چرا وال‌استریت نگران بازگشت رکود است
گروه جهان|
در پی سقوط شدید ارزش سهام در بازارهای بورس آمریکا، استیون منوچین وزیر دارایی ایالات متحده، در تلاش برای اطمینان دادن به سرمایه‌گذاران با مدیران 6 بانک بزرگ تماس گرفته است. با افزایش نرخ بهره وام و ادامه تنش میان آمریکا و چین بر سر تعرفه‌های واردات و صادرات، بازارهای بورس آمریکا هفته پیش یکی از بدترین سقوط‌های هفتگی را در یک دهه اخیر تجربه کرده است.
به گزارش رویترز، استیو منوچین گفته بانک‌های آمریکا، جی‌پی مورگان، گلدمن ساکس، سی‌تی، مورگان استنلی و بانک ولزفارگو تایید کردند که نقدینگی لازم برای ادامه فعالیت دارند. منوچین پس از آن با مسئولان این بانک‌ها تماس گرفت که بخشی از دولت آمریکا به‌دلیل اختلاف میان دولت و کنگره بر سر جزییات بودجه تعطیل شده و پیش‌بینی‌ها نسبت به رشد اقتصادی مورد تردید واقع شده است. وزارت دارایی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرده: «مدیران بانک‌ها تایید کردند که نقدینگی لازم برای اعطای تسهیلات وام به مصرف‌کنندگان، بازارها و دیگر فعالان بازار دارند.» شاخص هر سه بازار سهام آمریکا در طول هفته پیش افت کرد. شاخص سهام بازار فناوری نزدک نسبت به اوج آن ۲۰ درصد سقوط کرد. سرمایه‌گذاران آمریکایی نگران مجموعه‌ای از عوامل از جمله کاهش سرعت رشد اقتصادی در داخل و در سطح بین‌المللی هستند. به علاوه تعطیلی بخشی از دولت آمریکا به‌دلیل اختلاف بر سر تامین بودجه دیواری که دولت ترامپ می‌خواهد در مرز مکزیک بسازد از نیمه شب جمعه شروع شد. دولت ترامپ خواهان بودجه ای ۵ میلیارد دلاری برای این پروژه است اما برای جلب آن نیاز به آرای اقلیت دموکرات در سنا دارد که با آن مخالف هستند. براساس بیانیه وزارت دارایی منوچین دوشنبه هم با گروه کاری رئیس‌جمهور موسوم به «تیم حفاظت از سقوط» دیدار کرده است. این گروه شامل مدیران سازمان‌های ناظر بر بازار و روسای بخش‌های مختلف بانک مرکزی است. براساس این بیانیه، آنها درباره هماهنگ کردن تلاش‌ها برای اطمینان از کارکرد عادی بازار گفت‌وگو کردهاند. استیو منوچین پیش‌تر نیز در واکنش به گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر تصمیم دونالد ترامپ برای اخراج جرومی پاول رییس بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) اطمینان داده بود که ترامپ رییس فدرال رزرو را اخراج نمیکند. بلومبرگ به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود که ترامپ از افزایش نرخ بهره برای چهارمین بار در سال جاری خشمگین شده و در حال رایزنی برای اخراج پاول است. دونالد ترامپ بارها ضمن مخالفت با افزایش نرخ بهره، از سیاست‌های فدرال رزرو انتقاد کرده است.
احتمال ادامه تعطیلی تا سال جدید
یکی از نگرانی‌های جدی سرمایه‌گذاران اخبار مربوط به تعطیلی طولانی‌مدت بخش‌هایی از دولت آمریکا به‌دلیل اختلاف با کنگره بر سر بودجه است. این دغدغه وقتی جدی‌تر شد که یکی از دستیاران ترامپ گفت این تعطیلی احتمالا تا سوم ژانویه که کنگره بعدی کارش را شروع خواهد کرد ادامه می‌یابد. تعطیلی نسبی دولت از نیمه شب جمعه پس از آنکه دموکرات‌ها با تقاضای ۵ میلیارد دلاری ترامپ برای احداث دیواری در مرز مکزیک مخالفت کردند شروع شد.
حزب جمهوری‌خواه در هر دو مجلس کنگره اکثریت دارد و طرح بودجه پنجشنبه گذشته با ۲۱۷ رای در مقابل ۱۸۵ رای در مجلس نمایندگان تصویب شد. با این حال رئیس‌جمهور برای تصویب طرح در سنا نیازمند ۶۰ رای است و اکثریت جمهوری‌خواهان به این حد نمی‌رسد. اکنون 9 وزارتخانه از 15 وزارتخانه دولت فدرال از جمله وزارت خارجه، امنیت داخلی، حمل و نقل، کشاورزی و دادگستری به‌طور نسبی تعطیل هستند و صدها هزار کارمند مجبورند بدون حقوق کار کنند یا به نوعی مرخصی موقت بروند. سوم ژانویه اعضای جدید کنگره که در انتخابات ماه نوامبر برنده شده‌اند سوگند یاد خواهند کرد. پس از آن دموکرات‌ها اکثریت مجلس نمایندگان را به دست خواهند گرفت اما از اکثریت آنها در سنا کاسته خواهد شد.
به‌رغم تلاش دولت آمریکا برای اطمینان دادن به سرمایه‌گذاران، اقتصاددان‌ها و کارکنان وال‌استریت بر این باورند که احتمال وقوع رکود تقویت شده است. پایگاه تحلیلی سی‌ان ای در این باره نوشته، اقتصاد آمریکا در پنج سال گذشته سریع‌ترین رشد را داشته و شرکت‌های آمریکایی درآمدهای خوبی داشته‌اند، نرخ بیکاری هم به پایان‌ترین سطح خود در نیم دهه گذشته رسیده است. پس چرا وال استریت و برخی اقتصاددان‌ها به ناگهان نگران رکود اقتصادی شده‌اند؟ چالش‌های عرصه تجارت، کاهش رشد جهانی اقتصاد و نگرانی‌های فدرال رزرو از جمله مهمترین دلایلی هستند که سرمایه‌گذاران و دست اندرکاران وال‌استریت را نسبت به بازگشت رکود نگران کردهاند.
در ادامه این گزارش آمده: یکی از مهمترین نگرانیها، درگیری تجاری چین و آمریکاست. آمریکا تاکنون حدود 250 میلیارد دلار بر کالاهای وارداتی از چین تعرفه وضع کرده و تهدید کرده است که بر تمام کالاهای چینی تعرفه اعمال خواهد کرد. چین هم در مقابل 60 میلیارد دلار بر کالاهای چینی تعرفه وضع کرده است. این خبر بدی برای اقتصاد آمریکاست چرا که تمایل به تعرفه و کاهش تجارت رشد اقتصادی را کند کرده و کالاها را برای مصرف‌کننده گران می‌کند. شرایط رشد جهانی اقتصاد نیز یک نگرانی جدی است. در اروپا اقتصاد 19 کشوری که از ارز مشترک یورو استفاده می‌کنند در سال‌های اخیر کوچکتر شده و اقتصاددان‌ها نسبت به بازگشت رکود در این منطقه هشدار می‌دهند. برگزیت و چشم‌انداز خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نیز آینده را مبهم‌تر کرده است.
عامل دیگری که نگرانی اقتصاددان‌ها را به‌دنبال داشته، دغدغه‌های جدی فدرال رزرو است. بانک مرکزی آمریکا روندی تدریجی را برای افزایش نرخ بهره در پیش گرفته و فرض بر این است که روند رو به رشد اقتصاد آمریکا همچنان ادامه خواهد داشت. با این حال جرومی پاول اکتبر با اشاره به نرخ بیکاری و تورم، شرایط را نه چندان خوب توصیف کرد. بنا براین دست‌اندرکاران وال‌استریت که پیش‌تر بر این باور بودند که فدرال رزرو در سال‌های 2019 و 2020 همچنان نرخ بهره را به تدریج بالا خواهد برد، حالا فکر می‌کنند که ممکن است نرخ بهره در این سال‌ها یک بار هم افزایش نیابد.
