خرج‌تراشی بیمه سلامت برای دولت
ریحانه جاویدی|
همزمان با نزدیک شدن به زمان تقدیم لایحه بودجه سال 98 از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت، برای چندمین بار خواستار واقعی درنظر گرفتن بودجه بیمه سلامت شد و اعلام کرد اگر این اتفاق رخ ندهد، این سازمان سال آینده با ۵ هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه می‌شود. البته این اظهارات در حالی است که سازمان بیمه سلامت تاکنون علاوه بر بودجه مقرر خود برای سال 97، دو بار مبلغ مازاد برای جبران کسری بودجه، دریافت کرده است، یک‌بار هشت هزار میلیارد تومان و بار دیگر 4 هزار 750 میلیارد تومان و حالا در انتظار دریافت 500 میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی است تا بدهی‌های انباشته خود به شرکت‌های دارویی را پرداخت کند. این وضعیت در حالی است که این سازمان پیش از این برای جبران کمبود بودجه خود، بارها بسته‌های حمایتی خود را کوچک کرده و برخی از خدمات درمانی که به بیمه‌شدگان ارایه می‌شد را حذف کرد. در چنین شرایطی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، معتقدند تا زمانی که سازوکار این سازمان بر اساس قانون انجام نمی‌شود، دولت نباید به راحتی با پرداخت مبالغ مازاد به بیمه سلامت موافقت کند، بلکه باید یک‌بار برای همیشه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را ملزم به رعایت قانون برای توسعه زیرساخت‌های بیمه سلامت کرده تا از تحمیل هزینه‌های اضافی بر دوش دولت و خرج‌تراشی جلوگیری شود.
5 هزار میلیارد کسری بودجه
در انتظار بیمه سلامت
با گذشت دوماه از تصویب پرداخت مبلغ 500 میلیون یورو از صندوق توسعه ملی به سازمان بیمه سلامت، هنوز این مبلغ به این سازمان پرداخت نشده است. آنطور که مدیرعامل بیمه سلامت اعلام کرد در صورت پرداخت ۲۶۴۰میلیارد تومان از ۵۰۰ میلیون یورو تا ۱۰ روز آینده، این سازمان، این مبلغ را برای پرداخت بدهی هایمان به ۴۲ هزار واحد ارایه‌دهنده خدمت هزینه می‌کند. طاهر موهبتی در نشست خبری روز گذشته خود درباره وضعیت اقتصادی این سازمان گفت: « چنانچه بودجه سازمان بیمه سلامت در سال آینده واقعی دیده نشود با ۵ هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه می‌شویم. بیمه سلامت باید یک بار برای همیشه مشکل بودجه‌اش را حل کند و ما بدهی‌های خود را پرداخت کنیم و از ایجاد بدهی‌های جدید جلوگیری کنیم. علاوه بر واقعی دیدن بودجه باید منابع و مصارف خود را نیز مدیریت کنیم که البته در این خصوص اقداماتی مانند توجه به راهنمایان بالینی، رفع همپوشانی، هدفمند کردن بیمه رایگان با اولویت گروه‌های نیازمند و محروم، شروع نظام ارجاع و... انجام شده و ادامه پیدا می‌کند اما اگر بودجه سازمان بیمه سلامت در بودجه ۹۸ واقعی دیده نشود، بدهی‌های جدید ایجاد می‌شود.»
او افزود: « با توجه به بودجه فعلی و کسری اعتبارات، توان پاسخگویی به نیازهای سازمان بیمه‌ای مانند سازمان بیمه سلامت را نداریم و باید راهکارهای دیگری ارایه دهیم. البته ما با کوچک‌سازی بسته حمایتی و خدماتی موافق نیستیم و شرایط دولت و اعتبارات را در نظر می‌گیریم اما اگر بودجه مان واقعی نشود و کسری داشته باشیم، چاره‌ای جز این نداریم. در حال حاضر بیمه سلامت ۴ هزار و ۹۰۰ خدمت تحت پوشش دارد، همچنین ۲ هزار و ۴۰۰ قلم دارو و ۴ هزار و ۷۰۰ لوازم مصرفی و تجهیزات پزشکی تحت پوشش ما است که قصد کوچک‌سازی آنها را نداریم و باید منتظر بودجه سال آینده باشیم. ما معتقدیم همین پوشش را ادامه دهیم و باید محدودیت منابع را نیز در نظر بگیریم.»
مدیرعامل سازمان بیمه سلامت با اشاره به اینکه تا پایان سال ۹۶، ۸ هزار میلیارد کسری داشتیم، گفت: « به اذن سازمان برنامه و بودجه، در ابتدای سال ۳ هزار میلیارد از بودجه ما کم پرداخت شده است و در سال جاری نیز حدود ۷ هزار میلیارد کسری خواهیم داشت. در حال حاضر حدود ۷ میلیون نفر فاقد بیمه هستند که بار مالی پوشش این افراد بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان می‌شود و برای حفظ وضعیت موجود پیشنهاد کرده‌ایم که بودجه مان را در سال آینده به اندازه تعداد افراد تحت پوشش و همچنین بدهی هایمان اختصاص دهند که گویا اینگونه نخواهد بود و ما در سال آینده نیز با ۵ هزار میلیارد تومان کسری مواجه خواهیم شد.»
موهبتی بیان کرد: « هر خانواده سه نفره بابت پوشش بیمه‌ای خود ۱۰۰ هزار و ۵۰۰ تومان پرداخت می‌کند، در حالی که ما برای آنها ۱۳۴ هزار تومان هزینه می‌کنیم و در مجموع برای ۵ میلیون خانوار تحت پوشش ۵ هزار میلیارد کسری خواهیم داشت. در نهایت اگر منابع کشور به هر دلیلی تأمین‌کننده نیاز سازمان بیمه سلامت نباشد، در مصارف خودمان (بسته خدمتی و فرانشیز) با وجود اینکه موافق نیستیم، باید محدودیت ایجاد کنیم.»
مدیرعامل سازمان بیمه سلامت همچنین در مورد پرداخت ۵۰۰ میلیون یورو تأکید کرد: «تا این لحظه هنوز پولی به حساب ما واریز نشده است اما به محض اینکه پرداختی انجام شود، ظرف یک هفته تا ۱۰ روز برای پرداخت بدهی هایمان در بخش‌های دارو، تجهیزات و وسایل پزشکی و سایر خدمات درمانی به استان‌ها اقدام می‌کنیم و آنها نیز به ۴۲ هزار ارایه‌دهنده خدمت بدهی‌هایشان را پرداخت می‌کنند. سه شنبه هفته گذشته ۲ هزار و ۶۴۰ میلیارد تومان از این ۵۰۰ میلیون یورو به حساب سازمان برنامه و بودجه پرداخت شد اما حتی اگر این ۵۰۰ میلیون یورو که معادل ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان می‌شود به ما پرداخت شود باز هم ما با کسری مواجه خواهیم شد؛ چرا که بدهی‌های سال ۹۶، ۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بود، امسال نیز ۳ هزار میلیارد کم پرداخت شد و تا پایان سال نیز
۵ هزار میلیارد به آن اضافه می‌شود و در نهایت باز هم در سال آینده بدهی‌های ما به مراکز طرف قرارداد ادامه خواهد یافت.»
وزارت بهداشت از قانون تمکین کند
اظهارات موهبتی در حالی است که نمایندگان مجلس کمک‌های مازاد دولت به سازمان بیمه سلامت را حیف و میل شدن پول دانسته و معتقدند تا زمانی که سازوکار این بیمه بر اساس قانون انجام نمی‌شود، نباید با کمک‌های مالی به این سازمان موافقت شود.
علی نوبخت حقیقی، رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، درباره وضعیت بودجه سازمان بیمه سلامت به تعادل گفت: «معتقدیم بودجه بیمه سلامت باید براساس تکالیف قانونی که این سازمان ملزم به انجام آن است در نظر گرفته شود نه بر اساس بدهی‌های این سازمان، چرا که بخشی از هزینه‌های فعلی این سازمان زائد است از جمله آنها باید به همپوشانی بیمه‌ای و نبودن انضباط در هزینه‌های این سازمان اشاره کرد.»
او افزود: «از طرف دیگر در صورتی می‌توان بودجه بیمه سلامت را واقعی تنظیم کرد که وزارت بهداشت به قانون عمل کرده و زیرساخت‌های بیمه سلامت که ایجاد نظام ارجاع و پرونده الکترونیک سلامت است را اجرا کند. در این صورت می‌توان تعیین کرد که دخل و خرج واقعی بیمه سلامت چقدر است اما در شرایط فعلی سازمان بیمه سلامت به صورت غیرقانونی مشغول انجام کار است که نتیجه باعث شده هر فردی، هر هزینه‌ای که انجام می‌دهد را به بیمه سلامت ارسال کند.»
نوبخت معتقد است تا زمانی که قانون اجرا نشود، با اختصاص بودجه زیاد و کمک‌های مالی مازاد بر بودجه مشکلات مالی بیمه سلامت حل نمی‌شود. او بیان کرد: « سازمان بیمه سلامت تاکنون دو بار مبالغی مازاد بر بودجه خود دریافت کرده است. یک‌بار 8هزار میلیارد تومان و بار دیگر 4 هزار و 750 میلیارد تومان اما همچنان شاهد این هستیم که مشکلات این سازمان به قوت خود باقی است. این موصوع نشان می‌دهد که حل مشکلات این سازمان نیاز به چیزی فراتر از پول دارد و آن اجرای قانون است. باید بر مبنای تعاریف قانونی زیرساخت‌های نظام سلامت را تا آخر سال 97 اجرا کنند. وزارت بهداشت باید یک‌بار برای همیشه درباره این موضوع تمکین قانون داشته باشد، در غیر صورت هر پولی برای بدهی‌های این سازمان حیف و میل است.»
رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت:
« خارج شدن وزارت بهداشت از قانون باعث شده که به نوعی برای دولت خرج‌تراشی ایجاد شود. در چنین وضعیتی پول برای تسویه بدهی بیمه سلامت نباید چشم بسته داده شود چرا که از اساس ایجاد چنین بدهی خلاف قانون بوده است و متاسفانه نه وزارت بهداشت و نه دیوان محاسبات کشور بر این موضوع نظارتی ندارند. بیمه سلامت باید هدفمند شود، قرار نیست یارانه درمان به دارا و ندار به یک شکل پرداخت شود، بلکه باید با همکاری وزارت تعاون تدابیری اتخاد شود که بر اساس نیاز افراد به آنها یارانه درمان داده شود اما در شرایط فعلی نداشتن چنین سیاستی سبب شده ما شاهد کوچک شدن بسته‌های حمایتی بیمه سلامت باشیم، برای مثال اینکه مردم را موظف می‌کنند برای استفاده از خدمات بیمه سلامت فقط به بیمارستان‌های دولتی مراجعه کنند، آزار و اذیت مردم است که باید در بودجه 98 این موضوع بار دیگر مطرح شده و مردم از تنگنای هزینه و خدمات درمان خارج شوند.»
