روند نزولی نرخ ارز و سکه در سه ماه اخیر

رشد منفی 29 درصدی دلار، 27 درصدی یورو  و 20 درصدی سکه طلا  از مهر تا دی 97

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|

روز چهارشنبه دوازدهم دی ماه 97، سامانه سنا نرخ لحظه‌ای معاملات را برای دلار 10450 تومان و برای یورو 12400 تومان اعلام کرد. همچنین میانگین نرخ ارزها برای روز سه شنبه 11 دی 97 نیز برای دلار 10695، یورو 12545، پوند 13647، یوآن 1663، درهم 2939، لیر ترکیه 2129 تومان اعلام شده است. در بازار آزاد تهران نیز نرخ دلار 10700 تومان معامله شد و در بازار هرات نیز صرافی‌ها دلار را 10500 و درهم را 2940 تومان دادوستد کردند.  به گزارش تعادل، با اعلام نرخ اونس جهانی به نرخ 1288 دلار، نرخ طلا و سکه نیز با نوسان اندک همراه شد و مظنه مثقال 17 عیار به قیمت 1میلیون و 437 هزار تومان، گرم 18 عیار 332 هزار تومان، سکه گرمی 650 هزار تومان، ‌ربع سکه 1 میلیون و 170 هزار تومان، نیم سکه 1 میلیون و 880 هزار تومان، سکه طرح جدید 3 میلیون و 635 هزار تومان، اعلام شد.   همچنین نرخ رسمی هر دلار امریکا روز چهارشنبه دوازدهم دی ماه بدون تغییر 4200، هر پوند انگلیس با ۱۵۲ ریال کاهش ۵۳ هزار و ۴۸۳ ریال و هر یورو با ۱۹۹ ریال افت ۴۸ هزار و ۷۵ ریال ارزش‌گذاری شد.

  کاهش نرخ‌های ارز و سکه در سه ماه اخیر

براساس، گزارش آمارهای اقتصادی بانک مرکزی در آبان 97 که نرخ میانگین دلار، یورو و سکه طلا را اعلام کرده، مقایسه نرخ‌های ارز و سکه طلا در 12 دی 97 با نرخ‌های مهر 97 نشان می‌دهد که بعد از اتخاذ سیاست‌های جدید بانک مرکزی، ستاد هماهنگی دولت و سران سه قوه، که با اقداماتی نظیر کاهش سقف تراکنش‌های بانکی، کاهش چک‌های تضمینی در گردش، تزریق ارز بیشتر از سوی بانک مرکزی، اختیارات بانک مرکزی برای افزایش عرضه ارز صادرکنندگان و... همراه بود، موجب شد که نرخ‌های ارز از جمله قیمت دلار و یورو و همچنین نرخ سکه طلا از مهرماه تا دی ماه روند نزولی به خود بگیرد و در سه ماه اخیر، با رشد منفی نرخ‌های دلار، یورو و سکه طلا مواجه شده است.

نرخ دلار از میانگین 14815 در مهر 97 به 10450 در روز 12 دی ماه 97 رسیده و 4365 تومان معادل 29.4- درصد کاهش داشته باشد. همچنین نرخ یورو با 4779 تومان کاهش از 17179 تومان در مهرماه به 12400 در 12 دی رسیده و معادل 27.8- درصد کاهش داشته است. نرخ سکه طرح جدید نیز از 4 میلیون و 538 هزار تومان در مهرماه به 3 میلیون و 635 هزار تومان در 12 دی 97 رسیده و معادل 903 هزار تومان یا 19.9- درصد کاهش مواجه شده است

  نشست مدیران صرافی‌های بانکی

از سوی دیگر، صرافان بانکی کشور در نشست مشترک مدیران عامل صرافی‌های بانکی در کانون صرافان بر آمادگی به منظور تلاش برای مقابله با تحریم‌های امریکا تاکید کردند و رضا ترکاشوند دبیرکل کانون صرافان در این نشست با ارایه گزارش فعالیت‌های اخیر چند ماهه، اظهار داشت: تلاش کردیم تا با هدف‌گذاری، نقاط ضعف و مشکلات گذشته را شناسایی و در جهت رفع آنها اقدام کنیم. وی افزود: تعامل کانون صرافان با نهادهای بالادستی و نظارتی خود از جمله بانک مرکزی، دولت، مجلس و قوه قضاییه در این مدت برقرار شده و تلاش شد تعامل کانون با بانک مرکزی علاوه بر سطوح مختلف بانک مرکزی با رییس کل نیز هم برقرار شود. دیدار و گفت‌وگو با اعضای دولت از جمله معاون اول رییس‌جمهور، بازرس ویژه ریاست‌جمهوری، مسوولان مرتبط با امور ارزی در حوزه مالیاتی و نمایندگان مجلس در کمیسیون‌های اقتصادی و برنامه‌ریزی از دیگر اقدامات صرافان در این مدت بوده است. ترکاشوند گفت: مذاکره و گفت‌وگو با قوه قضاییه جهت پیشگیری از بروز مشکل برای صرافان هم از رئوس اصلی برنامه‌های ما در این مدت بوده است. دبیرکل کانون صرافان پیگیری هویت بخشی قانونی به کانون را از دیگر تلاش‌های چند ماه اخیر دانست و گفت: پیگیری کانون از بانک مرکزی جهت طرح در شورای پول و اعتبار، تشکیل کمیته‌های تخصصی ۱۲ گانه در کانون و تعامل با رسانه‌ها از جمله مطبوعات و صدا و سیما از دیگر فعالیت‌ها بوده است.

  ضرورت همکاری صرافان بانکی و تضامنی

در ادامه این نشست بهروز صدیق نیکجو، عضو هیات‌مدیره صرافی بانک پارسیان شفافیت بیشتر تعاملات صرافی‌ها با یکدیگر را خواستار شد و گفت: با توجه به تحریم‌های اخیر این تعاملات می‌تواند موجب هم افزایی صرافی‌های تضامنی با صرافی‌های بانکی باشد.محمد برزنده، مدیرعامل صرافی بانک آینده نیز در این نشست گفت: سرمایه ۲۲ صرافی بانکی موجود در کشور با صرافی‌های تضامنی برابری می‌کند که همکاری دو بخش می‌تواند راهکار موثری در مقابله با تحریم‌ها باشد. برزنده افزود: ادامه برپایی این نشست‌ها و تعامل صرافان با یکدیگر، آمادگی صرافی‌های بانکی و تضامنی را برای مقابله با تحریم‌ها دو چندان خواهد ساخت.

  افزایش بازگشت ارز حاصل از صادرات

با نزدیکی نرخ نیما و آزاد

از سوی دیگر، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی با اشاره به تلاش دولت و بانک مرکزی برای روانسازی بازگشت ارز صادراتی، گفت: نزدیکی نرخ ارز نیمایی به آزاد فرصتی فراهم کرده که ارز حاصل از صادرات با شتاب بیشتری بازگردد. عباس آرگون در گفت‌وگو با خبرنگار ایبِنا، افزود: صادرکنندگان قصد دارند که چرخه ورود مواد اولیه و صادرات کالای تولیدی را بهبود بخشند بر همین اساس صادر‌کنندگان به دنبال بازگرداندن ارز صادراتی هستند و در صورت عدم بازگشت ارز امکان ادامه تولید وجود نخواهد داشت. وی افزود: محدودیت‌های تحریمی، مشکلات وصول مطالبات، تاخیر زمانی، افزایش ریسک صادرات و استفاده از راستی‌آزمایی به دلیل محدودیت‌ها از جمله مواردی است که صادرات کشور با آن مواجه است و راهکارهایی برای حل این مشکلات در حال آزمون و خطاست. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران گفت: نگاه به بازگشت ارز حاصل از صادرات باید نگاهی سیستمی و همه‌جانبه باشد و از صدور بخشنامه‌های متعدد که یکدیگر را نقض می‌کنند، پرهیز شود. آرگون گفت: بحث پیمان‌سپاری موضوعی است که تمامی صادرکنندگان را ملزم می‌کند تا ارز حاصل از صادرات را به کشور برگردانند. اگر صادرکننده‌ای نخواهد یا نتواند ارز حاصل از صادرات خود را به کشور برگرداند امکان ادامه فعالیت در حوزه صادرات را نخواهد داشت. وی افزود: صادرات موضوعی مستمر و دایمی است و اینگونه نیست که فقط برای یک بار انجام شود. صادرکننده باید قادر باشد مواد اولیه تولید صادراتی خود را به کشور وارد کند و پس از تبدیل به کالا آن را صادر کند. قواعدی که در سال اخیر به مرحله اجرا درآمده است، محدودیت‌هایی برای صادرکنندگان ایجاد می‌کند. آرگون گفت: موانع و مشکل‌هایی برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات وجود داشته است. به دلیل موانع نقل و انتقالات پولی یا فروش نسیه کالاهای صادراتی، دشواری‌هایی در بازگرداندن ارز حاصل از صادرات وجود دارد و باید روان‌سازی صادرات در دستور کار قرار گیرد. تسهیل در روند صادرات کشور موجب می‌شود تا خود به خود تولید رونق گیرد و اشتغال ناشی از آن نیز حاصل شود.

وی ادامه داد: بین عدم بازگشت ارز و بحث صادرات باید صادرات در اولویت قرار گیرد به این دلیل که تولیدصادراتی موتور محرکه تولید و خروج کشور از رکود است. تاکید صرف به بازگشت ارز حاصل از صادرات ممکن است، محدودیت‌هایی ایجاد کند که تولید را با رکود مواجه کند. البته ممکن است افرادی نیز وجود داشته باشند که در تلاش باشند سوءاستفاده کنند که البته تعداد قابل توجهی نیستند.

  مقایسه سرمایه‌گذاری طلا با نرخ سود اوراق

مجید گودرزی مدرس دانشگاه در رشته مدیریت مالی دولتی و پژوهشگر اقتصادی می‌گوید: طلا یک دام طلایی محسوب می‌شود .کسانی که با حرص و ولع در صف خرید ارزهای مختلف ایستادند تا چند دلار بخرند و در بازار آزاد به فروش برسانند، نمی‌دانستند که یک ارز را با ۱۰۰، ۲۰۰ یا حتی ۳۰۰ درصد گران‌تر فروختن سود نیست، چرا که آنها تنها در یک قلم کالا سود کرده‌اند و هزاران قلم کالا و خدمت را با همین درصد افزایش خواهند خرید.

وی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: تاثیر ارز بر بازارهای پولی و مالی اظهر و من الشمس است اما نمی‌دانم چرا برخی نمی‌خواهند این را درک کنند . با اوراق سپرده‌ای که دولت با نرخ ۲۰ درصد منتشر کرد، بدون محاسبه صرف ریسک تمام فعالیت‌های اقتصادی با بازدهی زیر ۲۰ درصد غیراقتصادی شدند. این در حالی است که در برخی کشورها با نرخ بهره ۲ درصد فعالیت‌های اقتصادی حتی با زیر ۵ درصد بازدهی هم اقتصادی محسوب می‌شوند

این مدرس دانشگاه بیان کرد: وقتی در سیکل معیوب افزایش و تثبیت قیمت مسکن به بازارها هجوم می‌بریم و تا ۵ سال رکود آن را تحمل می‌کنیم، باورمان نمی‌شود که هیچ سودی نکرده‌ایم، چون در نرخ بهره ۲۰ درصد در ۵ سال حداقل بازدهی بدون ریسک ۱۰۰ درصد است و اگر حتی با ۱۰۰ درصد افزایش ملک خود را بعد از ۵ سال به فروش برسانیم، سود واقعی ما صفر و هزینه فرصت‌هایمان بسیار بالاست . در خربد خودرو هم هجوم بدون تدبیر باعث عقب‌ماندگی این صنعت شده و بعد از ۵ سال یک خودرو چقدر سود می‌کند که بتوان آن را سود واقعی دانست؟ !

گودرزی با بیان اینکه اما داستان طلا چیز دیگری است، تصریح کرد: طلا بخودی خود هیچ ارزش افزوده‌ای ایجاد نخواهد کرد. نوسانات آن‌هم ناشی از تحولات اقتصادی و کاهش یا افزایش ارزش پول ملی است. در مقایسه با سهام که هم ارزش ذاتی دارد و هم سود، طلا یک دام طلایی محسوب می‌شود .آنچه در اقتصاد زایش دارد تولید است نه دلالی و آنچه اقتصاد را سودده می‌کند، ارزش افزوده است نه ارزش ذاتی، استهلاک در کمین سرمایه‌گذاری‌هاست، با نرخ سود واقعی و موثر سرمایه‌گذاری کنیم نه با نوسانات صوری!

  ایجاد محدودیت در بلاک چین

امکان‌پذیر نیست

سید ابوطالب نجفی، کارشناس صنعت پرداخت گفت: با توجه به اینکه بلاک چین یک فناوری است، هیچ کشوری نمی‌تواند مانع ورود و فعالیت دیگر کشورها در این حوزه شود. بلاک چین محدودیت پذیر نیست بنابر این بسیاری از شرکت‌ها هم‌اکنون در ایران در حال استفاده از آن هستند. هیچ کشوری نمی‌تواند مانع بهره‌گیری از این فناوری در سایر کشورها شود، اما در صورت توافق برای پرداخت‌های منطقه‌ای از بستر بلاک چین می‌توان بانک عاملی را که پشتوانه ارز رمز مورد تبادل در توافق‌های منطقه‌ای به‌منظور تسویه مبادلات در آن ذخیره می‌شود را تحریم کند. وی در خصوص روش‌های نوین تسویه و پرداخت‌های تجاری در تبادلات مالی بین‌الملل گفت: بسیاری از کارشناسان اظهار می‌کنند با ارز رمزها می‌شود، تحریم‌ها را دور زد درحالی که مبنای ارز رمزها استفاده از فناوری بلاک‌چین است و این بستر در مدیریت تحریم برای انجام مبادلات منطقه‌ای و بین‌المللی نمی‌تواند به عنوان ابزار مورداستفاده قرار گیرد.

وی توافقات سیاسی و اقتصادی بین دولت‌ها را مهم‌ترین مساله در تبادلات بین‌المللی در بستر بلاک چین و با ارز رمزها دانست و اظهار داشت: این امر با پیچیدگی‌های متعددی مواجه بوده که به نحوه تسویه بازمی‌گردد البته نحوه تسویه در تبادلات مالی بین‌المللی و اینکه چه شخص یا نهادی در کدام کشور عامل تسویه باشد دارای اهمیت است ولی مهم‌ترین مساله دراین‌بین پشتوانه ارز رمز مورداستفاده در تبادلات مالی منطقه‌ای و بین‌المللی است.

مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک با بیان اینکه، دارایی که موردتوافق تمام کشورها است باید به عنوان پشتوانه ارز رمزها در تبادلات منطقه‌ای در نظر گرفته شود که می‌تواند طلا، دلار و یورو باشد، افزود: در صورت شکل‌گیری چنین توافق‌هایی در مراحل بعد ذخیره‌سازی پشتوانه‌ در بانک عامل به عنوان نهادی برای تسویه باید انجام شود. موارد فوق چالش‌های اصلی در انجام تبادلات مالی با ارز رمزها هستند و تاز مانی که این موانع حل نشود، نمی‌توان از این ابزار مالی نوین در منطقه به‌منظور تبادلات تجاری استفاده کرد.

نجفی بابیان اینکه عمده تبادلات تجاری از سوی فعالان اقتصادی صورت می‌گیرد، تاکید کرد: ایجاد انگیزه و مشوق برای فعالان اقتصادی در بهره‌گیری از بستر بلاک چین از دیگر موارد مورد توجه است البته اطمینان تجار از وجود یک چارچوب حقوقی محکم در تبادلات مالی در بستر بلاک چین، امنیت اطلاعات و آگاهی از نهادی که ریسک معاملات را تضمین می‌کند در زمان اجرا اهمیت ویژه‌ای در بهره‌گیری از رمز ارزها برای مدیریت مبادلات مالی و تجاری منطقه‌ای دارد.