عقبنشینی مادورو از اخراج دیپلماتهای امریکایی
گروه جهان| طلا تسلیمی|
نیکلاس مادورو رییسجمهوری ونزوئلا، از درخواست خود مبنی بر خروج همه دیپلماتهای امریکایی از این کشور در پی بالا گرفتن مناقشات با دونالد ترامپ رییسجمهوری ایالات متحده، عقبنشینی کرد. وزارت خارجه ونزوئلا با انتشار بیانیهای اعلام کرده دستور خروج دیپلماتهای امریکایی را برای مدت ۳۰ روز به حالت تعلیق درآورده تا فرصتی برای مذاکره درباره «یک دفتر حافظ منافع» دو کشور در کاراکاس و واشنگتن فراهم آورد. مادورو ابتدا 3روز به دیپلماتهای امریکایی در سفارت این کشور در کاراکاس فرصت داده بود تا ونزوئلا را ترک کنند. این تصمیم پس از آن گرفته شد که دولت ترامپ از خوان گوایدو رهبر اپوزیسیون ونزوئلا به عنوان رییسجمهوری خودخوانده ونزوئلا حمایت کرد. ترامپ هم در واکنش به این دستور مادورو اعلام کرده بود که او را رییسجمهوری قانونی ونزوئلا نمیداند و دیپلماتهای امریکایی موظف به اطاعت از این فرمان نیستند. ایالات متحده همچنین در جلسه اضطراری شورای امنیت درباره ونزوئلا از دیگر کشورها خواست تا مجلس ملی ونزوئلا را به عنوان تنها نهاد دموکراتیک این کشور بهرسمیت بشناسند و ارتباط مالی خود را با دولت مادورو قطع کنند. اما چین و روسیه از انتشار بیانیه شورای امنیت علیه دولت مادورو ممانعت کردند.
بهگزارش فایننشالتایمز، در ضربه دیگری به مادورو فرستاده ارشد نظامی ونزوئلا در ایالات متحده به همکاری خود با کاراکاس پایان داد و دیگر اعضای نیروهای نظامی را نیز به اقدامات مشابه ترغیب کرد. خوزه لوئیس سیلوا در یک پیام ضبط شده ویدیویی از واشنگتن گفت: «امروز با مردم ونزوئلا و بهخصوص با برادرانم در نیروهای مسلح کشور صحبت میکنم و از آنها میخواهم تا خوان گوایدو را به عنوان تنها رییسجمهوری مشروع و قانونی کشور به رسمیت بشناسند.»
این تحولات درست در روزی رخ دادند که مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا، در شورای امنیت سازمان ملل متحد از دیگر کشورهای جهان خواست که موضع خود را در رابطه با شرایط در ونزوئلا مشخص کنند و گوایدو را به عنوان رییسجمهوری مشروع این کشور به رسمیت بشناسند. جدای از امریکا، دهها کشور دیگر جهان از جمله برزیل، آرژانتین، کلمبیا و کانادا هم گوایدو را به رسمیت شناختهاند. اما روسیه، چین و ترکیه اعلام کردهاند که همچنان مادورو را رییسجمهوری به حق ونزوئلا میدانند.
پمپئو در جریان جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد که به درخواست ایالات متحده برگزار شد، گفت: «یا در کنار نیروهای آزادی میایستید، یا با مادورو در یک لیگ هستید.» پمپئو در ادامه از چین، روسیه، سوریه و ایران بهدلیل جانبداری آنها از مادورو انتقاد و چین و روسیه را متهم کرد که برای بازیابی «میلیاردها دلار سرمایهگذاری اشتباه و کمکهای صورت گرفته در سالهای گذشته» از یک نظام شکستخورده حمایت میکنند. روسیه و چین در جریان جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره ونزوئلا، مانع از صدور بیانیه درباره بحران سیاسی این کشور شدند. واسیلی نبنزیا سفیر روسیه در سازمان ملل تاکید کرد که ونزوئلا موضوعی برای تشکیل جلسه شورای امنیت نبوده و تهدیدی برای صلح و امنیت به شمار نمیرود.
بریتانیا، فرانسه، آلمان، اسپانیا و بلژیک هم اعلام کردند اگر ظرف 8روز انتخاباتی آزاد و شفاف برگزار نشود، آنها خوان گوایدو را به عنوان رییسجمهوری موقت به رسمیت خواهند شناخت. جرمی هانت وزیر خارجه بریتانیا در توئیتی نوشت: «خوان گوایدو فردی مناسب برای رهبری ونزوئلاست. اگر ظرف 8روز از برگزاری انتخاباتی آزاد و منصفانه خبر نرسد، بریتانیا او را به عنوان رییسجمهوری موقت برای پیشبرد روند سیاسی به سمت دموکراسی در ونزوئلا، بهرسمیت خواهد شناخت.» پدرو سانچز نخستوزیر اسپانیا هم گفت: «ما خواستار دموکراسی و انتخابات آزاد در ونزوئلا هستیم. ما به دنبال روی کار آوردن یا برکنار کردن دولتها نیستیم. اگر در 8روز آینده انتخابات آزاد و دموکراتیک برگزار نشود، اسپانیا خوان گوایدو را به عنوان رییسجمهوری ونزوئلا به رسمیت خواهد شناخت.» بیانیههای منتشر شده توسط آلمان و فرانسه هم متن مشابهی داشتند. اسپانیا به عنوان یک قدرت استعماری روابط قدرتمند تاریخی با ونزوئلا داشته، اما این روابط در سالهای اخیر و بهویژه در دولت ماریانو راخوی نخستوزیر پیشین راستمیانه بهشدت آسیب دیده است. مادورو بارها از مداخله اسپانیا در امور ونزوئلا شکایت کرده و گفته بود: «راخوی بهدنبال دولتداری در ونزوئلاست.» چند ماه بعد، راخوی انتخابات سال 2018 ونزوئلا را که با پیروزی و انتصاب مجدد مادورو در سمت رییسجمهوری همراه بود، بدون اعتبار خواند و گفت: «کمترین استانداردهای دموکراتیک هم در این انتخابات رعایت نشده بودند.»
پمپئو در سخنرانی کوتاهی در پی جلسه شورای امنیت سازمان ملل گفت ایالات متحده امیدوار است که دیگر کشورهای جهان نظامهای مالی خود را با دولت مادورو قطع کنند. مادورو به این اقدامات تلاش جناح راست برای کودتا که از سوی دولت ترامپ در واشنگتن سازماندهی شده، بهشدت واکنش نشان داد.
بامداد یکشنبه پمپئو مجددا اعلام کرد که ایالات متحده انتظار دارد که دیپلماتهایش همچنان طبق کنوانسیون وین، مصونیت دیپلماتیک داشته باشند. وزیر خارجه امریکا گفت: «هرگز ایالات متحده را با توانایی ما در محافظت از افراد خودمان آزمایش نکنید.»
پمپئو جمعه گفته بود که ایالات متحده الیوت آبرامز دیپلماتی را که در دولتهای رونالد ریگان و جورج دابلیو. بوش هم خدمت کرده، به عنوان فرستاده به ونزوئلا اعزام میکند. پمپئو گفت آبرامز مسوولیت همه تلاشهای امریکا برای احیای دموکراسی در ونزوئلا را برعهده خواهد داشت.