طغیان جلیقهزردها در پاریس
گروه جهان| سررشته امور از دست دولت امانوئل ماکرون رییسجمهوری فرانسه، خارج شده است. جنبش خودجوش فرانسویهای مخالف سیاستهای دولت موسوم به جلیقهزردها با دخالت نیروهای امنیتی از شکل مسالمتآمیز و آرام ابتدایی خود خارج و به درگیری میان معترضان و نیروهای پلیس انجامیده است. خواست اصلی معترضان افزایش قدرت خرید فرانسویهاست. ماکرون در واکنشی شدیدالحن به اعتراضهای خشن گفته معترضان باید خجالت بکشند چرا که خشونت جایی در فرانسه ندارد.
یورونیوز گزارش داده، پلیس فرانسه شنبه و یکشنبه برای متفرق کردن معترضان به افزایش قیمت سوخت در پاریس از گاز اشکآور و ماشین آبپاش استفاده کرده است. معترضان تلاش داشتند تا با عبور از صف نیروهای امنیتی به برخی ساختمانهای حساس دولتی نزدیک شوند که این مساله باعث ایجاد درگیری متعدد و گسترده در اطراف خیابان شانزلیزه شد. جنبش جلیقهزردها خلاف دیگر اعتراضهای مردمی در فرانسه به دعوت هیچ یک از سندیکاها و اتحادیههای کارگری شکل نگرفته است بلکه فرانسویانی که از مشکلات معیشتی به تنگ آمدند، بطور خودجوش و با بهره بردن از شبکههای اجتماعی این حرکت اعتراضی را آغاز کرده و ادامه دادند. گفته شده، دستکم 80 هزار نفر در اعتراضهای فرانسه شرکت کردند و حداقل ۱۳نفر به علت درگیری با پلیس در پاریس دستگیر شدهاند.
رسانههای فرانسوی گزارش دادهاند، معترضان نماهای سنگی پاریس را تخریب و مواد آتشزا به سمت پلیس پرتاب کردند و در شعارهایشان خواستار استعفای ماکرون شدهاند. کریستوفر کاستانر وزیر کشور فرانسه، معترضان را تحت تاثیر مارین لوپن رهبر حزب دست راستی جبهه ملی، خوانده است. مارین لوپن اما وزیر کشور را متهم کرده که قصد گمراه کردن مردم را دارد. نیروهای امنیتی نگران هستند که اعضای احزاب چپ افراطی یا راست افراطی فرانسه، یا اعضایی از باندهای جنایتکار حومه پاریس نیز در این اعتراضها نفوذ کنند و به این ترتیب با افزایش تنشها، کنترل اوضاع را از دست دولت خارج کنند.
جنبش جلیقهزردها با اعتراض به افزایش قیمت سوخت آغاز شد اما اکنون این جنبش اعتراضی تبدیل به جنبشی علیه مالیات شده است. قیمت گازوئیل که عمومیترین سوخت مصرفی در خودروهای فرانسه است در ۱۲ ماه گذشته حدود ۲۳درصد افزایش داشته و بطور متوسط به 1.51 یورو در هر لیتر رسیده است. دلیل این افزایش بالا رفتن قیمت جهانی نفت در ۱۲ماه گذشته پیش از سقوط اخیر و همچنین مالیات مازادی است که دولت ماکرون برای حمایت از کمپین خودرو سالم و سوخت سالم بر مواد هیدروکربن در سال جاری میلادی قرار داده که به ازای هر لیتر گازوئیل حدود 7.5 و برای هر لیتر بنزین حدود چهار سنت بر قیمت عادی سوخت افزوده است. ماکرون افزایش سه چهارمی قیمت نفت را دلیل اصلی افزایش هزینه سوخت اعلام کرده و افزایش مالیات سوختهای فسیلی را فشاری برای سرمایهگذاری جهت رسیدن به سوختهای جدید و سالمتر اعلام کرده است. او در عین حال وعده داده برای اقشار کمدرآمد، کمکهایی برای خرید خودروهای کم آلاینده در نظر گرفته خواهد شد. دولت فرانسوآ اولاند رییسجمهوری پیشین فرانسه، در ۲۰۱۴ میلادی برای اولینبار این مالیات بر سوخت را وضع کرد. دولت فرانسه قصد دارد به تدریج به میزان این مالیات بیفزاید. طبق دادههای وزارت محیط زیست و توسعه پایدار فرانسه، مالیات بر سوخت ۶۰درصد از کل قیمت سوخت را شامل میشوند. بنابراین ۴۰درصد باقیمانده که بر روی قیمت سوخت مصرفکنندگان تاثیر میگذارد، نتیجه تغییر قیمت نفت جهانی است.
در این میان جلیقهزردها بیشتر شهروندانی هستند که با وجود داشتن کار و درآمد، در گذران زندگی و معاش مشکل دارند؛ کارمندان، کارگران و خانوادههایی که در حومه شهرهای بزرگ یا مناطق روستایی زندگی میکنند و برای رفت و آمد و زندگی روزمره به خودروی شخصی وابسته هستند. این افراد خود را وابسته به طیف سیاسی یا حزب خاصی نمیدانند و نمیخواهند خواستههایشان با مطالبات حزبی و رهبری جناحی منحرف شود. گرچه جناحهای مختلف فرانسه از چپ تا راست حمایت خود را از حرکت جلیقهزردها اعلام کردهاند اما فرانک بولر یکی از اعضای شناختهشده این جنبش گفته: «نمیخواهیم کسی جنبش ما را به نام خود مصادره کند. ما رهبر جنبش نمیخواهیم. انقلاب فرانسه با جنگ آرد آغاز شد. اکنون این جنگ برای ما، جنگ مالیات سوخت است.»
این جنبش بهگفته تحلیلگران اولین و مهمترین چالش فراحزبی برای دولت ماکرون محسوب میشود. طبق آخرین نظرسنجیها ۶۹ درصد از شهروندان فرانسه از جنبش اعتراضی جلیقهزردها حمایت میکنند. همینطور بیش از ۵۰ درصد از رایدهندگان به ماکرون در انتخابات رییسجمهوری نیز از این اعتراضها حمایت میکنند. دولت ماکرون قرار است سهشنبه هفته آینده، درباره آخرین تحولات و تصمیمهای دولت در زمینه مالیات محیط زیستی توضیحاتی را ارایه دهد. شنیدهها حاکی از کاهش مالیات محیط زیستی به منظور قابلقبول و دموکراتیک کردن این تغییرات است. نشریه لیبراسیون با اشاره به درگیری معترضان با نیروهای امنیتی مینویسد: «موج اعتراضی که میرود در همه جامعه ریشه بدواند دولت را دچار دودلی در تصمیمگیری کرده است. امروز هم جلیقهزردها در پاریس تظاهرات و در شهرهای بسیاری راهبندان ایجاد کردند. این در حالی است که نحوه برخورد با این اعتراضهای خودجوش فاقد رهبری درداخل دولت دوگانگی ایجاد کرده است. از یک سو دولت اعضای پارلمان را نکوهش میکند که به اندازه کافی از سیاستهای دولت حمایت نکردهاند، از دیگر سو، نمایندگان مجلس اعضای دولت را نکوهش میکنند و میگویند از آغاز نیز به دولت هشدار داده بودیم که ممکن است سر رشته کارها از دست دولت به در رود. »