«مهریه»؛ اهرم فشار زنان برای مصالحه و معامله؟
دستیار حقوق شهروندی رییسجمهور در امور زنان و خانواده با اشاره به تعیین مهریههای نامتعارف میان زوجین میگوید: مهمترین اقدام در جهت کاهش مهریههای نامتعارف، رفع تبعیض حقوقی موجود علیه زنان است. چراکه در بیشتر مواقع قصد زنان از مطالبه مهریه وصول آن نیست، بلکه آنها با هدف مصالحه و معامله برای دریافت حقوق شهروندی و مدنی خود از مهریه به عنوان اهرم فشاری استفاده میکنند. شهناز سجادی درباره مهریههای نامتعارف میگوید: ابتدا باید مهریه متعارف و نامتعارف را از نظر اقتصادی بررسی کرد. همواره میزان مهریه با تورم اقتصادی تحت عنوان «عرف اقتصادی» در جامعه رابطه مستقیمی داشته است. بطوریکه اگر در برههای مهریه ۵۰ عدد سکه تعیین میشد، زن هنگام طلاق یا فوت شوهر میتوانست زندگی متوسطی از نظر مسکن، خوراک و پوشاک برای خود و فرزندانش تامین کند اما در شرایطی که با تورم اقتصادی در جامعه مواجهایم شاید حتی زنان با ۵۰۰ سکه هم نتوانند از پس مایحتاج زندگی متوسط بربیایند. البته این وکیل دادگستری درباره تعیین مهریههای نامتعارف معتقد است که برخی زوجین به دلیل دیدگاههای اخلاقی خاص یا پز اجتماعی ارقام نجومی مانند سال تولد دختر را برای مهریه تعیین میکنند تاکید میکند: مضحکتر از آن این است که خانوادهها نیز آن را میپذیرند. با این وجود به نظر میرسد از ابتدا قصد و نیت مرد ندادن مهریه است چراکه هر کسی باتوجه به توانایی خود تعهدات مالی را به عهده میگیرد، در همین راستا لازم به ذکر است که پذیرش مهریه نجومی توسط خواستگار با نیت پرداخت نکردن آن امری غیراخلاقی است. به گفته او باتوجه به اینکه مهریه براساس توافق طرفین تعیین میشود و قانونگذار نمیتواند میزان مشخصی را برای مهریه تعیین و به مردم تحمیل کند، به همین جهت قانونگذاران چارهای اندیشیدند تا مهریه بالا ناکارآمد و غیرقابل وصول شود بطوری که طبق مقررات قانون حمایت از خانواده مهریه تا میزان ۱۱۰ سکه بهار آزادی مورد حمایت اجرایی و کیفری است و اگر شوهر تا ۱۱۰ سکه را پرداخت کند جلب و بازداشت او اجرا نمیشود، در غیر این صورت مطابق مقررات قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی در صورت امتناع از پرداخت با درخواست زن شوهر جلب و حبس خواهد شد. البته درصورتی که شوهر دارای اموال باشد و مهریه همسر او بیش از ۱۱۰ سکه تعیین شده باشد، زن میتواند علاوه بر آن ۱۱۰ سکه مابقی مهریه خود را مطالبه کند. دستیار حقوق شهروندی رییسجمهور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه شعار «مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته؟» باور نادرست وغیرحقوقی است، به ایسنا میگوید: با توجه به تجربه حرفهای که در محاکم و برای پروندههای موکلین یا مراجعین به دادگاههای خانوادگی داشتهام باید بگویم اکثریت زنانی که برای مطالبه مهریه خود به دادگاه مراجعه میکنند زندگی زناشویی آرامی ندارند. خشونتهای خانگی، خیانت شوهر، عدم پرداخت نفقه، سوء رفتار، ترک زندگی خانوادگی، ممانعت از ادامه اشتغال و تحصیل و قصد طلاق زوجه توسط زوج از جمله مواردی است که زنان را ترغیب میکند تا با مطالبه مهریه رفتار شوهرشان را اصلاح کنند. البته برای هر موضوعی، مسائل استثنایی وجود دارد. او با بیان اینکه رسانهها باید در زمینه مهریههای نامتعارف آسیبشناسی کنند و ببینند چرا خانوادههای دختران برای خواستگاران مهریههایی با ارقام بالا تعیین میکنند، میگوید: برای دستیابی به این مساله باید از خانوادهها و دخترانی که مهریههای سنگینی دارند پرسید چرا به مهریههای نامتعارف (با ارقام نجومی) تاکید دارید؟ بیشک پاسخ آنها از بابت مهریه مورد نظر تضمین تداوم زندگی مشترک زناشویی و حقوق مدنی دخترشان است.