افت پاییزی تولیدات منتخب

تعادل|

روند نزولی تولید در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران، به تدریج در گزارش‌های رسمی خود را نشان می‌دهد. بطوریکه مطابق آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، تا پایان مهرماه 97 شاهد افت شدید تولید در «کالاهای منتخب صنعتی» هستیم. البته براساس آمار اعلامی، تولید «کالاهای منتخب معدنی و صنایع معدنی» نسبتا صعودی گزارش می‌شود. همچنین تحلیل آماری گویای این است که «کالاهای منتخب شیمیایی و پتروشیمی» در بازه زمانی یاد شده، کارنامه قابل قبولی را از خود به جا گذاشته‌اند. جزییات روند تولید تا پایان ماه اول از فصل پاییز، نشانگر این است که از میان 27 گروه کالایی منتخب در بخش صنعت، تولید در 17 گروه کالایی با افت همراه بوده و تنها 9 گروه کالایی رشد در تولید را تجربه کرده‌اند. در مقابل اما در بخش معدن و صنایع معدنی و در همین بازه زمانی، از میان 13 گروه منتخب، 10 گروه با رشد تولید و 3 گروه با افت در تولید مواجه بوده‌اند. این در حالی است که در گروه کالاهای منتخب شیمیایی و پتروشیمی اما در هفت ماه منتهی به مهرماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از میان 13 گروه کالایی، 8 گروه کالایی با افزایش تولید و 5 گروه کالایی با کاهش تولید مواجه بوده‌اند.

    نمودار نزولی منتخبان صنعتی

گزارش عملکرد مقدماتی 7 ماه منتهی به مهر سال 1397 وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان‌دهنده افت تولید در بسیاری از گروه‌های کالایی است. بر این اساس، در مقایسه میان دوره 7 ماهه منتهی به مهرماه 1397 نسبت به مدت مشابه سال 1396، از میان 27 گروه کالایی منتخب صنعتی، درصد تغییرات تولید در 17 گروه کالایی افت را نشان می‌دهد. این در حالی است که تولید در یک گروه کالایی در مقایسه میان این دو بازه زمانی بدون تغییر بوده و 9 گروه کالایی نیز افزایش تولید داشته‌اند. علاوه بر این، مقایسه آمار تولید ماهانه محصولات منتخب صنعتی از شهریورماه تا مهرماه سال جاری نشان‌دهنده آن است که 9 گروه کالایی در این بازه زمانی با کاهش تولید مواجه بوده‌اند.

از این میان، تولید «ماشین لباسشویی» با 38.2 درصد افت تولید در هفت ماه منتهی به مهرماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال 1396، بیشترین کاهش تولید را تجربه کرده و تولید آن از حدود 480 هزار دستگاه به حدود 297 هزار دستگاه رسیده است.

تولید «انواع تلویزیون» نیز در همین بازه زمانی با افت 32.5 درصدی رو به رو شده و از حدود 584 هزار دستگاه تا پایان مهرماه سال 96، به حدود 394 هزار دستگاه در هفت ماه منتهی به مهرماه سال جاری رسیده است. تولید «انواع سواری» با کاهش 20.9 درصدی در همین بازه زمانی رو به رو بوده و از حدود 772 هزار دستگاه در هفت ماه منتهی به مهرماه سال 1396، به حدود 611 هزار دستگاه تا پایان مهرماه سال 97 کاهش پیدا کرده است. در گروه «وانت» نیز میزان تولید با افت 20.3 درصدی در بازه زمانی یاد شده در مقایسه با مدت مشابه سال 1396 رو به رو بوده و از حدود 40 هزار دستگاه به حدود 32 هزار دستگاه کاهش پیدا کرده است. اما مطابق آمار اعلامی، پنجمین کالای منتخب صنعتی با بیشترین میزان افت تولید تا پایان مهرماه سال جاری «نئوپان» بوده که افت 19.7 درصدی در تولید را تجربه کرده است. بر این اساس، تولید این کالا در همین بازه زمانی در مقایسه با مدت مشابه سال 1396، از حدود400 هزارمتر مکعب به حدود 322 هزار مترمکعب کاهش پیدا کرده است.

همچنین مطابق آمار اعلامی، از میان 9 گروه کالایی منتخب صنعتی که تا پایان مهرماه سال 97 رشد در تولید را تجربه کرده‌اند اما تولید «کمباین» با رشد 22.1 درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال 1396 رو به رو بوده است. تولید این محصول تا پایان مهرماه سال گذشته 458 دستگاه بوده، که در هفت ماه منتهی به مهرماه سال 97 به 559 دستگاه رسیده است.

از آن‌سو، تولید «اتوبوس، مینی بوس و ون» نیز در همین بازه زمانی رشد 21.5 درصدی را تجربه کرده و از 2065 دستگاه به 2510 دستگاه افزایش پیدا کرده است. جایگاه‌های سوم تا پنجم در زمینه افزایش تولید از میان کالاهای منتخب صنعتی نیز به ترتیب در اختیار گروه «دوده»، «پتروشیمی» و «نخ پلی استر» قرار دارد. تولید «دوده» در بازه زمانی یاد شده در مقایسه با مدت مشابه سال 96 با رشد 6.5 درصدی رو به‌رو بوده، که از حدود 73 هزارتن به حدود 77 هزارتن افزایش پیدا کرده است. تولید در گروه «پتروشیمی» نیز در همین بازه زمانی رشد 3.4 درصدی را تجربه کرده و از 31 میلیون تن به حدود 32 میلیون تن رسیده است. تولید «نخ پلی استر» نیز در همین مدت، رشد 2.6 درصدی را تجربه کرده و از 137 هزار تن، به حدود 140 هزار تن رسیده است.

    کارنامه نسبتا موفق معدنی ها

از سوی دیگر، براساس آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن وتجارت، از میان 13 گروه کالایی منتخب معدنی و صنایع معدنی اما تا پایان مهرماه سال 97 در مقایسه با مدت مشابه به مهرماه سال گذشته، 10 گروه کالایی با رشد تولید مواجه بوده و در مقابل، تنها 3 گروه کالایی افت در تولید را تجربه کرده‌اند. از میان گروه‌های کالایی با رشد تولید اما می‌توان به «کاتد مس» اشاره کرد که در بازه زمانی یاد شده در مقایسه با مدت مشابه سال 96، حدود 76.1 درصد افزایش در تولید را تجربه کرده است.

تولید در این گروه کالایی در این بازه زمانی از حدود 78 هزار تن به حدود 138 هزار تن افزایش پیدا کرده است. «ظروف شیشه ای» نیز با افزایش 14.2 درصدی در همین بازه زمانی، دومین گروه مشمول افزایش تولید بوده‌اند. تولید در این گروه کالایی در هفت ماهه منتهی به مهرماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال 1396، از حدود 233 هزار تن به حدود 266 هزارتن افزایش پیدا کرده است. همچنین مطابق آمار اعلامی، تولید «فولاد خام» نیز تا پایان مهرماه 97 نسبت به مدت مشابه سال 96، رشد 9.8 درصدی را تجربه کرده و از حدود 11.8 میلیون تن به حدود 13 میلیون تن افزایش پیدا کرده است. در مقابل اما تنها سه گروه از محصولات منتخب معدنی و صنایع معدنی در بازه زمانی یاد شده نسبت به مدت مشابه سال 1396، افت در تولید را تجربه کرده‌اند. بطوریکه بنابرآمارها، گروه «چینی بهداشتی» با حدود 27.2 درصد افت در تولید در این بازه زمانی، بیشترین افت را تجربه کرده و تولید آن از حدود 61 هزار تن به حدود 49 هزار تن کاهش پیدا کرده است. تولید «سیمان» در همین مدت، از حدود 33 میلیون تن به حدود 32 میلیون تن کاهش پیدا کرده و افت 3 درصدی را تجربه کرده است. همچنین مطابق آمارها، تولید «آلومینا» نیز در همین مدت با افت حدود 0.5 درصدی رو به رو بوده و از حدود 140 هزار تن به حدود 139 هزار تن کاهش پیدا کرده است.

    عملکرد نزولی پتروشیمی ها

اما براساس آمارهای اعلامی، در گروه کالاهای منتخب شیمیایی و پتروشیمی در هفت ماه منتهی به مهرماه سال 97 در قیاس با مدت مشابه سال گذشته، از میان 13 گروه کالایی، 8 گروه کالایی با افزایش تولید و 5 گروه کالایی با کاهش تولید مواجه بوده‌اند. با این همه، برآیند تولید کالاهای منتخب شیمیایی و پتروشیمی در همین بازه زمانی نزولی بوده و افت 2.7 درصدی را تجربه کرده است. به این ترتیب، مجموع تولیدات در این بخش تا پایان مهرماه 1397 در مقایسه با مدت مشابه سال 1396، از حدود 9 میلیون تن به حدود 8.7 میلیون تن کاهش پیدا کرده است.

بیشترین رشد در تولید در میان کالاهای منتخب در این بخش اما متعلق به «اپوکسی رزین» است که شاهد رشد 300 درصدی در تولید بوده و تولید آن از حدود 100 تن حدود 400 تن افزایش پیدا کرده است. دومین گروه کالایی منتخب با بیشترین میزان افزایش تولید در این بازه زمانی «اکریلونیتریل بوتادین استایرن» بوده که تولید آن از حدود 7.5 هزارتن به حدود 13 هزار تن افزایش پیدا کرده و رشدی 72 درصدی را تجربه کرده است. تولید «پلی کربنات» نیز در همین بازه زمانی با حدود 71 درصد افزایش، از حدود 2 هزار تن به حدود 3.6 هزار تن رسیده و به این ترتیب، این گروه کالایی سومین گروه کالایی با بیشترین میزان افزایش تولید در هفت ماهه منتهی به مهرماه سال 1397 بوده است.

بیشترین افت در تولید در میان گروه‌های کالایی منتخب شیمیایی و پتروشیمی اما در گروه کالایی «پلی اتیلن» اتفاق افتاده است.

تولید این گروه کالایی در هفت ماهه منتهی به مهرماه سال 1397 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از حدود 732 هزار تن به حدود 654 هزار تن کاهش پیدا کرده و افتی معادل 10.6 درصد را به ثبت رسانده است. تولید «پلی پروپیلن» نیز در همین بازه زمانی از حدود 146 هزار تن به حدود 132هزار تن کاهش پیدا کرده، که افتی معادل 9.7 درصد را تجربه کرده است. همچنین مطابق آمارها، گروه کالایی «سایر»، که محصولات شیمیایی و پتروشیمی ذکر نشده در گروه‌های کالایی دیگر را شامل می‌شود، نیز افت 5.9 درصدی در تولید را تا پایان مهرماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده و تولید آن از حدود 6.2 میلیون تن به حدود 5.8 میلیون تن کاهش پیدا کرده است.