اقتصاد لیبرال زیر سایه کمونیستها
گروه جهان|
«هیچ کس نمیتواند اصلاحات و سیاستهای اقتصادی خود را به چین دیکته کند.» این بخشی از سخنرانی شی جینپینگ رییسجمهوری چین، در مراسم چهلمین سالگرد سیاستهای موسوم به درهای باز بود که بهدلیل سایه سنگین جنگ تجاری پکن ـ واشنگتن مورد توجه اغلب رسانههای جهان قرار گرفت. در این مراسم از میلیاردرهای چینی هم به عنوان پیشتازان اصلاحات تقدیر شده است.
بهگزارش خبرگزاری فرانسه، دولت چین با تشریفات و تبلیغات فراوان ۴٠ سالگی سیاست موسوم به «درهای باز» را که باعث رشد اقتصادی سریع کشور شد، جشن گرفت. شی جینپینگ رییسجمهوری چین، در این مراسم گفت که کشورش با رعایت تعادل میان اصلاحات، توسعه و ثبات راه خود را ادامه خواهد داد.
دنگ شیائوپینگ۴۰سال پیش با مدرنیزه کردن ساختارهای تولید کشاورزی و صنعتی و فاصله گرفتن از الگوهای اقتصاد انقلابی، باعث شد که چین به سرعت وزن اقتصادی خود را در جهان افزایش دهد. همچنین با گشایش سیاسی به طرف جهان خارج و بطور کلی پذیرش نسبی برخی اصول لیبرال و کنار گذاشتن بسیاری از اصول مارکسیسم، جایگاه بینالمللی چین تغییر یافت. با اینحال دِنگ شیائوپینگ که خود مخالفان زیادی داشت و در طول عمر سیاسی چندبار دچار گرفتاریهای بزرگ شد، در سیاست داخلی چندان تغییری به وجود نیاورد و در سال ١٩٨٩ قیام معروف به تیانانمن را بهشدت سرکوب کرد.
شی جینپینگ که اینک به عنوان مقتدرترین رهبر چین پس از مائو شناخته میشود، سهشنبه با تاکید بر ادامه راه شیائوپینگ گفت: «ما توسعه اقتصاد دولتی را پیش خواهیم برد، همانطور که توسعه اقتصاد غیردولتی را نیز هدایت خواهیم کرد. درهای باز به پیشرفت میانجامد و بستن آنها چین را عقب خواهد راند. ما قطعا باید دست به اصلاح آنچه باید و میتواند عوض شود بزنیم، و آنچه نباید و نمیشود را قطعا نباید اصلاح کنیم.»
شی جینپینگ همچنین گفت باید خطمشیهای یک کشور دو نظام، مدیریت هنگکنگ به دست هنگکنگیها، مدیریت ماکائو به دست ماکائوییها و خودمختاری سطوح بالا را با جدیت و دقت اجرا کرد و شکوفایی و ثبات هنگکنگ و ماکائو و مشارکت آنها در توسعه ملی را تحقق بخشید. او گفت: «باید بر سیاست چین واحد و توافق سال 1992 درباره روابط دو ساحل تنگه تایوان پایبند بود و ضمن تحکیم و توسعه روابط صلحآمیز بین دو ساحل تنگه، روابط و همکاریهای دو طرف را به منظور تامین رفاه برای مردم دو طرف تعمیق بخشید. چین باید با پایبندی بر تکمیل و توسعه نظام سوسیالیسم چینی، پیوسته از برتریهای نظام چین استفاده و آن را تقویت کند. باید قاطعانه از اعتبار و رهبری متمرکز کمیته مرکزی حزب کمونیست چین دفاع و رهبری حزب در روند اصلاحات و توسعه و تحقق ثبات کشور، در اجرای سیاست داخلی و خارجی و دفاعی کشور و مدیریت حزب، کشور و ارتش جاری باشد. حزب کمونیست چین باید توانایی زمامداری و سطح رهبری خود را ارتقاء دهد تا حرکت کشتی بزرگ اصلاحات و درهای باز چین در جهت صحیح تضمین شود.»
بهگفته شی جینپینگ، چین باید همواره ضمن پایبندی بر مبارزه با فساد، حل مسائل را، هم از روی شناخت عوارض و هم بطور ریشهای تقویت بخشیده و قاطعانه افراد فاسد را ریشهکن کند و درستکاری کادرها، اعضاء دولت و سیاست را تضمین و همچنان محیط سیاسی پاک و تمیزی برای ادامه اصلاحات و درهای باز ایجاد کند. شی گفت: «اصلاحات چین باید ضمن محور قرار دادن مردم، مطابقت با درخواست مردم، احترام به افکار عمومی و توجه به وضعیت زندگی مردم، به ارتقای سطح زندگی مردم بپردازد. حزب کمونیست باید همواره رویای مردم برای زندگی بهتر را به عنوان هدف خود تلقی کرده و ضمن تکمیل نظام دموکراسی، توسعه راههای دموکراتیک، متنوع کردن الگوهای دموکراسی و بهبود ضمانت قانونمندی، تضمین کند که مردم بر اساس قانون از گستردهترین و واقعیترین حقوق دموکراتیک برخوردار باشند.»
گفته شده، در مراسم سهشنبه به مناسبت چهل سالگی پیشرفتهای اقتصادی، حزب کمونیست چین از صد شخصیت چینی به عنوان پیشتازان اصلاحات تقدیر شده است. در میان این افراد نامهای «جک ما» ثروتمندترین شهروند چینی و بنیانگذار سایت علی بابا و همچنین «رابین لی» بنیانگذار موتور جستوجوی اینترنتی بایدو دیده میشود.
سخنرانی رییسجمهوری چین در حالی است که ایالات متحده و چین در آستانه یک جنگ تجاری قرار گرفتهاند که البته فعلا در آتشبسی ۹۰روزه بهسر میبرد و مذاکراتی میان دو طرف در جریان است. دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا که شدیدا از سیاستهای اقتصادی چین انتقاد کرده، میگوید کشورش در برابر چین بین ۳۷۵ میلیارد تا ۵۰۴ میلیارد دلار کسری تجاری دارد که ناشی از تجارت غیرمنصفانه پکن با امریکا است. اما مقامهای چین این انتقاد را رد کرده و میگویند سیاستهای اقتصادی دولت ترامپ به نظام تجارت جهانی لطمه جدی میزند. ناظران سیاسی بر این باورند که روابط چین و امریکا از یک رابطه تعاملی رقابتی به یک رقابت تمام عیار در جبهههای متعدد تبدیل شده است؛ این موضوع البته به تجارت محدود نمیشود بلکه به مسائل جغرافیایی، نظامی، دیپلماتیک و اقتصادی نیز مربوط میشود به همین دلیل است که نقطه پایانی برای این رقابت وجود ندارد و سخنرانی تند رهبر چین میتواند تبعات جدی برای جنگ تجاری داشته باشد.