حزب راست افراطی ایتالیا، میانهرو میشود؟
گروه جهان| طلا تسلیمی|
ماتئو سالوینی رهبر حزب جناح راستی «لیگ» در ایتالیا، برای کسب اطمینان از افزایش محبوبیت خودش و حزبش در مسیر میانهروها قدم گذاشته و سعی دارد با اظهارات درباره یورو و بودجه، نظر جریان اصلی در کشور را به خود جلب کند. فایننشالتایمز نوشته، در سال 2013 که سالوینی به رهبری حزب لیگ شمال انتخاب شد، یکی از مشاوران نزدیک او پایگاه اینترنتی تحت عنوان «باستایورو/ دیگر یورو نه» به ثبت رساند و سال بعدش هم سالوینی با استفاده از همین وبسایت برای پیشبرد برنامه سفر خود در سراسر شمال ایتالیا با هدف حمله به ارز مشترک استفاده کرد. اما امروز، هر کسی که آدرس این سایت را در مرورگر وارد کند، تنها صفحهای خالی پیدا خواهد کرد. سالوینی که در حال حاضر در سمت معاون نخستوزیر ایتالیا فعالیت میکند، از زمان تشکیل دولت ائتلافی با جنبش پنج ستاره در ماه ژوئن، از دشمنی خود با یورو بهشدت عقبنشینی کرده است.
ماتئو سالوینی که زمانی از نیت خود برای «انقلاب اقتصادی» در صورت پیروزی در انتخابات و به قدرت رسیدن سخن میگفت، اخیرا اظهاراتی درباره اروپا بیان کرده که بیشتر میتوان آنها را به یک سیاستمدار راست میانه نسبت داد و نه راست افراطی. او در ماه جاری میلادی به خبرنگاران گفت: «در جیب خود یورو داریم و قرار است همینطور هم بماند.» او در ادامه نزدیکی بیشتر رم و برلین را وعده داد و گفت هیچ تصمیمی برای اجرای نسخه ایتالیایی برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) ندارد.
سالوینی حتی حمایتهای حزبش از ترک منطقه یورو را رد کرد و گفت: «در برنامه انتخاباتی حزب لیگ هیچگاه سیاستی برای خروج از منطقه ارز مشترک یا اتحادیه اروپا وجود نداشته است.» این در حالی است که در مانیفست لیگ برای انتخابات امسال این خط نیز وجود داشت: «یورو عامل اصلی انحطاط اقتصادی ماست... ما همیشه بهدنبال شرکایی در اروپا بودهایم که مسیر یک خروج توافقی را در پیش گرفته باشند.»
این تغییر ماهیت سالوینی به چهرهای میانهرو در همین ماه و پس از آن آشکار شد که دولت ائتلافی او از یک درگیری قطعی با اتحادیه اروپا بر سر برنامه بودجه ممانعت کرد و طرحهای مالی برای سال آتی میلادی را تغییر داد. این در حالی بود که سالوینی در ماه اکتبر تاکید کرده بود حتی یک کاما در طرح بودجه جابهجا نخواهد شد.
جرقههای درگیری رم و بروکسل بر سر برنامه بودجه، چشمانداز جریمه شدن ایتالیا به دلیل زیر پا گذاشتن قوانین هزینه اتحادیه اروپا را در پی داشت. اما اکنون سالوینی از برنامه تهیه شده توسط جوزپه کنته نخستوزیر ایتالیا برای کاهش بیشتر بدهیهای این کشور در سال 2019 (2 درصد از تولید ناخالص داخلی) حمایت کرده است و این اقدام امتیازی نمادین به اتحادیه اروپا به شمار میرود.
کاهش سرعت رشد اقتصادی ایتالیا میتواند دستاوردهای سیاسی لیگ را تحت تاثیر قرار دهد و به کاهش اعتماد رایدهندگان به این حزب بینجامد و ناظران میگویند که سالوینی بطور فزاینده سعی میکند برای جلب نظر رایدهندگان جریان اصلی، پیام خود را تغییر دهد. ناظران بر این باورند که او به جای اینکه یک شبه به عمال ثبات اروپایی تبدیل شود، رویکردی عملگرایانه در پیش گرفته، استراتژی انتخاباتی خود را تغییر داده و با توجه به نزدیک شدن انتخابات پارلمان اروپایی در ماه مه، سعی دارد موقعیت جدید حزبش را به عنوان نقطه کانونی جناح راست ایتالیا تثبیت کند. لورنزو کودونو کارشناس اقتصادی و رییس پیشین خزانهداری ایتالیا گفت که یکی از توضیحات متحمل برای تغییر جهت دولت در زمینه بودجه میتواند عملکرد ضعیف اوراق قرضه دولتی در ماه نوامبر باشد. تقاضای پایین برای این اوراق احتمالا رم را قانع کرده که برای تامین مالی برنامههای خود از طریق اوراق قرضه به مشکل برخواهد کرد.
به نظر میرسد که حزب لیگ در جذب رایدهندگان پیشین حزب «فورتسه ایتالیا» به رهبری سیلویو برلوسکنی موفق عمل کرده، چراکه در جدیدترین نظرسنجیها همزمان با افزایش محبوبیت لیگ، محبوبیت فورتسه ایتالیا کاهش یافته است. طبق نتایج نظرسنجیهای اخیر، در صورت برگزاری انتخابات سراسری حزب لیگ شمالی بیش از 30 درصد آراء را به دست خواهد آورد و میتواند ائتلاف جدیدی با فورتسه ایتالیا و دیگر احزاب کوچک جناح راستی تشکیل دهد.
جیووانی اورسینا مدیر دانشکده دولت لوئیس در رم، گفت هنگامی که سالوینی رهبری حزب لیگ را بر عهده گرفت، مجبور بود برای جلبتوجه موضعی افراطی اتخاذ کند. پشت کردن به اظهارات قبلی درباره یورو و بازگشت از مواجهه بر سر بودجه با بروکسل همگی بخشی از تلاشها برای اطمینان دادن به رایدهندگان سنتی راست میانه بودند مبنی بر اینکه حزب لیگ برای اداره ایتالیا قابل اطمینان است و هیچ اقدامی نمیکند که به اقتصاد مشکلدار کشور را بیثبات سازد. اورسینا افزود: «حزب لیگ در سال 2014 در یک رکود سیاسی به سر میبرد. سالوینی به خوبی موفق شد سه فرصت بزرگ سیاسی را تشخیص دهدکه عبارتند از: کاهش محبوبیت سیلویو برلوسکونی در جناح راست ایتالیا، بحران اقتصادی در اروپا و بحران مهاجرت. اگر این سه اتفاق را توامان در نظر بگیرید، فرصت سیاسی فوقالعادهای برای سالوینی و فراهم آوردند و او برنامه خود را با موفقیت به اجرا گذاشت.»
سالوینی مکررا شایعات درباره برگزاری انتخابات زودهنگام در سال آتی میلادی را رد کرده است، اما اگر حزب او بتواند در ادامه روند کنونی محبوبیت بیشتری به دست آورد، احتمال اینکه سالوینی بخواهد از فرصت جدید برای تشکیل یک دولت مستقل استفاده کند، وجود خواهد داشت. اورسینا گفت: «انتخابات اروپا اتفاقی تعیینکننده خواهد بود. اگر سالوینی نتایج خوبی در سراسر ایتالیا بگیرد، یعنی بالاتر از 30 درصد، فکر نمیکنم که دولت کنون برای مدت زیادی دوام آورد. فکر نمیکنم بتواند در برابر وسوسه پیشروی به سمت انتخابات زودهنگام مقاومت کند.»