نگرانی چینی‌ها از گروگان‌گیری سیاسی امریکا
غافلگیری بازارهای جهانی از بازداشت «منگ وانژو»
گروه جهان|
مدیر مالی شرکت چینی هواوی به اتهام نقض تحریم‌های تجاری امریکا علیه ایران در کانادا دستگیر شده است. سفارت چین در کانادا در واکنش به این مساله گفت اوتاوا منگ وانژو شهروند چینی را که «هیچ‌یک از قوانین امریکا یا کانادا را زیر پا نگذاشته است» بازداشت کرده و لازم است «به فوریت» این اشتباه را تصحیح کرده و آزادی شخصی را به او برگرداند.» زمان‌بندی این اتفاق از آن جهت قابل توجه است که دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، و شی جین‌پینگ رییس‌جمهوری چین، اخیرا در دیدار خود در حاشیه اجلاس گروه۲۰ در آرژانتین، با تلاش برای حل‌و‌فصل اختلافات تجاری و جنگ تجاری توافق کردند و انتظار می‌رود که بازداشت منگ وانژو اختلافات بین اقتصاد اول و دوم جهان را عمیق‌تر کند. نگرانی درباره تشدید مناقشات به‌ویژه بر عملکرد بازارهای مالی تاثیر گذاشت و به افت شدید ارزش شاخص‌های سهام در بازارهای اروپایی و آسیایی انجامید.
به‌گزارش بلومبرگ، دونالد ترامپ و شی جین‌پینگ روسای‌جمهوری امریکا و چین در میانه جنگ تجاری به سر می‌برند و اکنون دستگیری یک تاجر چینی به خواسته ترامپ، سبب شده که بحران موجود پیچیده‌تر شود. شرکت هواوی بازداشت منگ ونژو که دختر بنیان‌گذار هواوی نیز هست را تایید و اعلام کرده که این اتفاق در شرایطی رخ داده که همه فعالیت‌های این شرکت در چارچوب قوانین بین‌المللی صورت گرفته است. منگ وانژو در چین یک قهرمان ملی در خط مقدم تلاش‌ها برای خودکفایی در فناوری‌های استراتژیک به شمار می‌رود و تحلیل‌گران معتقدند که دستگیری او می‌تواند به ملغی شدن آتش‌بس فعلی بین چین و امریکا بینجامد و دو کشور را مجددا در مقابل یکدیگر قرار دهد.
هواوی که یک شرکت بزرگ چندملیتی در زمینه شبکه‌های کامپیوتری و ارتباطات در چین است، سالانه حدود 92 میلیارد دلار درآمد دارد. برخلاف دیگر شرکت‌های مشابه چینی، شرکت هواوی بیشتر در خارج از چین فعالیت می‌کند و در بازارهای بسیاری از کشورهای اروپایی، آسیایی و آفریقایی پیشروست. سرویس‌های اطلاعاتی امریکا می‌گویند که شرکت هواوی وابسته به دولت چین است و احتمال وجود ابزار جاسوسی روی تجهیزات تولیدی این شرکت وجود دارد. اگرچه هواوی اتهامات وارده را رد کرده است.
به نوشته فایننشال تایمز، دستگیری مدیر مالی شرکت هواوی موجب نگرانی مدیران ارشد ایالات متحده و چین شده و به مثابه هشداری است مبنی بر آنکه هر یک از آنها می‌توانند هدف بعدی در تنش‌های فزاینده بین دو کشور باشند. طبق گزارش‌های منتشر شده منگ وانژو که نوه یک سیاستمدار کهنه‌کار حزب حاکم کمونیست چین است، به درخواست واشنگتن در فرودگاه ونکوور در پی ادعای نقض تحریم‌های ایران دستگیر شده و ایالات متحده درخواست استرداد او را به کانادا داده است. اما مساله پررنگ‌تر از اتهام نقض تحریم‌های ایران این است که او اکنون به چهره اصلی مناقشات چین و امریکا بدل شده است. شاون رین مدیرعامل شرکت «سی‌ام‌آر چاینا» که یک گروه تحقیقاتی درباره بازار است، گفت: «چینی‌هایی که روابط نزدیکی با دولت این کشور دارند و مدیران عامل شرکت‌های چینی که پیشتر هدف انتقادهای ایالات متحده بوده‌اند، اکنون بسیار نگران هستند و احساس می‌کنند که چنین اقدامی، یعنی هدف گرفتن شخصیت‌های حقیقی، زیاده‌روی است.»
طی یک سال گذشته پکن سعی کرده تا از مباحثات عمومی درباره تنش‌های تجاری بکاهد تا فضای بیشتری برای واکنش به درخواست‌های واشنگتن داشته باشد. در مقابل، چین سعی کرده بسیاری از مدیران عامل امریکایی را به تحت فشار گذاشتن ترامپ برای حل مناقشات و حفظ جریان سرمایه‌گذاری‌ها در چین، ترغیب کند. ویلیام زاریت، رییس اتاق بازرگانی امریکا در پکن گفت باور دارد که پکن در واکنش به این دستگیری مدیران عامل امریکایی را تهدید نخواهد کرد چراکه نمی‌خواهد پیامی منفی به بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران در این کشور ارسال کند. با این حال، شرکت سیسکو روز جمعه با ارسال ایمیلی همه کارکنان خود در ایالات متحده را ترغیب کرد از هرگونه سفر غیر ضروری به چین خودداری کنند. سرعت تشدید مناقشات فعالان کسب‌و‌کارها و سیاستمداران چینی را خشمگین و نگران کرده است. برخی از نخبگان سیاسی این کشور در اظهار نگرانی به شی جین‌پینگ، گفته‌اند که تنش‌ها به منافع شخصی آنها آسیب می‌رساند.
تقریبا همزمان با خبر دستگیری منگ وانژو، گزارش‌های دیگری هم منتشر شد که از محکومیت پاتریک هو‌چی-پینگ رییس اندیشکده وابسته به یک شرکت مالی- انرژی توسط دادگاهی در ایالات متحده حکایت داشتند. طبق گزارش‌ها، جرم او رشوه دادن به رهبران آفریقایی بوده است. رولاند هینترکورنر از شرکت مشاوره «اکسپرتایز آسیا» نوشت: «اگر واشنگتن اکنون به نقطه‌ای رسیده باشد که از گروگان‌گیری به صورت دستگیری مدیران ارشد تجاری برای اهداف خود استفاده کند، آنگاه تاجران چینی به جای سفر به ایالات متحده و دیگر کشورهای نزدیک به امریکا باید چه کنند؟» وزارت بازرگانی چین هنوز هیچ راهکار و توصیه‌ای در این زمینه ارایه نکرده است.
شرکت‌های دولتی چین در برابر قوانین ایالات متحده محتاطانه عملی می‌کنند تا درگیر تحریم‌ها نشوند یا اعتبار آنها خدشه‌دار نشود و در این زمینه، به‌ویژه از اولیگارشی‌های روسی که با ممنوعیت سفر یا محدودیت در معاملات مالی مواجه شده‌اند، درس گرفته‌اند.
