افزایش سهم وام قرض‌الحسنه از کل تسهیلات در سه سال اخیر
گروه بانک و بیمه|
مانده تسهیلات قرض‌الحسنه بانک‌ها با رقم 71 هزار میلیارد تومان در پایان مهرماه 97، رشد 19 درصدی در 7 ماه اول سال 97 و سهم 6.1 درصدی آن از مانده کل تسهیلات شبکه بانکی، نشان‌دهنده این واقعیت است که با وجود نرخ تورم و همچنین نرخ سود بانکی بالا در سال‌های اخیر، بانک‌ها همچنان در راستای مسوولیت‌های اجتماعی خود به رشد تسهیلات قرض‌الحسنه، طرح‌های خوداشتغالی، وام ازدواج، بیماران و درمان، وام‌های ضروری و تعمیر و ودیعه مسکن و تسهیلات ویژه قرض‌الحسنه توجه داشته‌اند.
وام ازدواج، تعمیر مسکن، ایجاد مسکن روستایی، تعاونی‌های تولیدی، کشاورزی، اشتغال خانگی، دیه، جانبازان، نیازهای ضروری، مدد جویان کمیته امداد، بیماری و درمان، از مهم‌ترین سرفصل‌های وام قرض‌الحسنه بوده است. مدت پرداخت اقساط این وام‌ها برای نیازهای ضروری و تعمیر مسکن 36 ماه یا سه سال، برای پرداخت دیه 215 ماه و برای موارد دیگر از جمله وام ازدواج 60 ماه یا 5 ساله است. ارقام این وام‌ها نیز از 10 میلیون و 20 میلیون تا حداکثر 200 میلیون تومان است و برای وام ازدواج به ازای هر نفر 15 میلیون تومان بوده است.
البته طبق مصوبه کمیسیون فرهنگی که به کمیسیون تلفیق بودجه 98 رفته قرار است وام ازدواج به ازای هر نفر 25 میلیون تومان شود و 5 میلیون تومان نیز برای سفر ماه عسل در نظر گرفته شده است که تا تصویب نهایی آن نیز به زمان و توافق نمایندگان مجلس و دولت نیاز دارد.
عملکرد بانک‌ها نشان می‌دهد که در هفت ماه اول سال 97 مانده تسهیلات کل عقود بانکی 7.8 درصد رشد کرده اما مانده تسهیلات قرض‌الحسنه رشد 19.3 درصدی داشته که بالاتر از رشد مانده تسهیلات در بسیاری ازعقود بانکی است و این موضوع نشان می‌دهد که در سا ل‌های اخیر بانک‌ها به حوزه مسوولیت اجتماعی و وام‌های قرض‌الحسنه توجه بیشتری داشته‌اند.
در این زمینه، بانک‌های خصوصی با رقم 48520 میلیارد تومان مانده تسهیلات قرض‌الحسنه نه تنها مانده تسهیلات در 7 ماه اول سال 97 را 19 درصد رشد داده‌اند. بلکه سهم این تسهیلات از کل تسهیلات بانک‌های خصوصی نیز به6.7 درصد رسیده که بالاتر از سهم 2.8 درصدی تسهیلات قرض‌الحسنه بانک‌های تخصصی است و مانده تسهیلات قرض‌الحسنه بانک‌های خصوصی از رقم مانده تسهیلات قرض‌الحسنه 15 هزار میلیارد تومانی بانک‌های دولتی و 7200 میلیارد تومانی مانده تسهیلات قرض‌الحسنه بانک‌های تخصصی بالاتر بوده است و نشانه توجه بانک‌های خصوصی در کنار سایر فعالیت‌های خود به حوزه مسوولیت‌های اجتماعی است.
سهم مانده تسهیلات قرض‌الحسنه با سیاست‌های بانک مرکزی، دولت و بانک‌ها، در سه سال اخیر رشد قابل توجه 19، 26 و 28 درصدی داشته و سهم آن از کل تسهیلات بانک‌ها از 5.1 درسال 95، به 5.5 درصد در سال 96 و 6.7 درصد در سال 97 افزایش داشته است.
همچنین علاوه بر بانک‌هایی که به صورت تخصصی و حرفه‌ای، حوزه فعالیت خود را در زمینه وام‌های قرض‌الحسنه و وام‌های ضروری، مسکن، ازدواج، بیماران و درمان تعریف کرده‌اند، بانک‌های حرفه‌ای نیز تلاش کرده‌اند که در کنار فعالیت‌های تجاری و سود آور، به ایجاد صندوق قرض‌الحسنه، تقویت حساب‌های قرض‌الحسنه، پرداخت وام ازدواج و... مبادرت کنند. در اسفند ماه سال 96 نیز 59520 میلیارد تومان با سهم 5.5 درصدی از کل تسهیلات اعطایی بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور قرض‌الحسنه بوده که این میزان نسبت به اسفندماه سال 95 که 28 درصد رشد نشان می‌دهد که بانک‌های خصوصی با 41 هزار میلیارد تومان بیشترین وام قرض‌الحسنه را پرداخت کرده بودند.
در اسفند ماه سال 95 نیز 46270 میلیارد تومان با سهم 5.1 درصدی از کل تسهیلات اعطایی بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور قرض‌الحسنه بوده که این میزان نسبت به اسفندماه سال 95 که 26 درصد رشد نشان می‌دهد. بانک‌های خصوصی 31 هزار میلیارد تومان از این مبلغ را وام قرض‌الحسنه داده‌اند.
یکی از حوزه‌های اثرگذار فعالیت بانک‌ها در سال‌های اخیر، حضور در حوزه مسوولیت‌های اجتماعی و کمک به رفع محرومیت مناطق کمتر برخوردار و رفع مشکلات و چالش‌های موجود اجتماعی بوده و در این راستا علاوه بر پرداخت تسهیلات ازدواج و جهیزیه، درمان و بیماری‌های خاص، تعمیرات و ودیعه مسکن، خوداشتغالی و مشاغل خانگی، احتیاجات ضروری و قرض‌الحسنه ویژه، تسهیلات اثرگذاری نیز برای اشتغال مددجویان، اشتغال روستایی، حمایت از بنگاه‌های زودبازده و کمک به کسب وکارهای کوچک و متوسط، جایگزینی خودروهای فرسوده، مشارکت در ساماندهی موسسات مالی غیرمجاز و مشارکت در رفع مشکلات حوادث غیر قابل پیش بینی از جمله جانمایی کسبه ساختمان پلاسکو را نیز شامل می‌شود.
بانک‌های کشور در سال‌های اخیر، علاوه بر ایجاد صندوق‌های قرض‌الحسنه تقریبا در تمام حوزه‌های مسوولیت اجتماعی بانک‌ها، حضور فعال واثرگذاری داشته و نه تنها تسهیلات و کمک‌های مالی قابل توجهی را با مشارکت سایرنهادهای مدنی و اجرایی کشور به مناطق محروم و کمتر برخوردار اختصاص داده، بلکه در حل برخی مشکلات غیرقابل پیش بینی هموطنان از جمله جانمایی و کمک به کسبه ساختمان پلاسکو در ساختمان جدید مجتمع تجاری نور، حمایت از طرح‌های حمایت از بیماران خاص مانند آلزایمر، پرداخت سپرده‌های موسسه ثامن الحجج حضور داشته است.
از سوی دیگر، وجود این صندوق‌های قرض‌الحسنه، موجب جلب مشارکت مردم خیرخواه و نیک اندیش شده و مشارکت مردم و افراد خیر را در حل مشکلات هموطنان و احساس تعلق و مشارکت اجتماعی افزایش داده و شادابی و احساس بهتری را برای یاری‌دهندگان و افراد نیازمند به همراه داشته است.
برگزاری مستمر و به هنگام جشنواره قرعه‌کشی حساب‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز به دنبال کمپین‌های تبلیغی و اطلاع‌رسانی، یکی از ابزارهای صندوق برای گزارش‌دهی شفاف به هموطنان و افراد خیربوده و در کنارآن تشویق مردم به افتتاح حساب قرض‌الحسنه پس‌انداز و افزایش موجودی آن موجب شده که منابع صندوق برای کمک به اقشار آسیب پذیر افزایش یابد.
اهم فعالیت‌های صندوق‌های قرض‌الحسنه با توجه به موارد ذکر شده شامل جذب منابع قرض‌الحسنه پس انداز و اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به شکل پرداخت تسهیلات ازدواج و تسهیلات اشتغال به مددجویان معرفی شده از سوی سازمان بهزیستی و کمیته امداد در راستای اجرای قانون بودجه کشور، تسهیلات درمان براساس تفاهمنامه‌های امضا شده با انجمن‌های حمایتی از بیماران در استان‌های محروم، تسهیلات مسکن به نیازمندان در استان‌های کم برخوردار و محروم، وام ضروری به نیازمندان بوده است.
