جهان آبستن چه تحولاتی است
گروه جهان|
در عصر دونالد ترامپ و برگزیت، حمایت‌گرایی و پوپولیسم آیا پیش‌بینی تحولات جهان دشوارتر شده است؟ بله. برای تحلیل‌گران نشریه فایننشال تایمز که اینطور بوده است. ما در پیش‌بینی تحولات 2018 در پاسخ به چند درباره رویدادهای 2018 به خطا رفتیم. ما هیچ پیش‌بینی درباره آغاز روند اعلام جرم علیه دونالد ترامپ نداشتیم؛ درباره نامزد پیروز در انتخابات برزیل، بودجه منطقه یورو، و تیم پیروز جام جهانی فوتبال هم اشتباه کردیم. ما درباره بهای نفت، رشد بازارهای نوظهور، و شاخص سهام اس‌اندپی زیادی خوشبین بودیم. همچنین با توجه به استعفای اخیر رییس بانک مرکزی هند، در پیش‌بینی اینکه نارندرا مودی نخست‌وزیر هند، در 2018 یک تجربه اقتصادی دیگر را پشت سر خواهد گذاشت، شتابزده عمل کردیم. اما در سال 2019 چه خواهد شد؟
آیا برگزیت متوقف خواهد شد؟
بله، متوقف خواهد شد. بریتانیا در آخرین لحظه از این خودآزایی دست خواهد کشید. ترزا می2016 گفت که برگزیت یعنی برگزیت، اما پس از دو سال کشمکش سخت، حتی حزب نخست‌وزیر هم نتوانسته بر چگونگی روند عملی کردن این شعار به توافق برسد، چه رسد به گروه‌ها و جناح‌های دیگر. به توافق نرسیدن پارلمان بر سر هر نسخه‌ای از برگزیت، در نهایت سیاستمداران را وادار خواهد کرد که به رای‌دهندگان بریتانیایی برگردند. در همهپرسی دوم، بریتانیایی‌ها به ماندن در اتحادیه اروپا رای خواهند داد. این پیش‌بینی بیشتر منعکس‌کننده امید برخی‌ها از جمله فیلیپ استفانر (تحلیل‌گر فایننشالتایمز) است!
آیا کوربین نخست‌وزیر می‌شود؟
خیر. گرچه رهبر مخالفان بریتانیا افکارعمومی را آماده کرده، اما این پیش‌بینی فراتر از حزب کارگر نرفته است. درست است که بریتانیا در 2019 انتخابات سراسری دارد اما پیروزی کوربین در این انتخابات بسیار بعید است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که محبوبیت کوربین کمتر از ترزا می‌است؛ و حتی در حزب خودش هم محبوبیتش چندان زیاد نیست. عملکرد او به‌گونه‌ای نبوده که بتواند رای‌دهندگان را قانع کند که قابلیت رهبری را دارد.
آیا اصلاحات ماکرون به مسیر خود بازمی‌گردد؟
بله. رییس‌جمهوری فرانسه با وجود اعتراض‌های گسترده، چاره‌ای جز پیشبرد اصلاحات اقتصادی ندارد. توقف تاکتیکی اصلاحات برای فروکش کردن خشم معترضان که نسبت به افزایش مالیات سوخت اعتراض دارند، شاید اجتناب‌ناپذیر به نظر برسد اما، ماکرون اصلاحات مربوط به حقوق بازنشستگی، بیمه بیکاری و مقررات تجاری را ادامه خواهد داد.
آیا پوپولیست‌ها در انتخابات پارلمان اروپایی پیروزی بزرگی به دست می‌آورند؟
بله. پوپولیست‌ها و ملی‌گرایان در این انتخابات پیروزی‌های بزرگی خواهند داشت. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که در بیشتر کشورهای اروپایی مهم‌ترین دغدغه رای‌دهندگان مهاجرت است. احزاب ملی‌گرا از جمله حزب «لیگ» ماتیو سالوینی در ایتالیا، آلترناتیوی برای آلمان و دموکرات‌های سوئد احتمالا پیروزی قابل‌توجهی در انتخابات به‌دست خواهند آورد. گرچه در مجموع اکثریت پارلمانی اروپایی را حامیان اتحادیه اروپا خواهند گرفت اما به‌دلیل حضور پررنگ ملی‌گرایان و پوپولیست‌ها، ترکیب پارلمان به‌مراتب نامسنجمتر خواهد شد.
آیا روند استیضاح ترامپ آغاز می‌شود؟
بله. تحقیقات رابرت مولر در اوایل 2019 با مجموعه‌ای از گزارش‌ها و اتهامات تکان‌دهنده به پایان خواهد رسید. تلاش ترامپ برای تکذیب نتایج تحقیقات، دموکرات‌ها را خشمگین خواهد کرد. نانسی پلوسی رهبر اکثریت مجلس نمایندگان با آغاز تحقیقات در این باره موافقت خواهد کرد و با رای اکثریت دموکرات مجلس نمایندگان علیه ترامپ اعلام استیضاح خواهد شد. اما در مجلس سنا که اکثریت آن را جمهوری‌خواهان در اختیار دارند، ترامپ از اتهامات تبرئه شده و استیضاح رای نخواهد آورد.
آتش‌بس تجاری ادامه می‌یابد؟
خیر. امریکا و اتحادیه اروپا از جولای آتش‌بس تعرفه‌ای اعلام کردند، اما اختلافات ترامپ ودولتمردانش با رویه‌های تجاری چین بسیار عمیق‌تر از اتحادیه اروپاست. امریکا می‌گوید که توافق ترامپ و شی جین‌پینگ رییس‌جمهوری چین، در دسامبر برای جلوگیری از اعمال تعرفه بیشتر بر کالاهای یکدیگر، به این معناست که پکن باید در سه ماه آینده تمام مدل‌های توسعه‌ای با دخالت دولتی را از میان ببرد، درخواستی که هرگز محقق نخواهد شد. بنا براین، واشنگتن پیش از نیمه 2019 افزایش تعرفه‌های وارداتی را از سر خواهد گرفت.
آیا روسیه اقدام نظامی علیه کریمه را تشدید می‌کند؟
خیر. توقیف سه شناور اوکراینی در دریای سیاه در نوامبر اقدامی نامیمون بود. جدایی اوکراین از کلیسای ارتدوکس روسیه، آتش تنش‌ها را تندتر کرد. از آنجایی که اصلاح نظام بازنشستگی محبوبیت ولادیمیر پوتین را کاهش داد، بنابراین اقدام نظامی علیه اوکراین می‌تواند احساسات ملی‌گرایانه را در روسیه تحریک کرده و این محبوبیت از دست رفته را بازگرداند. اما پوتین با دقت خطرات این اقدام را سبک و سنگین می‌کند. ارتش اوکراین امروز به نسبت به 5 سال گذشته، مراتب آماده‌تر و آموزش‌دیده‌تر است. روس‌ها هم نمی‌خواهند که درگیری با کشور برادر اوکراین قربانی‌های زیادی به جای بگذارد. بنا براین احتیاط حکم می‌کند که کرملین دست به چنین اقدامی نزد.
آیا بحران مالی جدیدی در راه است؟
خیر. با این حال در بازارهای مالی و برخی از اقتصادهای ملی دوره‌هایی از آشفتگی را شاهد خواهیم بود. یک دلیل خوش‌بینی این است که ترازنامه‌های نهادهای مرتبط با بازارهای مالی پس از بحران 2008، بطور قابل توجهی تقویت شده‌اند. پایین ماندن نرخ بهره، سطح بدهی‌ها، قیمت بالای بسیاری از دارایی‌ها، آسیب‌پذیری‌های برخی از بازارهای نوظهور، چین، برگزیت در بریتانیا، بدهی‌های دولتی ایتالیا و سهام بازارهای امریکا هم برخی عوامل نگران‌کننده در 2019 است.
نارندرا مودی نخست‌وزیر خواهد ماند؟
بله. حزب بهاراتیا جاناتا به رهبری مودی اخیرا در یکی از مهم‌ترین انتخابات محلی در چند ایالت هند شکست خورد. این شکست‌ها نشان می‌دهد که مودی برای برآورده کردن انتظاراتی که 2014 در رای‌دهندگان ایجاد کرده بود، با چالشی جدی روبروست. اما مودی هنوز هم به عنوان یک سیاستمدار (و نه چهره‌ای حزبی) در هند محبوبیت دارد.
آیا بولسونارو اقتصاد برزیل را توسعه می‌دهد؟
بله. بزرگ‌ترین اقتصاد امریکای جنوبی در مسیر بازگشت از رکود بزرگ اقتصادی خود است. اصلاحات پیشنهادی ژاییر بولسونارو سرمایه‌گذاران را در برزیل هیجان‌زده کرده است. در صورتی که بولسونارو بتواند برخی از این پیشنهادات لیبرالیستی خود را به تصویب کنگره برساند، به‌ویژه اصلاحات مربوط به نظام بازنشستگی، اقتصاد برزیل شاهد توسعه بیشتری خواهد بود.
آیا محمد بن‌سلمان از بحران خاشقجی جان به در می‌برد؟
بله. شاهزاده جوان سعودی قدرت خود را حفظ کرده و رقبا را کنار خواهد زد. ملک سلمان پدر سالخورده محمد همچنان در کنار پسر محبوب خود ایستاده است. در عرصه بین‌المللی، دونالد ترامپ آشکار نشان داده که روابط ایالات متحده با بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان، میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری و فروش تسلیحات بسیار مهم‌تر از قتل وحشیانه جمال خاشقجی است. احتیاط: محمد بن‌سلمان ثابت کرده که غیرقابل پیش‌بینی است. بنا براین اگر اقدام بی‌رحمانه دیگری تحت نظارت او یک بحران بین‌المللی ایجاد کند، شرایط می‌تواند کاملا تغییر کند.
بدون «گون» ائتلاف نیسان ـ رنو دوام می‌آورد؟
بله. قطعا شرایط برای این ائتلاف تجاری چندان خوب به نظر نمی‌رسد. اما یک چیزی مشخص است: بازداشت گون نشانه‌ای آشکار از تنش‌های میان توکیو و پاریس است. این تنش‌ها احتمالا قبل از رفع شدن، به‌شدت بیشتر خواهند شد. با این حال دلایلی وجود دارد که بازداشت و سقوط گون پایانی بر این ائتلاف نخواهد بود از جمله درآهم میختگی عمیق این دو شرکت. از آنجایی که همکاری این دو شرکت شانس آنان را برای موفقیت در بازارهای آینده دوچندان می‌کند، راهی برای رفع اختلافات و با هم ماندن پیدا خواهند کرد.
