چشم‌انداز خاورمیانه بدون امریکا
دستور ترامپ مبنی برخروج نیروهای این کشور از دو کشور سوریه و افغانستان نشانگر چرخش ناگهانی راهبرد کاخ سفید در قبال خاورمیانه و مناطق مجاور آن است؛ تصمیمی که به دلیل پیامدهای آن با مخالفت‌هایی از سوی هم پیمانان این کشور مواجه شده است.
با گذشت حدود دو سال از ورودرییس‌جمهوری امریکا به کاخ سفید، گویی یکی دیگر از شعارهای انتخاباتی وی در حال تحقق یافتن است. وی که در حین رقابت‌های انتخاباتی سال 2016 بر ضرورت پایان دادن به حضور نظامی در آسیا تاکید می‌کرد، اینک درصدد اجرای آن برآمده است.
او چهارشنبه در یک پیام ویدئویی گفت که «ما برای یک مدت طولانی در سوریه جنگیده‌‌ایم. ما اکنون بر داعش پیروز شده‌ایم. آنها را شکست داده‌ایم، آنها را سخت شکست داده‌ایم. اکنون زمان بازگشت نیروهای‌مان به خانه است.» وی همچنین بر خروج نیمی از نیروهای امریکا از افغانستان تاکید کرد.
آن طور که از توئیت‌های ترامپ بر می‌آید، وی بیش از هر عاملی به کاهش هزینه‌های اقتصادی نظر دارد به عنوان نمونه در یکی از توئیت‌های خود نوشته است که «امریکا با پلیس شدن در خاورمیانه و هزینه کردن تریلیون‌ها دلار، چیزی را نصیب خود نکرده و فقط به ایران و روسیه کمک می‌کند.»
ایرنا افزود: اما سردرگمی ترامپ در ارتباط با حضور نظامیان امریکا در افغانستان مشهود است. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که ترامپ در دو سال گذشته علاوه بر افزایش بودجه نظامی ایالات متحده، بر شمار نظامیان خود در کشورهای این منطقه نیز افزود.
رییس‌جمهوری امریکا سی‌ام مردادماه پارسال راهبرد ایالات متحده را در قبال افغانستان تشریح کرد و گفت: نیروی نظامی امریکا از 16 سال پیش در افغانستان حضور دارد و این حضور چند سال دیگر نیز ادامه خواهد یافت. در جریان این ماموریت قرار است مبارزه با تروریستهای القاعده و داعش تشدید و از قدرت‌‌گیری اسلام‌گرایان افراطی طالبان در افغانستان فعالانه جلوگیری شود.
اینک با وجود اعتراضات آشکار هم پیمانان امریکا، شاهد چرخش ناگهانی از سوی ترامپ در این زمینه هستیم و از حدود 14 هزار سرباز امریکایی حاضر در افغانستان، اینک باید نیمی از آنها یعنی حدود هفت هزار نفر باید خاک این کشور را ترک کنند و ماموریت مقابله با تروریستهای داعش و طالبان را بر عهده 350 هزار سرباز افغان بسپارند؛ ماموریتی که مقامات افغانستان از آن احساس نگرانی نمی‌کنند و سخنگوی رییس‌جمهوری این کشور گفته است «خروج نیروهای امریکایی تاثیر سوئی بر امنیت این کشور نخواهد داشت زیرا در چهار سال و نیم گذشته کنترل کامل اوضاع در دست نیروهای افغان بوده است.»
از سال 2001 که امریکا به بهانه نابودی القاعده، افغانستان را اشغال کرد، واشنگتن تاکنون هزینه‌های جانی و مالی چشمگیری را متقبل شده است که بر پایه برخی گزارش‌ها، کشته شدن بیش از دو هزار و 400 سرباز امریکایی و هزینه‌ای بالغ بر 900 میلیارد دلار (و بر پایه برخی گزارش‌ها یک هزار میلیارد دلار) از آن جمله به شمار می‌رود.
باوجود اعتماد به نفس سران کابل و تاکید آنان بر تامین امنیت کشور خود اما در داخل و خارج از مرزهای امریکا انتقادهایی علیه تصمیم ترامپ صورت گرفته است. از نگاه منتقدان، خروج نظامیان امریکایی از افغانستان بر تقویت و افزایش گستره نفوذ طالبان خواهد افزود. مضاعف بر آن، اخیرا این گروه تروریستی بیش از پیش قدرت گرفته است.
در طرف دیگر ماجرا سوریه‌ای قرار دارد که ترامپ پایان عمر داعش را دلیل خروج نیروهای خود از این کشور عنوان کرده است. بر پایه تصمیم ترامپ، 2 هزار و 130 نیروی امریکایی در سوریه ظرف 60 تا 100 روز آینده خاک این کشور را ترک می‌کنند و در شهر اربیل عراق مستقر می‌شوند؛ تدبیری که متحدان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای امریکا را ناخرسند ساخته است.
باوجود حمایت امریکا از کردهای سوریه، این تصمیمی نبود که به مذاق کردها خوش‌اید. از این رو «کریم عمر» سخنگوی «ائتلاف نیروهای نظامی کرد و عرب» (SDF) روز پنجشنبه ضمن ابراز نارضایتی از تصمیم ترامپ، تاکید کرد که این تصمیم تاثیری منفی بر مبارزه با نیروهای تروریستی خواهد گذاشت و باعث تجدید قوای این گروه تروریستی خواهد شد.
ضمن اینکه در ماه‌های اخیر شاهد تنش‌های جدی بین کردهای شمال سوریه و ترکیه بوده‌ایم و کردها برای تقابل با ترکیه روی حمایت‌های امریکا حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند. نگرانی هم پیمانان اروپایی امریکا نسبت به تاثیر تصمیم ترامپ بر افزایش تنش میان کردها و ترکیه و همچنین تقویت گروه‌های تروریستی در روزهای اخیر انعکاس گسترده‌ای یافته که می‌توان به مواضع انتقادی وزیر امور خارجه آلمان و وزیران دفاع بریتانیا و فرانسه اشاره کرد.
در داخل ایالات متحده و درون دو طیف سیاسی اصلی این کشور اعم از دموکرات و جمهوری‌خواه نیز صدای انتقادها بر ترامپ همچنان بلند است که «لیندسی گراهام» سناتور جمهوری‌خواه و «مارک وارنر» سناتور دموکرات از آن جمله محسوب می‌شوند. جدی‌ترین اختلاف در کابینه ترامپ اما بین رییس‌جمهوری و «جمیز متیس» وزیر دفاع او رخ داده است؛ اختلافی که باعث شد متیس روز پنجشنبه موضوع کناره‌گیری خود را رسانه‌ای کند.
در نگاه ترامپ، تشنج در منطقه می‌تواند برای پیشبرد سیاست‌های این کشور موثر واقع شود. با متشنج‌تر شدن اوضاع خاورمیانه، ترامپ سلاح‌های بیشتری را به این منطقه آشوب زده روانه خواهد کرد. ضمن اینکه وی نیم نگاهی نیز به انتخابات 2020 این کشور دارد. پایان دادن به طولانی‌ترین حضور نظامی امریکا در افغانستان که عمر آن به 17 سال می‌رسد، برگ برنده او در انتخابات پیش رو در مقابل دموکرات‌ها خواهد بود.
