سردرگمی کاخ سفید از سیاست ترامپ در منطقه
تحلیلگران و رسانههای امریکایی موضوع کردهای سوریه و تهدید اقتصادی «دونالد ترامپ» علیه ترکیه را از جمله اقدامات وی در حوزه سیاست خارجی میدانند که باعث سردرگمی وزارت امور خارجه این کشور شده است. به گزارش ایرنا، سیاستهای «دونالد ترامپ» رییسجمهوری امریکا نه تنها برای کل جهان دردسرهای فراوانی را ایجاد کرده بلکه مقامهای ارشد، وزارت امورخارجه و دیپلماتهای عالیرتبه این کشور را نیز دچار سردرگمی فراوانی کرده است. کارشناسان یکی از دلایل استعفاها و بازنشستگی بیش از حد نزدیکان ترامپ را ناشی از واماندگی این مقامها میدانند به گونهای که کنارهگیری به عنوان تنها راه برای آنها باقی میماند. سیاستهای ترامپ در مورد سوریه و نیروهای نظامی این کشور در کنار نحوه تعامل با ترکیه اکنون به چالشی مهم برای دستگاه سیاست خارجی امریکا تبدیل شده است. در حالی که به نظر میرسید تنش حدود دو ساله میان ایالات متحده و ترکیه با اعلام خروج نیروهای نظامی امریکا از سوریه پایان پذیرفته است و همکاریهای دوطرف از سر گرفته میشود اما پیام تهدیدآمیز اخیر رییسجمهوری امریکا نشان داد مسائل بین دو کشور پایانی ندارد. تحلیلها در بیش از یک ماه اخیر در ظاهر نشان میداد که تماس تلفنی روسای جمهوری دو کشور موجب هماهنگی آنها و رسانهای کردن طرح خروج واشنگتن از سوریه و سپردن امور به دست آنکارا شده است. در این چارچوب وضعیت کردها در شمال سوریه که مهمترین متحد واشنگتن در تحولات سوریه بودند در هالهای از ابهام قرار گرفت و برخی رسانههای غربی از خیانت کاخ سفید به کردها و نزدیک شدن ترامپ به اردوغان سخن میگفتند. اما روز گذشته رییسجمهوری امریکا با دو پیام توئیتری کردها و مقامهای ترکیه را مبهوت ساخت. وی در یکی از این توئیتها عنوان داشت اگر آنکارا به متحدان کرد واشنگتن حمله کند، ایالات متحده اقتصاد ترکیه را ویران میسازد. رییسجمهوری امریکا همچنین ایجاد منطقه امن 32 کیلومتری برای محافظت از کردهای سوریه را پیشنهاد داد. جالب اینجاست که رییسجمهوری امریکا در ادامه همین سیاستهای متناقض، پس از این تهدید با «رجب طیب اردوغان» همتای ترکیهای خود گفتوگوی تلفنی را انجام داد و در مورد افزایش ظرفیت و همکاری اقتصادی دو کشور سخن گفت. وی همچنین به اردوغان وعده داد که واشنگتن حاضر به همکاری با آنکارا در زمینه رفع نگرانیهای امنیتی ترکیه است. ترامپ از رییسجمهوری ترکیه خواست تا با کردها در شمال سوریه بدرفتاری نکند. نکته مهم اینجاست که آنکارا و واشنگتن دو خواسته تقریبا متضاد دارند. در صورتی که کاخ سفید به کردها در سوریه پشت کند یا آنها را از دست بدهد در عمل هیچ ابزاری را برای نقش آفرینی در تحولات سوریه ندارد. از طرف دیگر آنکارا یگانهای مدافع خلق و نیروهای دموکراتیک سوریه را یک گروه نزدیک به حزب کارگران کردستان و تروریستی میشناسد. این گروه رابطه نزدیکی با امریکا دارد و حدود 2 هزار نیروی نظامی امریکایی در سوریه وظیفه تجهیز و آموزش آنها را در جنگ علیه داعش برعهده داشتند. مقامهای سیاسی و نظامی ترکیه تاکید دارند ضمن مقابله با پ.کا.کا و هر گروه وابسته به آن، باید از تقویت موقعیت کردها در شمال سوریه به هر نحو و حتی با حمله نظامی جلوگیری کنند. ترکیه حتی حدود یک ماه قبل با ارسال نیرو و تجهیزات نظامی به منطقه، خود را برای حمله به شهر منبج که مقر اصلی کردها است آماده کرد. اما پیامهای واشنگتن و مسکو به آنکارا در کنار همکاری گروههای کرد با ارتش سوریه و سپردن امور این شهر به دمشق، تاکنون مانع از عملیاتی شدن این خواسته شد.
در مقابل تهدید بیسابقه ترامپ، مقامهای ترک توصیههایی را به کاخ سفید عرضه کردند. سخنگوی رییسجمهوری ترکیه از امریکا خواست تا به مشارکت راهبردی خود با آنکارا پایبند باشد و تروریستها را به عنوان شریک خود در منطقه انتخاب نکند. با این حال «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه امریکا هم در امارات متحده عربی با اشاره به ضرورت مقابله ترکیه با تروریستها، عنوان داشت که ایالات متحده نیز نمیتواند محافظت از گروههایی را که در چند سال گذشته در کنار واشنگتن به جنگ با داعش پرداختند، نادیده بگیرد. سخنان و اقدامات ترامپ برای دیپلماتها و وزارت امور خارجه امریکا به چالشی مهم تبدیل شده است. در یک سطح وی خط مشیهای متناقضی را دنبال میکند به گونهای پیگیری و حتی تشریح آنها برای مقامهای کاخ سفید سخت است. از طرف دیگر سیاستهای غیرمنطقی و گاه لحظهای ترامپ بر مبنای راهبردهای بلندمدت و روشهای تصمیمگیریهای عقلانی اتخاذ نمیشود. بنابراین تامین منافع ملی واشنگتن در این شرایط دشوار میشود. خبرگزاری «اسوشیتدپرس» آورده است سیاست خارجی دونالد ترامپ به چالشی بزرگ برای دیپلماتهای ارشد ایالات متحده شده است. وزیر امور خارجه امریکا در حالی صبح خود را در ریاض آغاز کرد که با تهدید توییتری ترامپ علیه ترکیه به عنوان یک عضو ناتو و متحد نزدیک واشنگتن روبرو شد. وی به گونهای بهت زده بود که حتی نمیدانست ترامپ چگونه میخواهد اقتصاد ترکیه را ویران کند و در این زمینه تنها به خبرنگاران اظهار داشت ممکن است این موضوع از طریق تحریمها دنبال شود. نشست خبری وزیر امور خارجه در ریاض حکایت از تعجب مقامهای بلندپایه امریکایی داشت که تمام تلاش خود را به کار میگرفتند تا سیاستها و توییت رییسجمهوری خود را توجیه کنند. از طرف دیگر سیاستهای ترامپ موجب نگرانی بیشتر دیگر متحدان کاخ سفید در خاورمیانه هم شده زیرا هدف عمده سفر 8 روز پومپئو به منطقه برای دلگرم کردن این کشورها بوده است.