مردم، نهادها و بنیادها در سال آینده چقدر مالیات می‌دهند

گروه کلان|

درآمدهای مالیاتی دولت در سال آینده که به گفته برخی از کارشناسان سخت‌ترین سال دولت خواهد بود چقدر است و از چه محلی تامین می‌شود؟ بر اساس بررسی‌های تعادل در سال آینده درآمدهای واقعی دولت ۲۰۸ هزار میلیارد تومان خواهد بود که نسبت به امسال حدود ۳,۴ درصد کاهش خواهد داشت اما در این میان نکته حایز اهمیت ان است که درآمدهای مالیاتی دولت با ۱۵هزار میلیارد تومان افزایش یا ۱۰ درصد نسبت به امسال به ۱۵۷ هزار میلیارد تومان که ۷۳.۵ درصد درآمدهای دولت است، ‌خواهد رسید . این میزان درآمدهای مالیاتی قرار است از کجا و چه محلی تامین شود؟ نهادها و بنیادها و شرکت‌های وابسته که درصد قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارند چقدر مالیات خواهند – هر چند به صورت جمعی، ‌خرجی – پرداخت ؟ گزارش زیر که به این موضوع می‌پردازد، نشان می‌دهد که آستان قدس رضوی در سال آینده ۱۰۰ هزار تومان و نهادها و بنیادها بالغ بر ۱۶میلیارد تومان یا یک صدم در صد درآمدهای مالیاتی، مالیات خواهند پرداخت.  بنابر این گزارش، ‌از نکات قابل توجه لایحه بودجه ۹۸ دولت برای سال آینده در برخی درآمدهای خود کاهش نسبت به سال جاری پیش‌بینی کرده است از جمله مالیات بر واردات و مالیات بر اشخاص حقوقی. دولت البته بار درآمد مالیاتی را به دوش مالیات بر کالا و خدمات و به ویژه مالیات بر ارزش افزوده انداخته است. از نکات دیگر این بودجه ۹۸ رسیدن مالیات شرکت‌های زیر مجموعه آستان قدس رضوی به ۱۰۰ هزار تومان است. رقمی که سال جاری ۳۰ میلیارد تومان بوده است. گفتنی است سال ۱۳۹۶ مالیات شرکت‌های این دستگاه با تلاش تولیت آن مجموعه معافیت گرفتند. البته این بخش با ابهام مواجهه است چراکه به نظر می‌رسد اگر قرار باشد معافیت مالیاتی هم در کار باشد باید به صورت جمعی خرجی در لایحه بودجه ذکر شود و بعید به نظر می‌رسد که در این نوع محاسبه مالیات شرکت‌های آستان قدس به ۱۰۰ هزار تومان رسیده باشد. به گزارش تعادل، از مجموع بیش از ۱۵۳ هزار میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی شده در لایحه بودجه سال آینده، ۳۶ هزار و ۹۶۶ میلیارد و ۴۹۹ میلیون تومان آن از محل مالیات اشخاص حقوقی تامین می‌شود. برای سال جاری درآمدهای این بخش در بودجه ۴۰ هزار و ۶۳۲ میلیارد و ۷۱۳ میلیون تومان اعلام شده بود که نشان‌دهنده کاهش حدود ۱۰ درصدی درآمدهای این بخش در یکسال آینده است. همچنین میان مالیات علی‌الحساب اشخاص حقوقی دولتی، که هر ماه یک دوازدهم آن باید وصول شود، پنج هزار و ۴۲۴ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است این در حالی است که در سال گذشته مالیات این گروه ۹ هزار و ۸۸۱ میلیارد تومان بوده است. این نشان می‌دهد که دولت برای مالیات ستانی از این بخش ۵۰ درصد کمتر از سال گذشته امیداور است. و مالیات عملکرد شرکت‌های دولتی هم که برای سال آینده پیش‌بینی هفت هزار و ۲۵ میلیارد تومانی دارد در قانون بودجه سال گذشته ۷ هزار و ۳۲۷ میلیارد تومان مصوب شده است. یعنی برای این بخش نیز دولت افزایش درآمد ناچیزی برای خود پیش‌بینی کرده است.  یکی از بخش‌های قابل توجه در مالیات اشخاص حقوقی مربوط به مالیات نهادها و بنیادهای انقلاب اسلامی است که در لایحه بودجه ۹۸ معادل ۱۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان پیش‌بینی شده است. در قانون بودجه سال جاری مالیات این نهادها ۱۰میلیارد و ۷۶۳ میلیون تومان بوده است. البته گفتنی است بنیادها و نهادها از مالیات معاف بوده و مالیات آنها به صورت جمعی خرجی محاسبه می‌شود (یعنی به خودشان برمی‌گردد) که به گفته مسوولان سازمان امور مالیاتی این شیوه صرفا برای شفافیت به کار می‌رود. نکته دیگر از زیر گروه مالیات اشخاص حقوقی، بخش مالیات شرکت‌ها و موسسات وابسته به آستان قدس‌رضوی است که در قانون بودجه امسال ۳۰ میلیارد تومان مالیات مصوب داشتند و سال ۹۸ به ۱۰۰ هزار تومان کاهش یافته است. شرکت‌‌های آستان قدس با اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال ۹۴ از معافیت خارج شدند. با این حال تولیت آستان قدس سال گذشته اقدام برای گرفتن معافیت آستان قدس رضوی کرد. اکنون می‌بینیم که در لایحه یودجه ۹۷ صرفا ۱۰۰ هزار تومان برای این بخش مالیات در نظر گرفته شده است.

  افزایش پنج هزار میلیارد تومانی مالیات بردرآمدها

همچنین دولت پیش‌بینی کرده از محل مالیات بر درآمدها ۲۴ هزار و ۷۱۶ میلیارد تومان درآمد حاصل کند. رقم مصوب در قانون بودجه سال گذشته برای این بخش ۱۹هزار و ۳۹۵ میلیارد تومان بوده است که نشان‌دهنده افزایش ۲۶ درصدی مالیات این بخش است. این افزایش چشمگیر اما با وجود کاهش رشد اقتصادی در سال جاری و سال آینده، به دست آمده. همچنین تورم نیز طبق پیش‌بینی نهادهای بین‌المللی تا پایان امسال ممکن است به بالای ۳۰درصد برسد که به این ترتیب قدرت خرید خانوار کاهش چشمگیری خواهد یافت. حالا باید دید استدلال دولتمردان برای چنین تصمیمی چه بوده است؟ در عین حال مالیات بر حقوق کارکنان بخش عمومی در لایحه امسال ۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان و مالیات کارکنان بخش خصوصی ۶ هزار و ۱۲۰ میلیارد تومان ارزیابی شده است. دراین بخش دولت افزایش مالیات ۸ درصدی پیش‌بینی کرده است. با این حال در لایحه بودجه سال آینده حقوق کارکنان بخش خصوصی ۶ هزار و ۳۶۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است و بررسی‌های سال گذشته نشان می‌دهد مالیات کارکنان بخش خصوصی در قانون بودجه ۹۷ معادل پنج هزار و ۷۲۹ میلیارد تومان بوده است. این نشان می‌دهد که دولت برای افزایش مالیات از کارکنان ۱۰درصد افزایش داده است. همچنین مالیات مشاغل در قانون لایحه بودجه سال آینده با حدود ۵۰ درصد افزایش نسبت به قانون بودجه امسال، به ۹ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان رسیده است و که این میزان سال گذشته ۶ هزار و ۱۱۸ میلیارد تومان بوده است.  مالیات بر ثروت نیز با افزایش نزدیک به ۶۰۰ میلیارد تومانی برای لایحه سال آینده به چهار هزار و ۹۵ میلیارد تومان رسیده است. در قانون بودجه امسال میزان مصوب مالیات بر ثروت ۳۴۹۰ میلیارد تومان که نشان از رشد ۱۷ درصدی دارد. میزان مالیات بر واردات نیز در قانون بودجه امسال ۲۹ هزار و ۲۱۰ میلیارد تومان بوده و برای سال آینده نیز این رقم با کاهش سه هزار میلیارد تومانی به ۲۶ هزار و ۹۱۵ میلیارد تومان رسیده است. تقریبا تمام درآمدهای این بخش از محل حقوق ورودی سایر کالاها یا همان موضوع بند ب ماده ۱۵ آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی تامین می‌شود. کاهش ۱۱ درصدی مالیات این بخش نشان می‌دهد که احتمالا دولت با توجه به تحریم‌ها برای کسب درآمد از محل مالیات بر واردات عدد کمتری پیش‌بینی کرده است.

  درآمد بیش از دو هزار میلیارد تومانی

از محل سیگار

در لایحه بودجه ۹۸ مالیات بر کالاها و خدمات نیز ۶۰ هزار و ۸۸۱ میلیارد تومان اعلام شده که حاکی از افزایش ۱۱ هزار میلیارد تومانی درآمدهای این بخش ظرف یکسال است. سال گذشته مالیات این گروه ۴۹ هزار میلیارد تومان بوده است که پیش‌بینی رشد ۲۲ درصدی را نشان می‌دهد. ظاهرا این بخش جورکش سایر بخش‌هایی خواهد بود که کاهش درآمد مالیاتی آنها پیش‌بینی شده است. همچنین مالیات بر فروش فرآورده‌های نفتی یا مالیات بر بنزین به میزان ۲۰ درصد قیمت مصوب فروش پنج هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که سال گذشته ۵۰۷۶ میلیارد تومان بوده که حاکی از رشد ۱۴ درصدی است.  عوارض خروج مسافر از مرزهای کشور نیز برای سال آینده باید هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان منابع درآمدی برای قوه مجریه به همراه آورد. مالیات بر فروش سیگار، نقل و انتقالات و شماره‌گذاری خودرو و مالیات بر ارزش افزوده نیز به ترتیب ۶۲۵ میلیارد تومان، ۷۸۰ میلیارد تومان، هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان و ۳۸ هزار و ۶۰۶ میلیارد تومان درآمدزایی برای دولت خواهد داشت. در بخش مالیات بر ارزش افزوده نیز دولت برای بودجه سال آینده ۳۸هزار و ۶۰۶ میلیارد تومان درآمد در نظر گرفته که ۱۸ درصد از سال گذشته بیشتر است. به این معنی در بخش کالا و خدمات نیز بار افزایش درآمدها به دوش مالیات بر ارزش افزوده است. موضوعی که البته انتقاد بخش خصوصی را برانگیخته چرا که بخش خصوصی بارها به قانون مالیات بر ارزش افزوده و تحمیل چند مرحله مالیات بر کالا گلایه کرده‌اند.