نفت صحنه زورآزمایی امریکا و اوپک‌پلاس می‌شود؟
گروه انرژی|علیرضاکیانی|
بهای نفت برنت در معاملات روز جمعه ریزش شدیدی داشت و به پایین مرز ۶۰ دلار در هر بشکه سقوط کرد. در یک مقطع از معاملات بعدازظهر روز پایانی معاملات در بازار اروپا، نفت خام دریای شمال بیش از ۶ درصد افت کرده و به ۵۸ دلار و 41 سنت در هر بشکه رسید که پایین‌ترین قیمت از ۲۶ اکتبر سال ۲۰۱۶ به حساب می‌آمد. با این افت شدید قیمت، بزرگ‌ترین کاهش هفتگی نفت برنت از ژانویه سال ۲۰۱۶ تاکنون رقم خورد. با این وجود، روز دوشنبه برنت با رشدی 3 درصدی توانست به کانال 60 دلار بازگردد و بخشی از سقوط هفته گذشته را جبران کند. کاهش قیمت نفت نگرانی اوپک را در پی داشته است. حتی پیش از آنچه به «جمعه سیاه» معروف شده، صحبت‌هایی از سوی مقامات اوپک درباره کاهش تولید به گوش رسیده بود. حال و با نزدیک شدن به موعد دیدار وزرای اوپک در هفته اول دسامبر در وین، باید دید این صحبت‌ها تا چه میزان رنگ واقعیت به خود می‌گیرند و در این صورت، تا چه اندازه موثر واقع می‌شوند.
نفت، هفته جدید را با رشد آغاز کرد. اما سوال این است که تا چه حد می‌توان این افزایش قیمت را «بازگشت طلای سیاه به مدار افزایش» دانست. یک پاسخ نه‌چندان خوش‌بینانه را می‌توان در یادداشتی یافت که جیم ریتربوش، مدیر شرکت خدمات انرژی ریتربوش و همکاران، درباره وضع روز بازار نوشته است. در این یادداشت آورده شده که «ما نمی‌خواهیم افزایش قیمت نفت در روز ابتدای هفته ما را گول بزند چرا که شرایط بازار نفت به نحوی بود که اندکی بهبود در شرایط بازارهای مالی می‌توانست به رشد قیمت نفت منجر شود».
استفانی کلی، مفسر بازار انرژی در رویترز نیز بر این موضوع صحه گذاشته است. از نگاه وی بزرگ‌ترین روز خرید اینترنتی سال یا همان «دوشنبه سایبری» به رشد بازار سهام در ایالات‌متحده کمک بزرگی کرد و «همین مساله افزایش قیمت نفت در روز ابتدایی هفته را به دنبال داشت». باید به یاد داشت که قیمت قراردادهای آتی نفت خام «در بعضی موارد» از تحولات بازارهای سهام پیروی می‌کند.
خار مغیلان افزایش قیمت
آنچه جلوی صعود بیشتر نفت در هفته پس از «جمعه سیاه» را گرفت می‌توان در نگرانی‌های مربوط به تقاضا و تولید بالای عربستان خلاصه کرد. به گزارش رویترز به نقل از منابع صنعتی آگاه، تولید نفت خام عربستان سعودی با رکوردشکنی تاریخی به دامنه 11 میلیون و 100 هزار تا 11 میلیون و 300 هزار بشکه در روز در ماه نوامبر رسیده است.
نکته دیگری که سد راه افزایش بیشتر قیمت نفت شده است، افزایش نرخ ارز ایالات‌متحده است. استفانی کلی عقیده دارد که افزایش ارزش دلار به «کاهش تقاضا برای نفت در برخی از بازارهای نوظهور منجر شده است». درواقع، افزایش هزینه استقراض و تهدیدی که مناقشات تجاری میان چین و ایالات‌متحده متوجه رشد جهانی ساخته باعث شده تا سرمایه‌گذاران از دارایی‌هایی که با تجارت جهانی پیوند بیشتری دارند مانند سهام و نفت گریزان شوند.
با این وجود، بازار نفت در روزهای منتهی به نشست هفته آینده اوپک در وین و حتی پس از آن شاهد کشمکش میان نیروهای متضادی است که قیمت را مشخص می‌کنند. اما این سوال در میان حلقه‌های کارشناسی مطرح است که آیا نشست وزرای اوپک نقطه عطفی در بازار نفت خواهد بود؟
ملاقات زودرس در بوینوس آیرس
کشورهایی که بیش از همه از افت قیمت نفت به مشکل بر می‌خورند کشورهای تولید‌کننده نفت هستند. در این میان و در آستانه سقوط قیمت طلای سیاه، در گزارش‌های منتشر شده از سوی سازمان کشورهای تولید‌کننده نفت و شرکایش و در صحبت‌های یکی از وزرای انرژی متنفذ در این سازمان، از احتمال کاهش تولید سخن به میان آمده است. با این وجود، پنج منبع آگاه در انتهای هفته کاری پیش به اس‌اند پی گلوبال پلاتس گفتند که «اوپک درباره هیچ برنامه‌ای برای نشست فوق‌العاده در روزهای آینده گفت‌وگو نکرده است».
با وجود تکذیب خبر برگزاری نشستی فوق‌العاده، خبرگزاری اسپوتنیک هفته گذشته گزارش کرد که اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، حدود یک هفته پیش از ملاقات در وین در نشست رسمی وزرای این سازمان، در حاشیه نشست این هفته گروه 20 در بوینوس‌آیرس ملاقات خواهند کرد. هدف از این دیدار، کنترل و محدود کردن بدترین ریزش قیمت‌های نفت از سال 2016 به این سو عنوان شده است.
بلومبرگ نیز در گزارشی در این باره نوشت که یک هفته پیش از نشست در وین، احتمالا اعضای تاثیر‌گذار «کارتل اوپک» جهت تخفیف میزان آسیب شرایط موجود به کشورهای عضو و متحد سازمان، اقداماتی را انجام دهند. این خبرگزاری تلاش‌های کنونی را جدای از اقدامات این سازمان برای کنترل قیمت نفت در سال آتی توصیف کرده است.
به گزارش اسپوتنیک، انتظار می‌رود که همکاری‌های جهانی میان رهبران دو غول صادرات طلای سیاه در جهان یعنی ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در نشست اقتصادی سران کشورهای گروه 20 که از 30 نوامبر تا 1 دسامبر در پایتخت آرژانتین برگزار می‌شود، ادامه یابد.
البته یکی از حاضران نشست گروه 20، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات‌متحده است؛ فردی که هیچگاه در مخالفت با اوپک مضایقه نکرده است. باب مک‌نالی، از مقام‌های سابق کاخ سفید در امور انرژی‌ها در این مورد به مجله کلورادو اسپرینگز گازت گفته است: «من انتظار دارم که ترامپ در حاشیه گروه 20، با محمد بن سلمان و پوتین درباره دامنه بهینه قیمت نفت صحبت کند».
شاهزاده در برابر رییس‌جمهور
اسپوتنیک می‌نویسد که تحلیلگران و ناظران عقیده دارند که حتی در صورتی که کاخ سفید موضعی تخاصمی‌تر در مورد قتل روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست، جمال خاشقچی در برابر عربستان بگیرد، باز هم محمد بن سلمان نمی‌تواند در برابر خواسته ترامپ برای پایین آمدن قیمت‌ها مقاومت کند. آمریتا سن، تحلیلگر ارشد نفتی در شرکت انرژی اسپکتس در لندن در این باره به بلومبرگ می‌گوید: «بازار با این فرض به پیش می‌رود که عربستان سعودی تولید خود را کاهش نخواهد داد».
اسپوتنیک همچنین اضافه می‌کند که حضور برنامه‌ریزی‌شده و همزمان وزرای انرژی عربستان و روسیه در بوینوس آیرس این تصور را ایجاد می‌کند که استراتژی جهانی اوپک در سال 2019، پیش از نشست وین در ششم دسامبر مشخص شده است.
هلیما کرافت، تحلیلگر اسبق آژانس مرکزی اطلاعات، سیا، در در همین‌باره به گلف‌نیوز می‌گوید: «مقاومت شاهزاده 33 ساله سعودی در برابر خواسته‌های ترامپ عده اندکی را شگفت‌زده می‌کند. عقیده ما این است که عربستان نیز در برابر امریکا به سیاستی مشابه سیاست ترامپ یعنی «اولویت سعودی» روی آورد و برای رفاه اقتصادی و اجتماعی خود اهمیت بیشتر قائل شود تا راضی کردن رییس‌جمهور ایالات‌متحده».
اما اینکه چقدر این سیاست بتواند موثر واقع شود خود محل سوال است. روز دوشنبه تحلیلگران موسسه فیچ‌سولوشنز با گرفتن این فرض که اوپک توبید را کاهش خواهد داد، در یادداشتی نوشتند که کاهش پیش‌بینی شده در میزان عرضه از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت پس از دیدار رسمی 6 دسامبر «برای تغییر حال و هوای بازار و بازگرداندن امید به افزایش قیمت نفت کافی نخواهد بود».
