شهرداری تخریب می‌کند، میراث فرهنگی سکوت!

استادان و دانشجویان اصفهانی در نامه‌ای به معاون وزیر راه و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، درباره اقدامات سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان در حریم میدان نقش جهان هشدار دادند.

جمعی از اساتید، فعالان و دانشجویان علاقه‌مند به شهرسازی و میراث فرهنگی اصفهان در نامه‌ای خطاب به  محمدسعید ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی هشدار داده‌اند که اقدامات که توسط سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری اصفهان از سال 1391 در خصوص گذر آقا نورالله نجفی آغاز شده بود، به زودی فاجعه‌ای شبیه به تخریب حمام خسروآقا را رقم خواهد زد.

در بخشی از این نامه که تا کنون به امضای 200 نفر از اساتید و کارشناسان اصفهان رسیده، به این شرح است:

به استحضار می‌رساند که سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان از سال ۱۳۹۱ پروژه‌ای را تحت عنوان «خیابان آقا نورالله نجفی» در دستور کار خود قرار داد. این خیابان که قرار است از فاصله ۵۰ متری شرق میدان نقش جهان و مسجد شیخ لطف‌الله بگذرد، به صورت L مانند، خیابان حافظ را به خیابان نشاط متصل کرده، و حریم درجه یک میدان نقش جهان را نقض خواهد کرد و موجب تخریب بافت تاریخی پشت مسجد شیخ لطف الله و بناهای تاریخی ارزشمند و ثبت ملی شده آن می‌گردد. (این اقدام) همچنین ثبت مجموعه میدان نقش جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو را در معرض خطر جدی قرار خواهد داد. تا انتهای سال ۱۳۹۲، هشتاد درصد مسیر خیابان توسط شهرداری تملک شده و حدود یک‌سوم از مسیر خیابان به صورت مخفیانه آزادسازی و بناهای آن تخریب گردیده و متاسفانه اداره میراث فرهنگی استان اصفهان نه‌تنها مخالفتی نکرده بلکه توافقاتی نیز با سازمان نوسازی انجام داده و تنها بر سر عرض خیابان با شهرداری اختلاف نظر داشته است. در اسفندماه ۱۳۹۲ پس از اطلاع رسانی به معاونت میراث فرهنگی کل کشور، جناب آقای دکتر محمدحسن طالبیان و با پیگیری‌های مجدانه ایشان، این پروژه در همان سال متوقف شد. هر چند واضح بود این توقف دایمی نخواهد بود و شهرداری اصفهان از انجام آن منصرف نخواهد شد. پس از گذشت چهار سال و نیم، متاسفانه شهرداری در پاییز ۱۳۹۷ عملیات تخریب را به رغم شکایت سازمان میراث فرهنگی از سر گرفته و حتی بخش‌هایی از خیابان را برای آسفالت کشی، زیرسازی نموده است. اداره میراث فرهنگی اصفهان نیز به روال همیشه سکوت اختیار کرده و حتی گزارشی از اقدامات اخیر را به سازمان میراث فرهنگی کل کشور نداده است. تحرکات اخیر نیز به اطلاع مسئولان مربوطه رسیده اما آنچه مسلم است اگر اقدامی فوری، همه جانبه و در سطح کلان مدیریتی کشور صورت نگیرد، فاجعه تخریب حمام خسروآقا، با ابعاد بیشتر و تبعات بسیار بدتری در شهر اصفهان تکرار خواهد شد. مستدعی است با تمام توان اجرایی خود وارد عمل شده و اجازه ندهید که این فاجعه فرهنگی به سرانجام برسد.»  خیابان آقا نور الله نجفی در دهه هشتاد در طرح تفصیلی اصفهان با عرض 12 متر مطرح شده بود که بعدها به دلایل نامعلوم و شک برانگیز، به واسطه کاربری‌های با نفوذ موجود در این پهنه افزایش یافته و گاهی تا 36 متر نیز مطرح شد. این خیابان با کش و قوس‌های فراوان با عرض 14 متر در کمیسیون ماده 5 استان به تصویب رسیده. این در حالی است که این خیابان به دلیل مغایرت اساسی باید در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مطرح شده باشد که تا کنون این اتفاق رخ نداده است. شهرداری اصفهان در دوره مدیریت شهری پیشین، بیش از عرض مصوب را تملک و آزاد سازی کرده است که به نظر می‌رسد بنابر ماده 24 قانون نوسازی و عمران شهری مصوب 1347 انجام شده تا هزینه‌های پروژه را تامین کند. بنابراین قانون شهرداری ها می‌توانند در موقع تنظیم و اجرای طرح‌های نوسازی و همچنین توسعه یا احداث معابری که عرض آنها حداقل 20 متر باشد با رعایت نقشه جامع یا نقشه هادی شهر طرح‌های مربوط را بتناسب موقعیت محل و ضوابطی که وزارت کشور تعیین و اعلام خواهد کرد وسیع‌تر از میزان مورد احتیاج طرح تنظیم و اجرا نموده و اراضی مازاد را در صورت عدم احتیاج از طریق مزایده و با رعایت آئین نامه معاملات شهرداری به فروش رسانیده وجوه حاصله را به حساب درآمد نوسازی و عمران شهری موضوع این قانون منظور کنند. حالا باید پرسید رویکرد مدیریت شهری فعلی در مقابل این پروژه چه خواهد بود.