کانادا در منگنه تقابل چین و امریکا

گروه جهان|

 تمام امیدهایی که برای پایان جنگ تجاری چین و امریکا در چند هفته گذشته ایجاد شده بود با دستگیری یکی از مدیران ارشد یک شرکتی چینی به اتهام تقلب نقش بر باد رفته است. سیلی سنگین این ناامیدی را بیش از همه کانادا احساس می‌کند چرا که بازداشت منگ وانژو  مدیر اجرایی شرکت هوآوی این کشور را در شرایط بسیار دشواری قرار داده است، کشوری که تاکنون دو تن از دیپلمات‌هایش در چین بازداشت شده‌اند.

منگ وانژو مدیر ارشد مالی شرکت هوآوی و دختر بنیانگذار این شرکت، دو هفته پیش بر پایه درخواست مقام‌های آمریکایی و در ارتباط با دور زدن تحریم‌های ایران در کانادا بازداشت شد. این موضوع به تنش در روابط چین و کانادا دامن زده است. چین در مقابل دو دیپلمات کانادایی را بازداشت کرده و جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا، بازداشت شهروندان کشورش در چین را غیرقبول خوانده است. وزیر گردشگری کانادا هم سفر خود را به چین لغو کرده است. مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا، هم به دولت چین توصیه کرده این دو تبعه کانادایی را که به تلافی بازداشت منگ وانژو  در کانادا، زندانی شده‌اند، آزاد کند.

نیویورک‌تایمز نوشته، چند روزی است که در شبکه‌های اجتماعی چین زمزمه تحریم کالاهای کانادایی شنیده می‌شود. مقام‌های کانادایی خشمگین هم سفر خود را به چین لغو کرده‌اند. همچنین بازداشت دیپلمات‌های کانادایی در چین باعث شده که بسیاری از تاجران کانادایی که در چین کار می‌کنند، نگران شوند. گفته شده که در این چند روز بسیاری از شهروندان و تجار کانادایی که برنامه سفر به چین داشته‌اند، سفرشان را لغو کرده یا به تاخیر انداخته‌اند. به نظر می‌رسد اوتاوا میان دعوای تجاری بزرگترین شرکای اقتصادیش گرفتار آمده و نمی‌تواند جانب هیچ یک بگیرد.

روابط کانادا و چین در شرایطی متشنج شده که دولت جاستین ترودو پس از اختلافات شدید تجاری با دونالد ترامپ از جمله بر سر پیمان نفتا تصمیم گرفت تا روابط تجاری خود را با پکن گسترش دهد و از وابستگی تجاری خود به ایالات متحده بکاهد. کانادا پیش از این نیز مذاکرات طولانی درباره تجارت آزاد با چین داشت. ورنان جیانگ عضو ارشد موسسه تحقیقات آسیایی در دانشگاه کلمبیا، در این باره می‌گوید: «کانادا در مخصمه بد و بدتر گرفتار شده است.»

روابط ترامپ و جاستین ترودو در بهترین حالت هم گرم نبوده است، حال با اتفاقاتی که افتاده و تحولات ماه‌های آینده از جمله استرداد احتمالی منگ وانژو  به ایالات متحده، روابط اوتاوا با پکن هم در معرض خطر جدی قرار می‌گیرد. منگ وانژو  که مقام‌های آمریکایی خواهان استرداد و محاکمه او در ایالات متحده هستند، در حال حاضر به قید وثیقه از زندان آزاد شده، اما اجازه ترک کانادا را ندارد.آن‌طور که وزارت خارجه چین گفته، اتهام مایکل کووریگ دیپلمات سابق و مشاور فعلی گروه بین‌المللی بحران، و مایکل اسپاوور مشاور امور مالی و تجاری، «تضعیف امنیت ملی چین» است. پکن که تاکید دارد بازداشت مدیر اجرایی هوآویی اقدامی سیاسی به تحریک ایالات متحده است، مصرانه خواستار آزادی هر چه سریع‌تر شهروند خود است. این در حالی است که کانادا گفته بنا بر توافق استرداد مجرمینی که با ایالات متحده دارد، مجبور به استرداد خانم منگ وانژو  به ایالات متحده است. این توضیح اما پکن را بیش از پیش خشمگین کرده است.

خشم چین از تحولات اخیر در روابط با کانادا و ایالات متحده در یادداشتی که لیو شای سفر چین در کانادا در روزنامه گلوب اند میل منتشر کرده، آشکارا دیده می‌شود. در این یادداشت که پنج‌شنبه منتشر شده، آمده: «بازداشت خانم منگ تنها یک مورد قضایی نیست بلکه اقدام پیشگیرانه سیاسی است که ایالات متحده آن را در پیش گرفته تا یک شرکت پیشرفته در عرصه تکنولوژی چین را با ابرازهای سیاسی منکوب کند. اما چنین اقداماتی در قوانین بین‌المللی هیچ اساس قانونی ندارد. کسانی که چین را به‌دلیل بازداشت‌های تلافی‌جویانه به‌دلیل دستگیری خانم منگ محکوم می‌کنند ابتدا باید نگاهی به اقدامات طرف کانادایی داشته باشند. در پیش گرفتن چنین استانداردهای دوگانه چین را عمیقا سرخورده و ناامید می‌کند.» ورنان جیانگ عضو ارشد موسسه تحقیقات آسیایی در دانشگاه کلمبیا می‌گوید که درست یا نادرست بسیاری از چینی‌ها بر این باورند که کانادا خواست کثیف امریکایی‌ها را اجرا کرده است، خواستی که در واقع تاکتیک واشنگتن در جنگ تجاری با چین است.

گای سنت جاکویز سفیر سابق کانادا در چین،‌ هم می‌گوید که اختلافات اخیر احتمالا شرایط را برای دومین اقتصاد بزرگ جهان بدتر خواهد کرد به‌ویژه این‌که اخیرا گزارشی منتشر شده مبنی بر این‌که به‌رغم محرک‌های اقتصادی، رشد اقتصادی چین کاهش یافته است. انتشار این آمارها جمعه بسیاری از سرمایه‌گذاران را نگران کرده و بازارها را تحت تاثیر قرار داد. این دیپلمات سابق کانادایی می‌‌گوید: «آنها احتمالا با لغو کردن قراردادها از جمله حمل و نقل‌ها به چین و صادرات محصولاتی چون کلزا، گوشت خوک و گوشت گاو فشارها را افزایش خواهند داد.» برخی بر این باورند که چالش استرداد منگ وان‌ژو از کانادا به ایالات متحده، با سخنان روز چهارشنبه دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، در مصاحبه با رویترز تشدید شده است. دونالد ترامپ در این مصاحبه گفته که ممکن است در روند استرداد منگ وانژو دخالت کند. این در حالی است که به اعتقاد بسیاری از ناظران، دخالت ترامپ در این پرونده برای استفاده از تعقیب قضایی منگ به‌عنوان یک برگ چانه‌زنی در مناقشه تجاری با چین، نه‌تنها همکاری‌ها در زمینه اجرای قانون با کانادا را تضعیف خواهد کرد، بلکه می‌تواند مشروعیت درخواست‌های استرداد آمریکا و موفقیت این درخواست‌ها را هم تضعیف کند.