فرونشست و بیتوجهی «دارابگرد» جهانی را میبلعد
«دارابگرد» حالا نهتنها با فرونشستهایی که خود به تنهایی میتوانند کار شهر گردِ دو هزار و ۲۲۵ ساله شیراز را تمام کنند، مواجه است، بلکه حفاریهای قاچاق، چراگاه روزانه گوسفندان منطقه و مکانی برای پیست موتورسواری جوانان دارابی امروز به دیگر معضلات این شهر تاریخی اضافه شدهاند؛ به اندازهای که کار «دارابگرد» را از هشدار گذراندهاند، اما...
برای حفاظت از دارابگرد امروز هر چند دوستداران میراث فرهنگی منطقه، هشدارهای زیادی دادهاند اما در طول یکی دو سال گذشته، مسوولان اداره میراث فرهنگی شهرستان داراب بطور دایم تأکید میکنند که این محوطه تاریخی و ارزشمند را هیچ آسیبی تهدیدی نمیکند؛ «در طول دو سال گذشته چهار کارشناس اداره کل میراث فرهنگی استان فارس بخشهای مختلف شهر باستانی دارابگرد را بررسی کردهاند که براساس آن بررسیها، در حال حاضر هیچ خطری برای دارابگرد بر اثر فروچالهها به وجود نمیآید؛ چون این فروچالهها در اطراف دارابگرد به وجود آمدهاند و علت آن برداشتهای بیرویه روستاهای اطراف از آبهای زیرزمینی است.»
این در حالی است که یکی از فعالان میراثفرهنگی دارابگرد که در طول چند سال گذشته به طور متناوب از برخی بخشهای این شهر گرد دیدن کرده، با آسیبهای متفاوتی در این مدت در این شهر تاریخی که برخی منابع آن را سومین شهر بزرگ تاریخی پارس میدانند، مواجه شده است. سیاوش آریا، فعال میراث فرهنگی استان فارس، به ایسنا میگوید: پدیده فرونشست و فروچالههای زمین، عرصه و حریم درجه یک شهر باستانی دارابگِرد را پر کردهاند و حتی رو به گسترش هستند. کاملا مشخص است این محوطه تاریخی روزهای سختی را پشت سر میگذارد. پدیده فرونشست و بدتر از همه فروچالههای زمین، این شهر باستانی را فراگرفته و آسیبهای برگشتناپذیری را به لایههای باستان شناسانه و دیوار گِلی گسترده آن وارد کرده است.
او با بیان اینکه از سوی دیگر مردم روستاهای اطرافی این شهر باستانی نیز انبوهی از زبالهها و پسماندهای ساختمانی و پلاستیکی خود را در اطراف این شهر تاریخی رها میکنند، ادامه میدهد: کند و کاوهای غیرمجاز سودجویان اموال تاریخی و فرهنگی به بهانه پیدا کردن گنج در درون شهر تاریخی دارابگرد، علاوه بر آسیبهای برگشت ناپذیر به این یادمان ملی، به لایههای باستان شناسانه آن آسیبهای فراوانی وارد میکند.
آریا عبور روزانه در درون شهر باستانی دارابگرد و عبور هر روزه موتورسواران را در درون شهر تاریخی دارابگرد، یک اتفاق تقریبا رایج و هر روزه در این محوطه تاریخی میداند و ادامه میدهد: به تازگی در حریم درجه یک شهر باستانی دارابگرد، جایگاهی برای شهدای پاک و گرآنقدر نیز برپا شده و با رنگ سرخ دیوارههای آن را رنگ کردهاند که با قانونهای میراث فرهنگی ناسازگار است و در آینده قطعا چالشی بزرگ بر سر راه ثبت جهانی آن در یونسکو به وجود میآورد. او وجود دستگاه پمپ برقی آب و چاهی عمیق را در کنار دیواره گلی و حریم آنکه توسط کشاورزان منطقه برپا شده است، از دیگر زشتیهای به وجود آمده توسط کشاورزان منطقه میداند و اضافه میکند: سکونت و زندگی عشایر با چالشهای ویژهای در این منطقه همراه هستند. وی ادامه میدهد: برداشتهای بیرویه از آبهای زیر زمینی و کندن (حفر) چاههای آب غیرمجاز و مجاز در اطراف این شهر باستانی، نبود برنامهریزی مناسب در کنار خشکسالیهای یک دهه گذشته در شهر داراب، به نظر از مهمترین عواملی است که باعث شده زمین در شهر باستانی دارابگِرد دهان باز کند، دو گودالِ بزرگ در کنار یکدیگر که در سال گذشته در وسط این شهر تاریخی به وجود آمد و امروز با گسترش آن به یکدیگر چسبیدهاند، نشان از ادامهدار بودن این اتفاق در سطح شهر دارد و به مرور این شهر را با خطر و تهدیدی جدی مواجه کرده است.