سایه‌ رکود بر چشم‌انداز طلای سیاه

گروه انرژی| نادی صبوری|

بهای نفت خام  برنت در نخستین ساعت معاملاتی سال جاری میلادی با 70 سنت به 53 دلار و 10 سنت در هر بشکه رسید. کاهشی که رویترز آن را به میزان عرضه از سوی کشورهای اوپک و غیر اوپک و رکود اقتصادی که ممکن است تقاضا را تحت تاثیر قرار بدهد نسبت داد.  اگرچه بازارها روز پایانی معاملاتی در سال 2018 با افزایش روبرو شدند اما در همان روز اعلام شد که بهای نفت خام در آستانه ثبت رکورد بیشترین کاهش در یک سال است. بهای نفت خام برنت پارسال در چنین روزی، با افزایشی چشمگیر به عدد 67 دلار در هر بشکه رسید و نوید سالی خوب برای طلای سیاه را داد، در عمل اما سال 2018 سالی پر از نوسان برای نفت خام بود.  یکی از مسائلی که رسانه‌ها آن را در کاهش قیمت نفت خام در نخستین معاملات سال 2019 موثر دانستند، انتشار آمار تولید نفت خام روسیه بود. رویترز نوشت که اطلاعاتی که در روز چهارشنبه منتشر شد نشان داد که روسیه به رکورد تولید خود در زمان اتحاد جماهیر شوروی دست پیدا کرده است. از سوی دیگر اطلاعاتی که چند روز پیش از سوی دولت امریکا منتشر شده بود نشان داد که تولید نفت خام امریکا در ماه اکتبر رکورد زده است. به تمام این‌ها رکورد صادرات نفت خام عراق در ماه دسامبر نیز اضافه می‌شود.

برنت که دیروز با کاهشی 70 سنتی به 53 دلار و 10 سنت در هر بشکه رسید، روز 26 دسامبر قیمت 49.93 دلار در هر بشکه را نیز تجربه کرد که کمترین بهای نفت خام از جولای سال 2017 تاکنون به شمار می‌رود. نفت خام وست تگزاس اینترمدیت نیز با کاهشی 62 سنتی به 44 دلار و 79 سنت در هر بشکه رسید.

برنت و دبلیو تی آی نخستین روز سال 2018 را بسیار متفاوت تجربه کرده بودند، روز 2 ژانویه 2018 این دو شاخص نفتی هر دو با افزایش قیمت روبرو شده و به ترتیب با 67 دلار و 60 دلار و 71 سنت در هر بشکه معاملات شدند. این افزایش باعث شد برای نخستین بار از سال 2014، بهای هر دو شاخص نفتی در نخستین روز معاملاتی سال 2018، بالای 60 دلار در هر بشکه قرار گیرند.

استفن برنوک از شرکت معامله نفتی پی‌وی‌ام در توضیح کاهش قیمت نفت در روز نخست معاملاتی سال 2019 و چشم‌اندازی که برای بهای نفت خام در سال جاری میلادی وجود دارد به رویترز می‌گوید: «نشانه‌ها دلگرم‌کننده نیستند».

پیش از این و بعد از آن که اوپک و متحدانش به ویژه روسیه در روز 7 دسامبر توافق کردند که روزانه 1میلیون و 200 هزار بشکه از سطح عرضه نفت خام موجود در بازارها بکاهند، برخی تحلیلگران این موضوع را مطرح کردند که این میزان از کاهش برای آنکه «کف قیمتی» ثابتی برای قیمت نفت خام ایجاد شود کافی نیست.

موضوع ابهام در وضعیت رشد اقتصادی جهان نیز عامل دیگری برای وضع فعلی قیمت نفت معرفی می‌شود، رویترز می‌نویسد که وضعیت شاخص مدیران خرید نشان می‌دهد در ماه دسامبر 2018 فعالیت کارخانه‌‌ها در آسیا از جمله در چین تحت تاثیر جنگ تجاری این کشور با امریکا و کندی تقاضای چینی‌ها ضعیف شد و بخش تولید اکثر اقتصادهای این منطقه آسیب دید که نشان‌دهنده شروع پرتلاطم برای آسیا در سال ۲۰۱۹ به شمار می‌رود.

این شروع با شرایطی همراه شده است که ایالات متحده، روسیه و عربستان هر سه به ثبت رکوردهای تاریخی در تولید نفت خام خود نزدیک هستند.

بهای نفت خام در سال 2018 برای نخستین بار از سال 2015، کاهش سالانه پیدا کرد. نفت خام دبلیو تی آی در سال 2018 به طور کلی 25 درصد و نفت خام برنت در این سال به طور کلی 20 درصد کاهش قیمت را تجربه کرد.

این در حالی بود که در شروع سال 2018 میلادی و با ثبت روند افزایشی در روز نخست، تحلیل‌ها سالی پر سود و افزایشی را برای طلای سیاه پیش‌بینی می‌کردند. 2 تفاوت مهم شروع سال 2018 با شروع 2019 برای بازار نفت خام یکی چشم‌انداز مثبت رشد در سال 2019 و دیگری کفایت توافق تازه و جان‌دار اوپک برای کاهش عرضه بود.

وضعیت چین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت خام نیز با اندکی ابهام روبرو شده است. دیروز رویترز به نقل از 4 منبع آگاه نوشت که در آمارهای وزارت بازرگانی چین در زمینه اعطای مجوز به شرکت‌ها برای واردات نفت خام، نسبت به سال گذشته کاهش دیده می‌شود.

در این خبر آمده است که وزارت بازرگانی چین در نخستین مجوزها برای سال ۲۰۱۹، سهمیه‌هایی به میزان مجموع ۸۹.۸۴ میلیون تن نفت برای ۵۸ شرکت اعطا کرد. این سهمیه‌ها در مقایسه با ۱۲۱.۳۲ میلیون تن حجم نخستین سهمیه‌ صادر شده در سال ۲۰۱۸ کاهش داشته است.

البته منابع آگاه اظهار کردند که پکن ممکن است در دومین سهمیه‌های امسال، مجموع حجم سهمیه‌های واردات در سال ۲۰۱۹ را افزایش دهد.

با این تفاسیر برخی مانند گرک مک‌گنا یک تحلیلگر مستقل بازارها اعتقاد دارند سخت است که روندی که در حال رخ دادن است را «رکود اقتصادی» ننامید.

اوپک پلاسی‌ها البته در چند نوبت پس از نشست 6 و 7 دسامبر که منجر به توافق برای کاستن روزانه 1 میلیون و 200 هزار بشکه از عرضه نفت خام موجود در جهان شد، اعلام کردند که آماده هستند نشست اضطراری را در پاسخ به تحولات بازار برگزار کنند.

نشست بعدی اوپک نیز بر خلاف همیشه که با فواصل حدود 6 ماهه برگزار می‌شد، در آوریل خواهد بود.

برخی تحلیلگران مانند جان‌کمپ اعتقاد دارند که قیمت‌های نقدی و جاری برنت نشان می‌دهد که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران انتظار دارند که بازار نفت خام در 2019، به‌‌رغم توافق اوپک همچنان با مقداری مازاد عرضه روبرو باشد.

او اما مانند گرک‌مک‌گنا اطمینان ندارد چیزی که جهان در حال حاضر با آن روبرو است را باید «رکود اقتصادی» نامید. او می‌نویسد که هر چند بسیاری شاخص‌ها از جمله شاخص KOSP-100 کره جنوبی که شاخصی مهم در زمینه تعداد معاملات جهانی است، از یک رکود پیش روی اقتصاد جهان نشانه دارند اما اگر چه رشد اقتصادی از سال 2017 کمی شل شده است هنوز نمی‌توان یک رکود اقتصادی مشخص را به این وضع نسبت داد.

همچنان اما «اوپک» بازیگر اصلی بازار نفت خام در سال پیش رو است. دیروز بانک‌ مورگان استنلی نوشت که در واقع محدوده نفت خام در سال 2019 به میزان متعهد بودن اوپک به توافقش بستگی دارد.

به گزارش ایسنا به نقل از سی ان بی سی بانک امریکایی مورگان استنلی اعلام کرد اگر اوپک کاهش تولید نفت را آن طور که وعده داده است، حفظ نکند قیمت نفت برای مدت طولانی پایین خواهد ماند.

 اسکات دارلینگ، مدیر نفت و گاز منطقه آسیا-اقیانوسیه بانک جی پی مورگان نیز هشدار داد اگر اوپک به تعهداتش برای کاهش تولید نفت در سال ۲۰۱۹ عمل نکند، نفت برنت حمایت چندانی نخواهد یافت.

طبق سناریوی قیمت پایین نفت بانک مورگان استنلی، اگر تعهد اوپک برای کاهش تولید ادامه پیدا نکند، قیمت نفت برنت در سال ۲۰۱۹ حدود ۵۵ دلار در هر بشکه خواهد ماند.

اسکات دارلینگ به شبکه سی ان بی سی گفت: جی پی مورگان پیش از نشست دسامبر اوپک اعلام کرده بود اگر این گروه تولیدش را بیش از ۱.۲ میلیون بشکه در روز کاهش ندهد و اگر این کاهش تنها برای نیمه اول امسال و نه کل سال باشد، در این صورت قیمت نفت برنت برای کل سال ۲۰۱۹ حدود ۵۵ دلار در هر بشکه خواهد بود.

به گفته دارلینگ، عواملی که قیمت نفت را در سال ۲۰۱۹ پایین نگه می‌دارند شامل کندی تقاضا برای نفت و ابهامات پیرامون پایبندی کامل اعضای اوپک از جمله عربستان سعودی به توافق کاهش تولید هستند.

عربستان سعودی در ماه‌های اخیر تولیدش را بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش داده است و اکنون قصد دارد ظرف دو ماه تولیدش را حدود ۹۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد. با فشارهای کاهشی که اخیرا متوجه قیمت نفت بوده است، عربستان به قیمت بالاتر نفت برنت برای متوازن کردن بودجه‌اش نیاز دارد.

پیشتر 24 تحلیلگر در یک نظر سنجی از سوی رویترز شرکت کرده و پیش‌بینی کرده بودند که متوسط بهای نفت خام در سال جاری میلادی حدود 70 دلار در هر بشکه خواهد بود.

سرنوشت جنگ تجاری چین و امریکا نیز بر آنچه بازار نفت خام با آن روبرو خواهد بود، اثری مهم خواهد گذاشت. تحلیلگران به رویترز گفته‌اند که در نبود یک رکود شدید اقتصادی مصرف جهانی نفت با همان سرعت قبلی افزایش می‌یابد و توسط کشورهای نوظهوری مثل چین تقویت می‌شود .

برش

  استفن برنوک از شرکت معامله نفتی پی‌وی‌ام در توضیح کاهش قیمت نفت در روز نخست معاملاتی سال 2019 و چشم‌اندازی که برای بهای نفت خام در سال جاری میلادی وجود دارد به رویترز می‌گوید: «نشانه‌ها دلگرم‌کننده نیستند».

پیش از این و بعد از آن که اوپک و متحدانش به ویژه روسیه در روز 7 دسامبر توافق کردند که روزانه 1 میلیون و 200 هزار بشکه از سطح عرضه نفت خام موجود در بازارها بکاهند، برخی تحلیلگران این موضوع را مطرح کردند که این میزان از کاهش برای آنکه «کف قیمتی» ثابتی برای قیمت نفت خام ایجاد شود کافی نیست.

موضوع ابهام در وضعیت رشد اقتصادی جهان نیز عامل دیگری برای وضع فعلی قیمت نفت معرفی می‌شود، رویترز می‌نویسد که وضعیت شاخص مدیران خرید نشان می‌دهد در ماه دسامبر 2018 فعالیت کارخانه‌‌ها در آسیا از جمله در چین تحت تاثیر جنگ تجاری این کشور با امریکا و کندی تقاضای چینی‌ها ضعیف شد و بخش تولید اکثر اقتصادهای این منطقه آسیب دید که نشان‌دهنده شروع پرتلاطم برای آسیا در سال ۲۰۱۹ به شمار می‌رود.