نفتی به ایران نیز عامل مهم دیگری است که ثبات بازار ارز بر قیمت‌های پایین‌تر از محدوده کنونی را رقم خواهد زد .

  بازار طلا و سکه به کدام سو حرکت می‌کند

رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر ایران درباره وضعیت بازار طلا در هفته آخر آبان ماه گفت: در یک هفته گذشته قیمت جهانی طلا برخلاف هفته‌های قبل نوسانی در حد یک تا ۸ دلار داشت.  محمد کشتی‌آرای با بیان این مطلب افزود: همچنین در بازار داخلی نیز نوسانات این هفته نرخ ارز که تاثیر عمده‌ای روی قیمت سکه و طلا دارد، به حداقل میزان خود رسید و بسیار کم بود.  وی افزود: این دو مورد دلیلی برای ثبات نسبی قیمت‌ها در بازار طلا و سکه شد و به همین دلیل شاهد آرامش نسبی قیمت سکه و طلا در بازار بودیم.  وی تصریح کرد: در یک هفته گذشته شاهد شوک قیمتی چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی در بازار سکه و طلا نبودیم و بازار روال عادی داشت و دادو ستدها در حد قابل قبول و معمول بود و نه تقاضا اضافی در بازار به وجود آمده بود و نه کاهش عرضه اتفاق افتاده بود. با توجه به این شرایط می‌توان مدعی شد تعادل و توازن میان عرضه و تقاضا به وجود آمده بود که به ثبات نسبی بازار سکه و طلا کمک کرد.  کشتی آرای گفت: قیمت سکه در یک هفته گذشته بین ۴میلیون و ۱۵۰ هزار تومان تا ۴میلیون و ۳۰۰هزار تومان در نوسان بود که این میزان در اصل حداقل نوسانی که در عرض یک هفته می‌توانستیم شاهد باشیم .

وی خاطرنشان کرد: همچنان سکه دارای حباب است که این مساله به دلیل این است که نیاز بازار از نظر میزان درخواست سکه تامین نیست و همچنین باید قسمتی از سکه‌هایی که در دست مردم است به بازار برگردد که تاکنون این اتفاق نیفتاده است. وی اظهار کرد: اکنون حباب قیمت سکه برابر با رقم ۳۵۰ هزار تومان است.  رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر ایران توضیح داد: در بازار شاهد هیچ گونه حباب روی قیمت طلا نیستیم. قیمت طلا با توجه نوسان نرخ ارز و قیمت جهانی تعیین شده و کاملا بر این دو عامل منطبق است بنابراین در دادوستدهایی طلایی در سطح بازارهای کشور هیچ گونه محدودیتی نداشتیم و شاهد هیچ گونه حباب هم نبودیم.  وی تصریح کرد: نکته قابل توجه این است که در بازار مصنوعات طلا همچنان رکود در بازار مصرف مصنوعات طلا مشاهده می‌شود و رکود ناشی از کاهش تقاضا و کاهش قدرت خرید مردم است که سبب شده تا صنعت مصنوعات طلای کشور با رکود بی‌سابقه مواجه شود. به گفته وی حتی آغاز جشن‌های عروسی بر بازار مصنوعات تاثیر چندانی به جا نگذاشته است. کشتی آرای بیان کرد: این شرایط سبب شده تا بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل کاهش مصرف مصنوعات طلا در کشور، تعطیل شوند.

  دلارهای خانگی درمسیر بازار

با کاهش قیمت‌ها در بازار ارز و طلا، تعداد فروشندگان نسبت به خریداران افزایش یافته و دلار و سکه‌های خانگی با افت قیمت‌ها به سمت بازار سرازیر شد. با افزایش قیمت ارز و سکه از اواسط سال ۹۶، پیش بینی افزایش قیمت در روزها یا ساعت‌های آتی موجب شده بود مردم هم به این بازار پر ریسک به طمع کسب سود وارد این بازار شوند. بازاری که دلالان و سفته بازان در آن برهه سعی داشتند با استفاده از جو روانی ایجاد شده هم سود بیشتری کسب کنند و هم با هرج و مرج کنترل بازار را از دست بانک مرکزی و دولت به عنوان متولیان این حوزه، خارج کنند. مردم سوار بر موج نوسانات قیمتی و بازی دلالان، به جای خرید ارز و طلا مصرفی، با هدف سرمایه‌گذاری وارد بازار شده و بودند افرادی که تمامی دارایی خود را به پول نقد تبدیل کرده و وارد بازار ارز و سکه شدند دریغ از اینکه این اقدام غیرکارشناسی آنها، موجب برهم خوردن آرامش بازار و جهش قیمت‌ها خواهد شد.اما با اقدامات بانک مرکزی و دولت و همکاری بخش خصوصی، سیاست‌های کنترلی در بازار اجرا و در نهایت منجر به کاهش نرخ ارز و طلا در بازار شد اما برخلاف افزایش قیمت که یک جهش و پرش یک‌باره داشت، روند کاهشی قیمت‌ها بسیار کند و آرام پیش رفت تا جایی که اکنون به گواه فعالان بازار آرامش نسبی در بازار ایجاد شده و دیگر نه تنها خبری از خریدهای هیجانی نیست، بلکه دلارها و سکه‌های خانگی در برهه‌ای به معضلی برای اقتصاد کشور تبدیل شده بود، در حال بازگشت به سمت بازار و اقتصاد کشور است.