آغاز یک پایان
گروه جهان| طلا تسلیمی|
سران اتحادیه اروپا در نشست خود در بروکسل با پذیرش توافق پیشنهادی از سوی دولت ترزا میبرای جدایی بریتانیا از اتحادیه، بطور رسمی به 18 ماه مذاکره در این زمینه پایان دادند و مسیر را برای جنگی داخلی در پارلمان بریتانیا بر سر تصویب این توافق، هموار ساختند. دونالد تاسک رییس شورای اروپایی در پیامی توئیتری خبر داد که سران 27 کشور اروپایی در نشست ویژه در بروکسل موافقت خود را با معاهده 585 صفحهای خروج بریتانیا شامل شرایط جدایی و بیانیهای رسمی درباره روابط آتی، اعلام کردهاند. اما برای اجرایی شدن این توافق هنوز به تصویب آن در مجلس عوام بریتانیا نیاز است.
به نوشته فایننشال تایمز، رهبران اروپایی در نشست خود در بروکسل از قانونگذاران بریتانیایی خواستند که توافق برگزیت ارایه شده از سوی دولت ترزا مینخستوزیر کشورشان را تایید کنند. مارک روته نخستوزیر هلند، گفت: «این بهترین نتیجه است که نه برندهای دارد و نه بازندهای. اگر در بریتانیا زندگی میکردم، به این توافق آری میگفتم.» او شنبه در زمان ورود به بروکسل هشدار داده بود که اعلامیهای که در نشست یکشنبه مطرح میشود نهایی است و مذاکره دیگری در کار نخواهد بود.
تایید این توافق در بروکسل لحظهای تاریخی در سفر بریتانیا به سمت خروج از اتحادیه اروپا محسوب میشود و فصل نهایی از کتابی است که با ارایه درخواست بریتانیا برای جدایی از بلوک اروپایی در ماه مارس 2017 آغاز شد. اکنون همه توجهها به پارلمان بریتانیا جلب شده است، چرا که قانونگذاران بریتانیایی حرف آخر را در تصویب این توافق میزنند. میشل بارنیه مذاکرهکننده ارشد اتحادیه اروپا پیش از ورود به نشست روز یکشنبه گفت: «این توافق یک قدم ضروری برای اعتمادسازی بین بریتانیا و اتحادیه اروپاست. اکنون زمان آن رسیده که هر کسی به مسوولیتی که بر عهده دارد، عمل کند.»
اما ترزا میبرای جلب حمایت از این توافق در بریتانیا جنگی دشوار پیش رو دارد. ترزا میحدودا 10روز پیش شرایط خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را مطرح و اعلام کرد که این شرایط مورد قبول کابینه دولت او بوده است. با این حال، روز بعد شماری از اعضای دولت به نشانه مخالفت با این شرایط، از سمت خود کنارهگیری کردند. جلسه رایگیری درباره این توافق ماه آینده در حالی برگزار خواهد شد که احزاب اپوزیسیون در برابر آن صف کشیده و بیش از 90 قانونگذار محافظهکار انتقادهای خود را از آن آشکارا اعلام کردهاند. در دفتر نخستوزیری هم برخی از وزرای کابینه از یک برنامه جایگزین سخن میگویند که در صورت شکست توافق برگزیتی ترزا میدر پارلمان قابل اجرا باشد. اگر پارلمان بریتانیا پیشنویس توافق برگزیت را تصویب نکند، دو راه پیش روی لندن و بروکسل خواهد بود: اینکه مذاکرات را از نو آغاز کنند یا برای جدایی بدون توافق آماده شوند. طبق برنامهریزیهای قبلی، بریتانیا روز ٢٩ مارس سال 2019 بطور رسمی از اتحادیه اروپا خارج میشود که این یعنی لندن و بروکسل برای دستیابی به یک توافق جدید، فرصت ندارند.
سران اروپایی در نشست روز یکشنبه در بروکسل هشدار دادهاند که بریتانیا به توافقی با شرایط بهتر دست نخواهد یافت. ژان کلود یونکر، رییس کمیسیون اروپا، گفت: «توافق همین است، این بهترین توافق ممکن است و اتحادیه اروپا در واکنش به این مساله موضعگیری سیاسی خود را تغییر نخواهد داد. از این رو، فکر میکنم که پارلمان بریتانیا، از آنجایی که پارلمانی خردمند است، این توافق را تصویب خواهد کرد.»
ترزا میبرای جلب حمایت از توافق مذبور، نامهای سرگشاده خطاب به مردم این کشور نوشته و آنها را به یکصدا و همراه شدن ترغیب کرده است. او در این نامه اذعان داشته که توافق حاصله با شورای اروپایی آغاز چالشهای پیش رو در ترغیب قانونگذاران به تصویب آن است: «من برای به دست آوردن رای پارلمان و به ثمر رساندن توافق برگزیت هر چه در توان دارم به کار میبندم. آنگاه فصلی جدید را در زندگی ملی آغاز میکنیم. من میخواهم که این، لحظهای برای احیا و مصالحه برای همه کشور باشد.»
سران اتحادیه اروپا روز شنبه نشستی ۱۱ ساعته را در پاسخ به درخواست اسپانیا برای بررسی سرنوشت تنگه جبلالطارق پس از برگزیت، برگزار کرده بودند و توافقات حاصله در آن نشست بود که زمینه موافقت با پیشنویس توافق برگزیت در نشست روز یکشنبه را فراهم آورد. اسپانیا پیشتر هشدار داده بود که در صورت عدم دستیابی به توافق با بریتانیا درباره وضعیت جبلالطارق، پیشنویس توافق برگزیت را وتو میکند. اما در نهایت همه 27 کشور عضو اتحادیه اروپا (بدون بریتانیا) در نشستی که ترزا مینیز در آن حضور داشت، توافق برگزیت را تصویب کردند.
یا این حال، همه سران اروپایی بر این مساله توافق نظر داشتند که زمان تایید پیشنویس برگزیت، زمانی برای خوشحالی نیست و این یک جدایی غمانگیز است. یونکر زمان تایید توافق خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را «روزی غمگین» برای قاره سبز خواند و گفت: «اینکه شاهد باشیم که کشوری همانند بریتانیای کبیر اتحادیه اروپا را ترک میکند، لحظهای برای پایکوبی و شادی نیست. لحظهای غمناک است؛ یک تراژدی است. اما دوستان قدیمی همچنان دوست خواهند ماند.»