سالگرد تصادف مرگبار نفتکش سانچی
گروه انرژی|
به وقت تهران ساعت 16:30 دقیقه 16 دی 1396 است و 32 خدمه نفتکش 164 هزار تنی سانچی در یکی از 4 نقطه پرتصادف دریایی جهان در راه حمل محموله میعانات گازی به کره جنوبی هستند. آنها اما به کره جنوبی نمی‌رسند، تصادفی مرگبار در این ساعت میان نفتکش سانچی و یک کشتی تجاری در گرفته که جان تمام سرنشینان این نفتکش را می‌گیرد. دیروز یک سال از این واقعه گذشت.
شنبه شب 16 دی ماه سال گذشته، خبری روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت که هر چه زمان گذشت ابعاد فاجعه‌بار آن بیشتر روشن شد. خبر مربوط به برخورد یک فروند نفتکش و یک کشتی تجاری در آب‌های دریای شرقی چین و در 160مایلی ساحل شانگهای بود. نفتکش متعلق به ایران و ثبت شده در پاناما بود.در همان ساعات ابتدایی اعلام شد که این نفتکش 32 خدمه دارد که 2 نفر بنگلادشی و باقی ایرانی هستند. 21 خدمه‌ی کشتی تجاری که در
هنگ‌کنگ ثبت شده در ساعات اولیه نجات پیدا می‌کنند اما از وضعیت خدمه نفتکش اطلاعی در دست نبود ساعات اضطراب‌آلود برای خانواده این افراد از همین‌جا آغاز شد. ساعاتی پر از تنش، امیدهای مبهم و دلهره.
کشتی تجاری این حادثه «سی‌اف کریستال» نام داشت که در طبقه کشتی‌های فله‌بر قرار می‌گرفت. این نوع کشتی‌ها برای ترابری کالاهای بسته‌بندی نشده و فله‌ای مانند غلات، زغال‌سنگ، کانی، سیمان و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد که عنوان می‌شد احتمالا ریشه نجات یافتن تمامی خدمه این کشتی تفاوت نوع محموله آن با سانچی بوده است.
تصادف سانچی با کشتی تجاری در آب‌های چین اتفاق افتاد. اما از همان ساعات اولیه حادثه محمد راستا معاون وزیر راه و شهرسازی ایران اعلام کرد که «سازمان بنادر و دریانوردی در راستای کنوانسیون ایمنی جان اشخاص در دریا به عنوان کشوری که خدمه نفتکش اتباع ایرانی بوده‌اند این اختیار را دارد به عنوان مرجع دریایی در فرآیند رسیدگی سانحه حضور داشته باشد و به همین علت کارشناسان سازمان بنادر و دریانوردی به زودی به محل حادثه اعزام می شوند تا هرچه سریعتر پیگیری‌های لازم صورت گیرد و سرنوشت کارکنان نفتکش مشخص شود.» در ادامه 2 روز بعد از حادثه اعلام شد که تیمی به سرپرستی مهدی نوفرستی معاون امور دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان عازم چین شده است.
شیوه اظهار نظر مسئولان ایرانی در روزهای نخست تصادف سانچی به گونه‌ای بود که بسیاری را نسبت به احتمال نجات 32 خدمه نفتکش سانچی امیدوار کرد. برای مثال سیروس کیان‌ارثی مدیرعامل شرکت ملی نفتکش 18 دی ماه سال گذشته 2 روز پس از این تصادف مرگبارف در نخستین اظهار نظرهایش درباره این حادثه عنوان کرد احتمال غرق شدن کشتی «اندک» بوده و در حال حاضر ۲ فروند کشتی شرکت ملی نفتکش و یک فروند کشتی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با نظارت و مدیریت مرکز جست‌وجو و نجات شانگهای به طور مستمر عملیات جست‌وجو و یافتن دریانوردان مفقود شده را ادامه میدهند.
پیدا شدن جسد یکی از 32 خدمه در صبح روز دوشنبه نیز در تشدید امیدها نسبت به نجات بقیه افراد بی‌تاثیر نبود. جسدی که به دلیل سوختگی هویت آن در ابتدا مشخص نبوده و سپس در کنار 2 جسد دیگر هویت آنها در 7 بهمن 96 مشخص شد. نام این سه تن «میلاد آروی»، «مجید نقیان» و «محمد کاووسی» بود.
نوک پیکان به سوی چین
در حالی که جامعه و به ویژه خانواده‌ی سرنشینان سانچی در شوک این حادثه قرار داشتند، برخی اظهار نظرها از سوی مقامات دولتی این شاعبه را ایجاد کرد که چین با تمام قوا به موضوع رسیدگی نکرده است. 19 دی ماه و 3 روز پس از حادثه، نشستی خبری از سوی سخنگوی شرکت ملی نفتکش برگزار شد. نشستی که در آن به صورت رسمی سیاست‌های تیم چینی حاضر در محل حادثه مورد انتقاد قرار گرفت. محسن بهرامی در این نشست خبری بارها از خونسردی طرف چینی و عدم ریسک‌پذیری آنها در مهار سریع آتش گلایه و اعلام کرد که اصرارهای طرف ایرانی برای سرعت بخشیدن به خاموش کردن آتش کشتی سانچی از سوی چینی‌ها بی‌پاسخ می‌ماند. البته گزارش‌های خبرگزاری‌های بین‌المللی از جمله رویترز و بلومبرگ که در 2 روز نخست حادثه نفتکش سانچی منتشر شد نشان می‌داد که «تشدید وزش باد»، «رسیدن ارتفاع امواج به 3متر» و «پخش شدن گازهای سمی در محدوده عملیاتی» کار را برای امدادرسانان سخت‌تر کرده است. گارد ساحلی کره‌جنوبی نیز در همان زمان اعلام کرد که شعله‌های آتش به گونه‌ای است که نیروهای کره‌ای امکان نزدیک‌شدن به نفتکش را پیدا نمی‌کنند و در فاصله 5کیلومتری تانکر سانچی مستقر شده‌اند.
در ایران اما این سوظن که چین دست به عصا حرکت می‌کند هر روز بیشتر قوت می‌گرفت، تا جایی که
20 دی ماه و چهار روز پس از حادثه، سخنگوی کمیسیون انرژی خواهان برقراری تماس تلفنی از سوی اسحق جهانگیری با نخست‌وزیر چین شد.
در این روزها، اظهارات ضد و نقیض تقریبا به اوج خود نزدیک شده بود، برای مثال از سویی سخنگوی شرکت ملی نفتکش اعزام تیمی از ایران به محل سانحه را زمان‌بر توصیف کرده و از 20 روز زمان برای این اقدام سخن می‌گفت اما سخنگوی کمیسیون انرژی عنوان می‌کرد: «نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران نیز به دستور امیر خانزادی و امیر سیاری تیم های حرفه‌ای خود را به این منطقه اعزام کرده‌اند تا هرچه سریعتر آتش کشتی خاموش شود».
احتمال محبوس شدن دریانوردان در «موتورخانه» که مشخص نیست در ابتدا از سوی چه کسی مطرح شد در واقع بیشترین نقش را در روشن ماندن شعله امید در دل خانواده‌های آنها ایفا کرد. امیدی که البته با زجر بسیار زیادی همراه بود. در نهایت و در حالی که عنوان شده بود که نفتکش سانچی در آب‌های ژاپن قرار گرفته است، روز شنبه 24 دی ماه محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران با همتای چینی خود تماسی تلفنی برقرار کرد. اما درست ساعاتی پس از این تماس تلفنی، اخبار و اطلاعاتی که انتظار می‌رفت روز نخست حادثه مشخص شده و خانواده‌ها را از امیدهای واهی برهاند، منتشر شد. در این ساعات خبری به نقل از فرمانده چینی عملیات اطفای حریق منتشر شد که نشان می‌داد این موضوع که تمام خدمه جان خود را از دست داده‌اند از ساعات نخست برای طرف چینی روشن بوده است. او در این باره عنوان کرد: « به رغم پیش بینی های قطعی ما مبنی بر جان باختن تمام دریانوردان ایرانی در همان ساعت نخست به دلیل شدت انفجار و انتشار گازهای سمی، عملیات اطفای حریق و ورود به کشتی با همه امکانات ادامه دارد.»
علی ربیعی وزیر کار که به عنوان رئیس کمیته پیگیری حادثه سانچی منصوب شده بود در این زمان عنوان کرد که از روز اول چینی ها به ما اعلام کردند که از نظر آنان هیچ کدام از خدمه کشتی زنده نیستند اما ما با کورسوی امید عازم چین شدیم و از هیچ اقدامی دریغ نکردیم. البته ربیعی مشخص نکرده است که چرا با وجود این اظهار نظر از سوی طرف چینی، مسئولان واقعیت را از مردم و خانواده‌ها پنهان کرده و عملا امیدی واهی به آنان دادند که به ناامیدی وحشتناک روز گذشته منجر شد.
او اضافه کرده است: « بسیاری از کارشناسان معتقدند به دلیل وجود گازهای سمی، دریانوردان در همان ساعت اول جان خود را از دست داده بودند.» به گزارش «تعادل» مجید قصابی عروجی، فرید محبی ، مجید نقیان، حسین جهانی هل آباد، احسان ابولی قاسم آبادی، میلاد عنایتی، حامد بهاریه شکوایی، محمدرضا رضازاده ماسوله، مهدی سادگی، حسن رومیانی، محمد کاووسی تکاب، بهرام اتحاد، عبدالغنی سامری، ابوذر نظامی، سید جواد حیدری، محمد ساجب علی میری دها، محمد هارون راشید، علیرضانجفیفر، علی حیدریه کهن، بهرام پوریانی، یاور افشاری، میلاد آروی، مسلم علیزاده نودهی، عبدالکریم بشارتی پور، امید ضیایی، ایوب مظفری عبدگاه، احسان فرجی، سعید دهقانی، پوریا عیدی پور، سجاد عبداللهی، محمد پیریائی و ساقی فعال، 32 سرنشین نفتکش سانچی بودند که جان خود را یکشنبه 16 دی 1396 مصادف با 6 ژانویه 2018 در آب‌های شرقی چین در 160 مایلی ساحل شانگهای از دست دادند.
