تمرکز بر مهار فرار مالیاتی در بودجه ۹۷

دولت در شش ماه ابتدای امسال ۵۰۳.۴ هزار میلیارد ریال درآمد مالیاتی کسب کرده که این میزان حدود ۷۰ درصد رقم مصوب و پیش‌بینی شده در این دوره بوده است.با توجه به اینکه امسال نیز واردات خودرو در کنار 1338 قلم کالا، ممنوع است و درآمد مالیاتی هم به طور کامل محقق نشده است، باید مراقبت‌های لازم در رابطه با تحقق درآمد مالیاتی در نظر گرفته شود. از آنجا که در لایحه بودجه سال آینده، 154 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی دیده شده است به نظر می رسد دولت باید به  ابزارهای مناسب این کار در بودجه با تمرکز بیشتری بپردازد و پیرو آن، فرارهای مالیاتی را شناسایی و درآمدهای پیش‌بینی شده را محقق کند. اساس آمار منتشره از سوی بانک مرکزی در شهریورماه سال جاری، دولت در شش ماه ابتدای امسال ۵۰۳.۴ هزار میلیارد ریال درآمد مالیاتی کسب کرده که این میزان حدود ۷۰ درصد رقم مصوب و پیش‌بینی شده در این دوره بوده است.بررسی وضعیت بودجه عمومی دولت به استثنای درآمدها و پرداخت‌های اختصاصی در این محدوده زمانی نشان می‌دهد که ۶۳۴.۷ هزار میلیارد ریال از درآمدهای دولت به نسبت ۱۱۰۱.۷ هزار میلیارد ریال مصوب در شش ماهه سال ۹۷، محقق شده است. درآمدهای دولت در شش ماهه سال گذشته ۵۶۷.۸ هزار میلیارد ریال بوده که نشان‌دهنده رشد ۱۱.۸ درصدی است. میزان درآمدهای مصوب مالیاتی در شش ماه ابتدای امسال ۷۲۴ هزار میلیارد ریال بوده که از این میزان، ۵۰۳.۴ هزار میلیارد ریال محقق شد. این در حالی است که دولت در شش ماهه سال ۹۶ معادل ۴۳۱.۲ هزار میلیارد ریال و در شش ماهه سال ۹۵ برابر ۴۳۳.۱ هزار میلیارد ریال درآمدهای مالیاتی داشته که حکایت از رشد ۱۶.۸ درصدی در سال ۹۷ دارد. در بخش مالیات اشخاص حقوقی طی شش ماه ابتدای امسال ۲۰۷.۱ هزار میلیارد ریال درآمد مصوب شده بود که از این میزان ۱۲۲.۲ هزار میلیارد ریال محقق شد. همچنین از پیش‌بینی ۹۸.۸ هزار میلیارد ریال درآمد در بخش مالیات بر درآمدها نیز ۸۸ هزار میلیارد ریال نهایی شده است. دولت در شش ماهه سال ۹۷ موفق به کسب ۱۷.۴ هزار میلیارد ریال مالیات بر ثروت شده و در عین حال پیش بینی درآمد در این خصوص به میزان ۱۷.۸ هزار میلیارد ریال بوده است. جمع مصوب مالیات‌های مستقیم در شش ماه نخست سال جاری به میزان ۳۲۳.۷ هزار میلیارد ریال بود که از این میزان، ۲۲۷.۶ هزار میلیارد ریال محقق شد. در بخش مالیات بر واردات نیز دولت ۱۴۸.۹ هزار میلیارد ریال درآمد پیش‌بینی کرده بود که در نهایت تا پایان شهریور ماه توانست ۷۳.۹ هزار میلیارد ریال از آن کسب کند. برای شش ماه ابتدای امسال ۲۵۱.۵ هزار میلیارد ریال مالیات بر کالاها و خدمات پیش‌بینی شده بود که در نهایت به میزان ۲۰۱.۹ هزار میلیارد ریال محقق شد. جمع مالیات‌های غیرمستقیم در دوره مورد بررسی، ۴۰۰.۳ هزار میلیارد ریال مصوب بوده که در نهایت ۲۷۵.۹ هزار میلیارد ریال نهایی شده است. آنچه مسلم است میزان تحقق هدف گذاری‌های مالیاتی ارتباط مستقیمی با رونق کسب و کار  دارد بنابراین در نظر گرفتن شرایط بنگاههای اقتصادی در سیاستگذاری‌های مالیاتی امری ضروری است. رئیس کمیسیون مالیات، کار و تأمین اجتماعی اتاق ایران گفت: تا این لحظه درامد حدود ۱5۰ هزار میلیارد تومانی از محل وصول مالیات در نظر گرفته شده است. این عدد نشان  میدهد در سال ۹۸ درامدهای مالیاتی  نسبت به سال جاری تفاوت قابل توجهی ندارد اما باید دید که با توجه به شرایط اقتصادی این هدف گذاری قابل تحقق است یا نه.  تولایی تصریح کرد: دولت 8 درصد افزایش درامد مالیاتی را برای سال 98 پیش بینی کرده است اما درصد تحقق فعلی آن نسبت به یک دوازدهم در برخی نقاط کشور تا 40 درصد عقب تر از پیش بینی هاست.  وی خاطر نشان کرد: نباید فراموش کرد که بدون افزایش پایه های مالیاتی در کشور، با توجه به رکود موجود، به بخش های شفاف اقتصاد کشور فشار وارد خواهد آورد باید  برای  افزایش پایه مالیاتی سازو کاری اندیشید تا اقتصاد آسیب نبیند. رییس کمیسیون مالیات، کار و تامین اجتماعی اتاق ایران گفت: بیشترین مبلغ مالیات‌های اخذ شده از بنگا های شناسنامه دار است؛ به رغم اینکه بار شرایط موجود بر دوش این بخش بیشتر است غیر تولیدی ها نیز در صورت عدم انتفاع، برای پرداخت مالیات مشکل خواهند داشت. تولایی یادآور شد: صحبت‌های فعلی در خصوص مالیات، دقیق نیست چرا که ممکن است دولت ساز و کاری برای اخذ مالیات از بخش های غیر شناسنامه دار داشته باشد، همان‌طور که سامانه هایی به این منظور طراحی کرده که البته میزان  نسبت آنها نسبت به رشد سهم مالیات در بودجه اندک است. وی بر لزوم حذف مجوزهای غیرضروری برای جلوگیری از فرار مالیاتی تأکید کرد و گفت بخشنامه‌های غیر ضروری از عمده ترین دلایل فرار و فساد مالیاتی است.  رئیس اتاق کاشان افزود: طی 25 سال گذشته مرتبا سهم مالیات  تا حدود 25 درصد در بودجه افزایش داشته اما پایه مالیاتی رشد 10 درصدی داشته است. گفتنی است با توجه به مستندات درج شده در لایحه بودجه به نظر می رسد دولت با در نظر گرفتن شرایط خاص اقتصادی، برای جبران هزینه های خود درآمدهای مالیاتی را چندان افزایش نداده است و توجه خود را بر مبارزه با فرار مالیاتی متمر کز کرده است. اما اینکه تا چه اندازه زیرساخت‌های لازم برای اینکار را دارد سوالی است که در گزارش ها و مصاحبه های بعدی اگزیم نیوز به ان خواهیم پرداخت.