عدم تمایل ترامپ به سفر کردن و ضعف او در دیپلماسی

گروه جهان| یکی از معدود دیدگاه‌های دونالد ترامپ که طی دو سال ریاست‌جمهوری او ثابت بوده و هنوز تغییر نکرده، این است که ایالات متحده باید معاملات چندجانبه را با توافق‌های دوجانبه مطلوب‌تر جایگزین کند. به نوشته دیپلماسی ایرانی، او در سخنرانی سال 2016 درباره مشارکت ترنس پسیفیک گفت: «ما به تجارت‌های دو جانبه نیاز داریم. نیازی به وارد شدن به یک توافقنامه عظیم بین‌المللی نداریم که دست و پای ما را ببندد.» اما دو سال از ریاست‌جمهوری ترامپ گذشته و او دستاورد چندانی نداشته است. توافق با چین توهمی بیش نبوده و توافقنامه جدید با کانادا و مکزیک تفاوت چندانی با نفتا (توافق تجارت آزاد امریکای شمالی) ندارد. توافق با کره‌شمالی همچنان بعید به نظر می‌رسد و اتحاد دیرینه ایالات متحده با ژاپن و کره‌جنوبی به مشکل برخورده و روابط با روسیه، عربستان سعودی و ترکیه با وجود تلاش‌های ترامپ برای ایجاد روابط شخصی با رهبران آنها، نسبت به دو سال پیش چندان بهتر نشده است. هنر توافق از دست رفته است. دلیل آن هم چندان غیر قابل درک نیست. قلدربازی‌های ترامپ در برابر چین و تمرکزش بر مسائلی همچون هزینه‌های دفاعی متحدان امریکا، کسری تجاری و واردات خودروهای اروپایی به بهای سیاست‌هایی مهم‌تر، ترامپ را به کسی تبدیل ساخته که بیشتر در برهم زدن توافق‌ها مهارت دارد و نه در ایجاد آنها.

اما دیپلماسی او یک مشکل اساسی دیگر هم دارد: او چندان به خود زحمت سفر کردن نمی‌دهد. به ندرت از ایالات متحده خارج می‌شود و معمولا در سفرهایش به دستاوردهایی که می‌خواهد نمی‌رسد.

وقت رییس‌جمهوری منبعی کمیاب به شمار می‌رود. وقتی یک رییس‌جمهوری سفر می‌کند، پیامی مهم درباره اولویت‌های خود می‌فرستد. سفرهای رییس‌جمهوری سرمایه‌گذاری در حیثیت روابط با کشور میزبان است و حسن‌شهرت رییس‌جمهوری می‌تواند در نتیجه دیدار تاثیر بگذارد. روسای‌جمهوری پیش از ترامپ برنامه سفرهای خود را با دقت تنظیم و بسیار سفر می‌کردند. ترامپ سفر نمی‌کند و در عین حال امیدوار است توافق‌های جدید دوجانبه صرفا به دلیل توانایی او در برقراری رابطه، حاصل شوند؛ اما او سفرهای کمی برای دیدارهای دوجانبه با رهبران کشورها داشته است. جدای از سفرهای متداول برای شرکت در نشست‌های بین‌المللی همچون نشست گروه 20 یا اجلاس‌ها در یک کشور ثالث همچون دیدارهایش با کیم جونگ اون و ولادیمیر پوتین در سنگاپور و فنلاند، ترامپ تنها 11 سفر برای دیدارهای دوجانبه داشته است. اوباما در 2 سال اول ریاست‌جمهوری خود 19 سفر، جورج دابلیو. بوش 13 سفر و بیل کلینتون 16‌سفر داشت.

اگرچه رهبران کشورها می‌توانند در حاشیه دیدارهای چندجانبه نیز دیدارهای دوجانبه داشته باشند، اما بازهم دیدارهای ترامپ با سران کشورهای میزبان در حاشیه چنین نشست‌هایی زیاد نبوده است. به علاوه، اگرچه دیدارها در حاشیه نشست‌های بین‌المللی کارآمد هستند، اما عمدتا زمان آنها کوتاه است و به‌دلیل بستر بین‌الملی این نشست‌ها، تمرکز بر روابط دوجانبه چندان زیاد نیست. اگرچه ترامپ درباره سیاست خارجی به صورت یک مساله کنش و واکنشی سخن می‌گوید، اما به‌ندرت می‌توان او را فردی به‌دنبال توافق‌های جدید دانست.

تحقیقات انجام شده توسط دانشمندان سیاسی نشان می‌دهد که دیپلماسی رو در رو به رهبران در ارزیابی نیات طرف مقابل، ارسال و خواندن پیام‌های غیرکلامی و اعتمادسازی کمک می‌کند. سفرهای رییس‌جمهوری برای شرکت در نشست‌های بین‌المللی اهمیت دارد برای اینکه عمدتا با اتکای بر تلاش‌های دیپلمات‌ها برای فراهم کردن توافق‌ها و بیانیه‌هایی صورت می‌گیرد که در نهایت رییس‌جمهوری باید امضای‌شان کند. وزیر خارجه با حمایت سفیر و کارشناسان در کشور میزبان می‌توانند تجربه، دانش و توجه دقیقی را ارایه کنند که رییس‌جمهوری نمی‌تواند داشته باشد. نشست سنگاپور به این دلیل شکست خورد که دیپلمات‌های ایالات متحده فرصت چندانی برای آماده‌سازی شرایط نداشتند.

اما ماهیت متداول دیپلماسی سفر به این معنی است که رخ ندادن آن هم یک پیام قدرتمند ارسال می‌کند مبنی بر اینکه رییس‌جمهوری اهمیت چندانی برای روابط با کشوری خاص قائل نبوده است. برای نمونه، ترامپ در دو سال گذشته تاکنون برای دیدار دوجانبه با سران مکزیک و آلمان به این کشورها سفر نکرده است.

در دو سال گذشته ترامپ عمدتا برای دستیابی به پیروزی‌های دیپلماتیک خارجی برای مواجهه با بن بست‌ها در داخل کشور تلاش کرده است. سفر شب کریسمس او به عراق برای اولین بازدید از نیروهای امریکایی مستقر در خارج از کشور پس از یک هفته آشوب‌های داخلی (که همچنان ادامه دارد)، صورت گرفت. اما این اقدامات هیچگاه آنطور که ترامپ می‌خواسته پیش نرفته‌اند. نخست‌وزیر عراق نتوانست یا نخواست به درخواست ترامپ و برای دیدار با او به پایگاه نیروهای امریکایی سفر کند و سیاستمداران عراقی ترامپ را به‌دلیل اطلاع ندادن درباره سفرش به نقض تمامیت ارضی کشورشان متهم کردند.

اینطور به نظر می‌رسد جهان هم‌اکنون چندان رغبتی به دیدن بیشتر روی ترامپ ندارد. باتوجه به اینکه رییس‌جمهوری امریکا دستاورد یا حتی دستورکاری ندارد که انگیزه‌ای برای سفرهای آتی او شوند، و باتوجه به اینکه کشورهای زیادی نیستند که مشتاق میزبانی ترامپ باشند، انتظار نمی‌رود که در سال‌های 2019 و 2020 شمار سفرهای خارجی ترامپ افزایش یابند. اما مشکل اینجاست که ترامپ باید برای دستیابی به توافقنامه‌های دوجانبه‌ای که به‌شدت مشتاق آن است، باید ابتدا دیپلماسی سطح بالا را بیاموزد که سفر به کشورهای خارجی است.

منبع: فارن افرز