بازار متشکل ارزی تا دو هفته آینده عملیاتی می‌شود
عرضه ۹.۲ میلیارد دلار ارز صادراتی در سامانه نیما
گروه بانک وبیمه|
رییس کل بانک مرکزی گفت: بازار متشکل ارزی تا یکی دو هفته آینده عملیاتی می‌شود. اکنون با وجود اینکه نرخ ارز از طریق سیستم سنا اعلام می‌شود اما هنوز بازار متشکل ارزی نداریم که در وهله اول با مصوبات شورای پول و اعتبار زمینه‌های اجرای آن فراهم شده و طی یکی دو هفته آینده عملیاتی می‌شود. بازار متشکل ارزی برای خرید و فروش عمده اسکناس صرافی‌ها و بانک‌ها طراحی شده و بانک مرکزی نیز از طریق بانک‌های عامل بازیگردان اصلی این بازار خواهد بود.هر میزان تامین ارز در بانک مرکزی انجام شود باید به روز روی سایت قرار گیرد که این کار را بطور جدی اجرا می‌کنیم و دستور رییس‌جمهور است که امیدواریم به شفافیت کمک کند
به گزارش تعادل، عبدالناصر همتی در برنامه تیتر امشب شبکه خبر، در پاسخ به این پرسش که به عنوان سکاندار بانک مرکزی چه ارزیابی از مهم‌ترین دستاوردتان در 6 ماهه گذشته دارید، اظهارداشت: بسیار خوشحالم که در این مقطع مهم کشور در خدمت مردم بودم و یکی از افتخارات دوران خدمتم است البته با همکاری همکاران و قوای سه‌گانه و دولت توانستیم یکی از تهدید‌های اصلی را که توطئه دشمن بود خنثی کنیم که در نهایت اتفاق نیفتاد.
وی با بیان اینکه، به سمت پایداری اوضاع اقتصادی در حال پیشروی هستیم و یکی از موفقیت‌های 6 ماهه گذشته این است که بر قدرت بزرگ جهانی غلبه کرده‌ایم، گفت: مهم‌ترین دستاورد این دوره ایجاد ثبات و آرامش نسبی در بازارها از جمله بازار ارز است. رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به اینکه برخی در اظهارنظرها نگرانی‌هایی را برای بازار ارز دارند، گفت: بسیاری از وضعیت اطلاع ندارند و به خاطر شرایط خاص اطلاعات اقتصادی ارایه نمی‌شود البته برنامه وسیعی داریم و تصویرها نگران‌کننده نیست. همتی وضعیت ارزی کشور را خوب دانست و تصریح کرد: مشکلی در این زمینه نداریم و کنترل‌ها کامل است به نحوی که مبادی ورودی مناسب و پیش بینی برای میان مدت یک تا دو ساله برای بازار داریم و اگر اطلاع‌رسانی نمی‌شود به دلیل برخی از موارد و استراتژی در دستور کار، اعلام نمی‌شود.
وی گفت: البته در مقاطعی مانند اواخر دسامبر به دلیل قطع واردات نفت توسط برخی از کشورها مشکلاتی ایجاد و البته رفع شد و با برنامه‌ریزی‌های انجام شده جریان ورود ارز به کشور تشدید می‌شود.
رییس کل بانک مرکزی گفت: در حال حاضر اجباری ایجاد شده که درآمدهای نفتی کم شود و به سمت درآمدهای غیرنفتی برویم. بنابراین ما برنامه داریم و مردم خواهند دید که برنامه‌ها به تدریج اجرا و روند تکیه بر امکانات داخلی بیشتر می‌شود.
وی، درباره بازگشت ارز حاصل از صادرات، بیان داشت: برخی صادرکنندگان عادت کرده بودند و روالی برای بازگشت ارز به نیما نبود ولی تعاملات خوبی اخیرا انجام داده‌ایم و با تولیدکنندگان صادراتی صحبت شد و حتما جریان ورود ارز به چرخه اقتصادی تشدید می‌شود و به تدریج واردکنندگان و صادرکنندگان به هم متصل می‌شوند. با این وجود حدود ۹.۲ میلیارد دلار در سامانه نیما توسط صادرکنندگان غیرنفتی ارز وارد شده که البته این رقم هنوز کم است.
همتی درباره بحث واردات بدون انتقال ارز، خاطرنشان کرد: واردات بدون انتقال ارز را باید بگوییم که کجاست؟ کشور برای واردات اولویت‌بندی دارد.
اگر ارز خارج از کشور است برای چه کسی است؟ بدون انتقال ارز یکی از روش‌های غلط است که مدیریت بانک مرکزی را در بخش ارز به هم می‌زند. در زمینه واردات خودرو بدون انتقال ارز هم با هیات وزیران صحبت کردیم و دولت با اصلاح این رویه موافقت کرد.
رییس کل بانک مرکزی اظهارداشت: در واقع واردات بدون انتقال ارز یعنی اینکه در نهایت ارز از بازار تامین می‌شود و این یعنی فشار تقاضا بر بازار. در روزهای اخیر کمیسیون تلفیق مصوبه‌ای داشت که واردات مواد اولیه بدون انتقال ارز آزاد شود و من به کمیسیون تلفیق رفتم و درباره این موضوع صحبت شد که نهایتا از دستور کار خارج شد.
وی تصریح کرد: اخیرا در مناطق آزاد نیز برای واردات محدود مواد اولیه به صورت بدون انتقال ارز موافقت کردیم که البته با مدیریت وزیر صمت باید دنبال شود. همچنین در زمینه صادرات ریالی نیز باید گفت که شما یا باید ارز یا کالا به کشور وارد کنید و غیر از این یعنی خروج سرمایه از کشور و ما اگر منصف باشیم باید در این بخش کنترل داشته باشیم و در حال حاضر با شبکه‌های صرافی در سایر کشورها توافقاتی شده تا ارز به چرخه اقتصاد کشور بازگردد.
چک تضمینی، تراکنش بانکی
رییس کل بانک مرکزی افزود: امیدواریم صادرکنندگان در این بخش نیز همکاری کنند. در مردادماه و شهریورماه سختی زیادی داشتیم و ما باید به هر نحوی جلوی سقوط ارزش پول ملی را می‌گرفتیم و ترامپ با شادی از این وضعیت سخن می‌گفت و ما در این شرایط تنها با ارز نمی‌توانستیم کنترل کنیم و من به این موضوع رسیدم که سفته بازی از مسیر ریال در حال انجام است.
رییس کل بانک مرکزی ادامه داد: ۸ هزار میلیارد تومان ارزش چک‌های تضمینی بود که ۱۰ درصد آن نیز اگر برای خرید ارز و سکه استفاده شود حساب کنید که چه بلایی سر کشور می‌آید.
همتی خاطرنشان کرد: از شورای هماهنگی سران قوا تشکر می‌کنم که حمایت و پشتیبانی کردند تا بتوانیم این برنامه‌ها را پیش ببریم و قوه قضاییه نیز حمایت لازم را انجام داد تا بانک مرکزی بتواند برنامه‌های خود را اجرایی کند. وی افزود: بررسی‌های ما نشان می‌دهد در تعداد تراکنش‌های پوزها هماهنگی منطقی بین سال ۹۷ و ۹۶ وجود دارد اما از نظر مبلغ اختلاف به ۱۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود که در دی ماه این میزان به حد نرمال رسید و مشخص می‌کند که سفته بازی در بازار کاهش یافته است.
رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: تراکنش‌های با مبلغ بالا همان خرید ارز در هرات و سلیمانیه و استانبول و حتی کانادا بوده که پول ملی را هدف قرار داده بودند.
وی افزود: در مورد چک‌های تضمینی نیز شرایط به چنین شکلی بوده و آمارها نشان می‌دهد که تراکنش‌ها و چک‌های تضمینی عمده ابزار حمله به بازار ارز و اقتصاد کشور بوده که خوشبختانه با این اقدام بخش قابل توجهی از این عملیات سفته‌بازی که خارج از کنترل بانک مرکزی بود کنترل شد و نرخ ارز با سرعت به سمت پایین حرکت کرد و امیدواریم به تدریج با ثبات بیشتر به وضعیت مطلوب‌تری برسیم.
وی درباره سیاست‌های پولی و بانکی اظهار داشت: اگر در این زمینه تصمیمی بگیریم باید کارشناسی باشد چند صد ساعت کار و طراحی برای سیستم بانکی انجام شده، سیستم بانکی ما وضعیت ویژه‌ای دارد که از قبل انباشته شده و تراز بانکی ما به سرعت اصلاح نمی‌شود.
نرخ سود و تورم، بازار باز
همتی با بیان اینکه سیاست‌های پولی تنها تعدیل نرخ سود نیست بلکه هدف‌گذاری تورم برای بانک مرکزی مهم است، افزود: هدف‌گذاری بانک مرکزی باید برای تورم باشد و بر اساس این هدف‌گذاری که مناسب برای رشد اقتصادی پایدار کشور باشد باید از طریق ابزارهای سیاست پولی که مهم‌ترین آن سیاست‌های بازار باز است نرخ سود را تنظیم کند.
سود ماه‌شمار
وی ادامه داد: یکی از این سیاست‌ها این بود که سود سپرده‌های کوتاه‌مدت را از روز شمار به ماه‌شمار تبدیل کردیم که اثرات زیادی را بر ترازنامه بانک‌ها خواهد گذاشت.
ریشه‌کن کردن فساد از حوزه ارز برنامه جدی بانک مرکزی
همتی با بیان اینکه باید بپذیریم رانت‌خواری در کشور زیاد شده و باید فکر اساسی برای این موضوع کنیم، تاکید کرد: یکی از برنامه‌های جدی بانک مرکزی این است که فساد را در حوزه ارز ریشه‌کن کنیم.
رییس شورای پول و اعتبار در ادامه درباره انتقادها از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی توضیح داد: اقتصاد ما دچار شوک از سوی عرضه شد و برای اینکه تورم ناشی از این شوک را به حداقل برسانیم، بررسی آماری در بانک مرکزی انجام شد زیرا در صورت تصمیم غلط، فاصله تورمی کالاهای مشمول ۴۲۰۰ تومانی و کالاهای غیر مشمول بسیار زیاد می‌شد. وی افزود: اگر این ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست مصرف‌کننده نهایی نرسید، ضعف بزرگی است که باید اصلاح شود و امیدواریم به تصمیم درستی برسیم و دغدغه دولت این است که ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست مصرف‌کننده نهایی برسد و در صورت عدم تحقق این موضوع، باید در جهت اصلاح این سیستم اقدام شود. همتی درباره حساب سپرده‌های ریالی مبتنی بر ارز، توضیح داد: این طرح اکنون در مرحله تصویب است و اجرایی نشده و مردم با اجرای این طرح می‌توانند به جای خرید ارز یک حساب ریالی مبتنی بر ارز افتتاح کنند و باید بازده و ریسک آن را نیز خود متحمل شوند و بانک مرکزی نیز به عنوان پشتوانه بانک‌ها برای ریسک‌های احتمالی این حساب‌ها است.
کانال مالی اروپا و FATF
رییس کل بانک مرکزی درباره کانال مالی ایران اروپا (SPV) توضیح داد: مشکل ایجاد این کانال، مشکلات فنی و برخورد طرف اروپایی به دیوار تحریم‌های امریکا است و اروپایی‌ها نگران فشارهای امریکا در این زمینه هستند.
وی افزود: البته تمام برنامه‌ریزی‌های ما بدون اتکا بر این چرخه مالی است و اکنون تمام اقدامات و زمینه‌های لازم برای مبادله ارز با کشورهایی مثل چین، کره، ترکیه، هند، روسیه و ... وجود دارد و مسیر رفت و آمد ارز مشخص و برنامه‌ریزی شده است.
همتی با اشاره به اینکه مذاکرات ما نشان از تمایل طرف اروپایی دارد و به این روند خوشبین هستم، گفت: ایران از اجرای این طرح و آغاز به کار این کانال استقبال می‌کند.
رییس شورای پول و اعتبار با رد ارتباط کانال مالی ایران و اروپا و FATF، گفت: این دو موضوع ارتباطی به هم ندارند و FATF لوایح ۴ گانه‌ای است که اکنون در مجلس در حال پیش روی است و از جمله ضروریات سیستم بانکی است و اکنون نیز با توجه به طرح این موضوع در مجلس، نگرانی از این جهت وجود ندارد و امیدوارم این لوایح تصویب شود.
رییس شورای پول و اعتبار با اشاره به اضافه شدن ژاپن به جمع ۸ کشور خریدار نفت از ایران، گفت: میزان فروش اکنون بیش از یک میلیون بشکه است و باید به این نکته توجه داشت که راه‌های دیگری برای کسب درآمد از طریق صادرات فروش نفت وجود دارد و نگرانی از این بابت وجود ندارد و سیاست ما این است که بند ناف درآمد ناشی از نفت در بودجه بریده شود.
همتی ادامه داد: دشمن قصد به سختی انداختن مردم را داشت و دولت نیز در تلاش است تا فشار بر مردم کاهش یابد اما اگر این مقاومت ادامه یابد و همه بدانند که در جنگ اقتصادی هستیم بطور حتم شرایط روز به روز بهبود خواهد یافت.
حذف 4 صفر از پول ملی در دستور کار بانک مرکزی
وی با بیان اینکه حذف چهار صفر از پول ملی در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد، اظهار داشت: به ما اعلام کردند که اولویت بانک مرکزی حذف چهار صفر از پول ملی نیست، ما نیز اعلام نکردیم اولویت اصلی بانک مرکزی انجام این موضوع است چرا که بانک مرکزی موضوعات مختلفی را در دستور کار قرار داده و طرح حذف چهار صفر از پول ملی نیز یکی از مسائل است.
همتی افزود: پول‌های مسکوک فلزی ما ارزش فلزشان بیشتر از ارزش اسمی پول است و همین مساله باعث شده تا گونی گونی می‌برند و نیکل آن را می‌فروشند و باید این مساله را بپذیریم که رخ داده است و برای آن راهکار داشته باشیم.
کاهش 75 درصدی سرانه اسکناس
وی با تاکید بر تاثیر حذف چهار صفر بر سرانه اسکناس گفت: میانگین سرانه اسکناس کشور به ۱۰۳ عدد رسیده در حالی که با حذف چهار صفر به ۲۵ عدد کاهش پیدا می‌کند.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به بررسی لایحه حذف چهار صفر توسط دولت، گفت: لایحه حذف چهار صفر از پول ملی به دولت رفته و در حال بررسی است و در صورتی که دولت نپذیرد نیز پیشنهادی از سوی بانک مرکزی بوده اما در صورتی که پذیرفته شود، مجلس بررسی آن را برای اعلام قانون در دستور کار قرار می‌دهد و پس از آن اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی به زمانی بالغ بر دو سال زمان نیاز دارد تا اسکناس‌های جدید وارد و اسکناس‌های قدیمی خارج شوند.
وی در پاسخ به ادعای برخی کارشناسان مبنی بر هزینه‌زایی چاپ پول‌های جدید توسط بانک مرکزی با حذف چهار صفر از پول ملی، خاطرنشان کرد: برخی گفتند حذف چهار صفر از پول ملی هزینه زیادی به منظور چاپ اسکناس جدید ایجاد می‌کند در حالی که هزینه جدیدی را ایجاد نمی‌کند و اسکناس‌های جدید به جای اسکناس‌های فعلی در چرخه چاپ قرار می‌گیرد و اسکناس‌های قدیمی به تدریج کنار می‌روند. همتی افزود: اسکناس ۵۰۰ تومانی ضرب می‌شود که هزینه ساخت آن ۴۰۰ تومان است در حالی که ارزش این اسکناس صرفا ۱۰۰ تومان بیشتر از هزینه تولید آن است و باعث شده تا دیگر نتوان چاپ و ضرب این دسته از مسکوکات را ادامه داد.
رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: روند تورم به سمت ثبات است و ما نیز در صورت در دستور کار قرار گرفتن حذف چهار صفر از پول ملی برای چاپ اسکناس‌های جدید تا زمان ثبات تورم منتظر می‌مانیم تا مشکلی ایجاد نشود. همتی با بیان اینکه تومان در جامعه فراگیر شده است، گفت: الان همه می‌گویند تومان، هیچ کسی نمی‌گوید ریال جز افرادی که در بانک مشغول فعالیت هستند، وقتی همه می‌گویند تومان و اسکناس را تومان می‌گویند پس چهار صفر اضافه به شمار می‌رود و در تورم و رشد اقتصادی تاثیرگذار نیست. نسبت ریال در مقابل سایر ارزهای خارجی بسیار پایین است و این نشان می‌دهد که ارتباط بین‌المللی ریال پایین است و بانک مرکزی اعتقاد دارد که حذف چهار صفر از پول ملی می‌تواند علاوه بر کاهش هزینه‌ها، بهبود و اصلاح محاسبات ریاضی، ارزش پولی ملی در مقابل ارزهای خارجی را بهبود بخشد.
رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که چرا ابر تورم اقتصادی و سقوط ارزش پول ملی رخ نداد، اظهار داشت: اعتقاد دارم صحبت‌های مطرح شده درباره وجود ابر تورم یا سقوط ارزش پول ملی تئوریک بوده و به عمق توانایی کشور فکر نشده است؛ صحبت‌ها بر این بوده که ارزش پولی ملی به‌شدت سقوط خواهد کرد و نقدینگی به‌شدت افزایش پیدا خواهد کرد که بدین گونه نبوده است.
اضافه برداشت 50 هزار میلیارد تومانی بانک ها
وی درباره میزان نقدینگی ادامه داد: میزان نقدینگی در
۹ ماهه ابتدایی امسال در مقایسه با پایان سال ۱۵ درصد رشد داشته که در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته نیز ۱۵ درصد رشد وجود داشته است؛ این بدین معناست که رشد نقدینگی هیچ تغییری نداشته و بانک مرکزی کنترل کامل بر بازار پول دارد. همتی افزود: بنده زمانی که سکان بانک مرکزی را در دست گرفتم، اضافه برداشت سیستم بانکی ۵۵ هزار میلیارد تومان بود، در حالی که امروز اضافه برداشت سیستم بانکی ۵۰ هزار میلیارد تومان است و با اجرای سیاست‌های پولی ۵ هزار میلیارد تومان از اضافه برداشت سیستم بانکی کاهش پیدا کرده است.
تورم حاصل شوک هزینه عرضه است
نه افزایش تقاضا
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به ادعای افزایش سود بانکی برای کنترل تورم گفت: برخی عنوان کردند که سود بانکی را بالا ببرید تا تورم را کنترل کنید این در حالی است که تورمی که در کشور ما وجود دارد کشش تقاضا نیست و ناشی از شوک عرضه است و برای جلوگیری و کنترل آن نباید سود بانکی را افزایش داد، علاوه بر این زمانی که سود بالا رود با توجه به ناترازی سیستم بانکی مشکلات جدی در بخش بانکی به وجود خواهد آمد. با عقل جمعی و خرد جمعی کارها را پیش می‌بریم و بانک مرکزی با اقتصاددانان جلساتی را برگزار می‌کند و از نظرات استفاده می‌شود.
وی در رابطه با حواشی یکی از بانک‌ها گفت: شبکه ضد انقلاب به دنبال ایجاد اختلال در نظام بانکی با خبر‌سازی برای یکی از بانک‌ها بود که با تدابیر بانک مرکزی این افکار کنترل شد. رییس کل بانک مرکزی در پایان تاکید کرد: مردم کشور مطمئن باشند که تورم کنترل شده و این مساله ادامه پیدا خواهد کرد، ثبات در اقتصاد حفظ می‌شود و ثبات ارز نیز ادامه خواهد داشت؛ به عنوان رییس کل بانک مرکزی حرفی را نمی‌زنم که نتوانم اجرا کنم یا واقعیت نداشته باشد، بانک مرکزی بر بازار ارز و پول مسلط است و این دوره خواهد گذشت و اطمینان دارم ملت بزرگ ایران از این آزمایش سربلند خواهند بود.
