چاله ارزی واردات

تعادل|

آمار واردات کشور در 8 ماه منتهی آبان‌ماه 97، نشان‌دهنده افت محسوس واردات است. مطابق آمارها، واردات کشور در این بازه زمانی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، حدود 14 درصد از نظر ارزش و حدود 12.6 درصد از نظر وزنی کاهش داشته است. تحلیل این روند کاهشی به نظر می‌رسد، ناشی از کاهش تقاضا برای واردات، به دلیل افزایش نرخ ارزهای خارجی باشد. این اما در حالی است که در این بازه زمانی، سهم واردات کالاهای واسطه‌ای از سبد واردات، به حدود 61.9 درصد رسیده و در مقابل، سهم کالاهای وارداتی مصرفی به حدود 15.9 درصد و سهم کالاهای سرمایه‌ای، نیز به حدود 15.2 درصد رسیده است. در همین مدت اما ارزش واردات 10 قلم عمده وارداتی به کشور، در مجموع حدود 6.3 میلیارد دلار بوده و سهم ارزش واردات این اقلام از کل ارزش واردات در این بازه زمانی، حدود 21.5 درصد بوده است. براین اساس، ارزش واردات این اقلام به کشور در مقایسه با مدت مشابه سال 96، حدود 27 درصد افزایش پیدا کرده است. از دیگر سو، 20 کشور نخست در فهرست مبادی وارداتی ایران در این بازه زمانی، در مجموع حدود 26 میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده‌اند و سهمی معادل حدود 90 درصد از سبد وارداتی ایران در این بازه زمانی را به خود اختصاص داده‌اند.

   ترکیب‌بندی واردات

براساس آمار منتشر شده از سوی سازمان توسعه تجارت، در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری در حالی حدود 21.4 میلیون تن کالا به کشور وارد شده که در مدت زمان مشابه سال گذشته، حدود 24.5 میلیون تن کالا به کشور وارد شده بود. ارزش دلاری واردات در این بازه زمانی، حدود 29.5 میلیارد دلار بوده است؛ این در حالی است که ارزش دلاری واردات در بازه زمانی مشابه در سال 1396، حدود 34.3 میلیارد دلار بوده است.

همچنین مطابق آمارها، ارزش واردات 10 قلم عمده وارداتی به کشور در مدت یاد شده، در مجموع حدود 6.3 میلیارد دلار بوده و سهم ارزش واردات این اقلام از کل ارزش واردات کشور در این بازه زمانی، حدود 21.5 درصد بوده است. بر این اساس، ارزش واردات این اقلام به کشور در مقایسه با مدت مشابه سال 96 حدود 27 درصد افزایش پیدا کرده است.

 «ذرت دامی» با حدود 1.3 میلیارد دلار و سهم 4.3 درصدی از کل واردات کشور در هشت ماه نخست سال جاری، اولین کالای عمده وارداتی به کشور بوده است. «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری» با حدود 1.1 میلیارد دلار واردات و سهم 3.8 درصدی از کل واردات کشور نیز در جایگاه دوم کالاهای عمده وارداتی به کشور در این بازه زمانی قرار دارد. «برنج» با واردات 996 میلیون دلاری و سهم 3.4 درصدی، «لوبیای سویا به جز دانه حتی به صورت خرد شده» با واردات حدود 932 میلیون دلاری و سهم 3.1 درصدی، «الکترودهای زغالی برای کوره ها» با واردات 377 میلیون دلاری و سهم 1.3 درصدی، «جو به استثنای بذر» با واردات 355 میلیون دلاری و سهم 1.2 درصدی، «اجزا و قطعات ماشین آلات و دستگاه ها» با واردات 352 میلیون دلاری و سهم 1.2 درصدی، «کنجاله سویا» با واردات 327 میلیون دلاری و سهم 1.1 درصدی، «سایر قطعات بی‌استخوان منجمد از نوع گاو» با واردات 322 میلیون دلاری و سهم 1.9 درصدی و «گوشی تلفن همراه» با واردات 280 میلیون دلاری و سهم 0.9 درصدی نیز به ترتیب در جایگاه‌های سوم تا دهم عمده اقلام وارداتی به کشور در این بازه زمانی، قرار گرفته‌اند.

این اما در حالی است که فهرست‌بندی اقلام عمده وارداتی به کشور بر اساس کدهای چهار رقمی طی هشت ماهه نخست سال 1397، کالاهای متفاوتی را در بر می‌گیرد. بر این اساس، «قطعات منفصله خودروهای سواری» با واردات حدود 2.2 میلیارد دلار و سهم 7.5 درصدی از کل ارزش واردات کشور، عمده‌ترین کالای وارداتی به کشور در این بازه زمانی بوده است. «انواع ذرت» با واردات حدود 1.2 میلیارد دلار و سهم 4.3 درصدی، «برنج» با واردات 969 میلیون دلاری و سهم 3.3 درصدی، «لوبیای سویا» با واردات 927 میلیون دلاری و سهم 3.1 درصدی، «داروها» با واردات 712 میلیون دلاری و سهم 2.4 درصدی، «دستگاه‌های تلفن و مودم» با واردات 589 میلیون دلاری و سهم 2 درصدی، «اجزا و قطعات وسایل نقلیه موتوری» با واردات 512 میلیون دلاری و سهم 1.7 درصدی، «ماشین آلات آزمایشگاهی برای استرلیزه و پاستوریزه کردن» با واردات 476 میلیون دلاری و سهم 1.6 درصدی، «خودروی سواری» با واردات 427 میلیون دلاری و سهم 1.4 درصدی و کمپرسورهای هوا یا سایر گازها و بادزن ها» با واردات 385 میلیون دلاری و سهم 1.3 درصدی نیز به ترتیب در جایگاه‌های دوم تا دهم اقلام عمده وارداتی بر اساس کدهای چهاررقمی طی هشت ماهه نخست 1397 بوده‌اند. نکته قابل توجه این است که ارزش واردات این اقلام در بازه زمانی مورد اشاره، حدود 8.4 میلیارد دلار بوده و این اقلام حدود 28.7 درصد از کل ارزش واردات کشور را در این مدت به خود اختصاص داده‌اند. این اما در حالی است که ارزش واردات این اقلام در قیاس با مدت زمان مشابه سال 1396، حدود 9 درصد کاهش پیدا کرده است.

   3 ضلعی واردات

از دیگر سو، آمارها اعلامی در بازه زمانی یاد شده؛ نشان‌دهنده آن است که حدود 61.9 درصد از ارزش مجموع تمام اقلام وارداتی به کشور در گروه کالاهای واسطه‌ای قرار داشته است. علاوه بر این، حدود 15.9 درصد از ارزش واردات کشور در این مدت، در گروه کالاهای مصرفی، حدود 15.2 درصد در گروه کالاهای سرمایه‌ای و حدود 7 درصد نیز در گروه «سایر» طبقه‌بندی شده‌اند. با این همه، به نظر می‌رسد ارزش دلاری کالاهای وارداتی سرمایه‌ای و مصرفی در هشت ماهه نخست سال جاری، تقریباً‌ با یکدیگر برابر بوده است. بر این اساس، در حالی که در این بازه زمانی حدود 4.5 میلیارد دلار کالای سرمایه‌ای به کشور وارد شده، میزان واردات کالاهای مصرفی به حدود 4.7 میلیارد دلار می‌رسد. از دیگر سو، ارزش کالای واسطه‌ای وارد شده به کشور در همین بازه زمانی به حدود 18.2 میلیارد دلار می‌رسد.

   مهم‌ترین مبادی وارداتی کدامند  

بر اساس این گزارش، 20 کشور نخست در فهرست مبادی وارداتی ایران تا پایان آبان‌ماه سال 1397، در مجموع حدود 26 میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده‌اند و سهمی معادل حدود 90 درصد از سبد وارداتی ایران در این بازه زمانی را به خود اختصاص داده‌اند.

این اما در حالی است که واردات از این مبادی، در هشت ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال 96، حدود 13 درصد از نظر ارزش و حدود 11 درصد از نظر وزنی کاهش داشته است.

همچنین مطابق آمارها، «چین» هم با صادرات حدود 7.3 میلیارد دلار، مهم‌ترین صادرکننده کالا به ایران در هشت ماهه نخست سال 1397 بوده که به تنهایی، حدود 25 درصد از اقلام وارداتی ایران در این بازه زمانی را تأمین کرده است. این البته در حالی است که ارزش اقلام وارداتی از چین در این بازه زمانی در مقایسه با مدت مشابه سال 96، حدود 9 درصد کاهش پیدا کرده و وزن این اقلام نیز با کاهشی معادل 20 درصد مواجه بوده است. «امارات متحده عربی» با صادرات حدود 4.4 میلیارد دلار، «کره جنوبی» با صادرات حدود 1.7 میلیارد دلار، «هند» با صادرات حدود 1.6 میلیارد دلار، «آلمان» با صادرات حدود 1.6 میلیارد دلار، «ترکیه» با صادرات حدود 1.5 میلیارد دلار، «سوییس» با صادرات حدود 1.5 میلیارد دلار، «روسیه» با صادرات حدود 866 میلیون دلار، «فرانسه» با صادرات حدود 864 میلیون دلار و «هلند» با صادرات حدود 816 میلیون دلار، به ترتیب در جایگاه‌های دوم تا دهم در فهرست مهم‌ترین مبادی وارداتی ایران تا پایان آبان‌ماه سال 97 قرار گرفته‌اند.

از سوی دیگر، براساس آمارها، تا پایان ماه دوم از فصل پاییز، اما واردات ایران از کشورهای عضو «اتحادیه اروپا» به حدود 6 میلیارد دلار رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال 96، افت 18 درصدی از نظر ارزش و افت 20 درصدی از نظر وزن را شاهد بوده است. این اما در حالی است که واردات ایران از کشورهای عضو «سازمان همکاری اسلامی» نیز در همین بازه زمانی به حدود 4.2 میلیارد دلار، واردات از کشورهای عضو «شورای همکاری خلیج فارس» به حدود 3.7 میلیارد دلار، واردات از کشورهای عضو «سازمان همکاری اقتصادی» به حدود 1.8 میلیارد دلار، واردات از «کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا» به حدود 1.1 میلیارد دلار و واردات از کشورهای عضو «کشورهای مستقل مشترک‌المنافع» نیز به حدود 1.1 میلیارد دلار رسیده است.