اروپا طرف بعدی مناقشه تجاری با امریکا است؟
گروه جهان| طلا تسلیمی|
ارزش شاخص‌های سهام در بازارهای جهانی در معاملات چهارشنبه در پی درگیری سرمایه‌گذاران با یک‌سری اتفاقات خوب و بد از مذاکرات تجاری چین و امریکا و جلسه سیاست‌گذاری فدرال رزرو گرفته تا انتشار گزارش‌ها مبنی بر کاهش شدید درآمدهای شرکت‌ها، عمدتا بدون تغییر باقی ماند. انتظار می‌رود بانک مرکزی امریکا در جلسه دو روزه خود از افزایش نرخ بهره خودداری کند که این مساله برای سرمایه‌گذاران مایه امیدواری است. خلاف گزارش‌های کاهش درآمدهای شرکت‌ها، برگزاری مذاکرات بین چین و امریکا و احتمال دستیابی آنها به یک توافقنامه تجارت بین‌المللی هم خبر خوبی برای سرمایه‌گذاران جهانی محسوب می‌شود. اما در عین حال، اتحادیه اروپا بطور فزاینده نگران این است که با هرگونه گشایش روابطی بین واشنگتن و پکن، توجه دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا به واردات خودرو از آلمان و نوشیدنی‌های لوکس از فرانسه جلب شود.
به نوشته رویترز، تحلیلگران و ناظران معتقدند که سرمایه‌گذارانی که قصد تجارت سهام اروپایی همچون شاخص «دکس» آلمان که شاخص شرکت‌های عمدتا صادراتی است یا برندهای لوکس قاره را دارند، بایستی احتیاط بیشتری به خرج دهند چراکه احتمال بروز مشکل به شکل‌های گوناگون وجود دارد.
آلیشیا گارسیا هررو کارشناس اقتصادی شرکت بین‌المللی مدیریت سرمایه «ناتیکسیس» در بخش آسیا-اقیانوسیه و محققان اندیشکده «بروگِل» از جمله کسانی هستند که هشدار داده‌اند اگرکه چین برای خشنود کردن امریکا با جایگزین کردن کالاهای امریکایی به جای بخش عظیمی از واردات اروپایی موافقت کند، توافق تجاری اقتصادهای اول و دوم جهان می‌تواند «بهای سنگینی» برای اروپا داشته باشد. اروپا در این روند چیزهای زیادی برای از دست دادن دارد. طبق تحلیل آماری اطلاعات شرکتی، درآمد کلی شرکت‌های ثبت شده در اروپا از روابط با چین در سال 2019 برابر با 456 میلیارد یورو (521 میلیارد دلار) برآورد شده است و برندهای لوکس و خودروسازان بیشترین کسب‌و‌کارهای در معرض خطر هستند. وینسنت دلوارد استراتژیست اقتصاد کلان جهانی در سازمان خدمات مالی «آی‌ان‌تی‌ال اف‌سی‌استون» گفت که اگر چین و ایالات متحده نتوانند به توافق دست یابند، آنگاه سیلی از کالاهای ارزان‌قیمت چینی به اروپا روان خواهد شد: «با پایان آتش‌بس چین و امریکا در روز اول ماه مارس، اروپا بیشترین خسارت را متحمل خواهد شد چراکه چین قطعا میلیاردها کالای تخفیف‌خورده و ارزان قیمت خود را به قاره قدیمی خواهد فرستاد.» در سال 2017 ارزش کالاهای صادراتی چین به اتحادیه اروپا به 374 میلیارد یورو و به ایالات متحده به 505 میلیارد دلار رسید. یک سناریوی نگران‌کننده دیگر از نظر دلوارد، موقعیت تلخ «باخت-باخت» برای اروپا و «برد-برد» برای ترامپ است: «اعمال تعرفه‌ها بر خودروهای تولید اروپایی و دستیابی به توافق با چین این امکان را برای ترامپ فراهم می‌آورد تا در هر دو جبهه ادعای پیروزی کند.» نگرانی بسیاری از سرمایه‌گذاران این است که آرامش ناشی از دستیابی چین و ایالات متحده به توافق با مواجه‌های تلخ بین اتحادیه اروپا و نزدیک‌ترین متحد آن همراه شود.
ما بعدی هستیم
اگرچه آلمان بیشترین سهم را در مازاد تجاری اتحادیه اروپا با ایالات متحده دارد (بیش از 63میلیارد دلار در سال 2017)، اما خسارت‌های ناشی از اقدام دولت ترامپ به اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی از اروپا دیگر کشورهای اروپایی از جمله ایرلند، ایتالیا و فرانسه را نیز با مشکل مواجه می‌کند. تنوع کالاهای صادراتی کشورهای اروپایی به امریکا از گستردگی آسیب‌های اعمال تعرفه حکایت دارد. طبق جدول تهیه شده توسط مرکز توسعه بین‌الملل در دانشگاه هاروارد موسوم به «اطلس پیچیدگی‌های جهان» صادرات فرانسه به ایالات متحده در سال 2016 از نوشیدنی‌های الکلی (3.8درصد) تا توربین گازی (10.95درصد) و دارو (6.08دصد) متغیر بوده است.
تحلیلگرانی که در تلاش هستند تا استراتژی رییس‌جمهوری امریکا را رمزگشایی کنند، معتقدند که پس از بازنگری در توافقنامه تجارت آزاد امریکای شمالی (نفتا) و تلاش‌ها برای کاهش کسری تجاری ایالات متحده با چین از 375 میلیارد دلار در سال 2017، مواجهه با اتحادیه اروپا می‌تواند قدم بعدی ترامپ باشد. ویلیام دِویلدر کارشناس ارشد اقتصادی بانک «بی‌ان‌پی پریباس» هشدار داد: «ما نفر بعدی در صف هستیم. موضوع مذاکرات تجاری اتحادیه اروپا-ایالات متحده تا همین اواخر چندان مطرح نبود، اما احتمالا مجدد مطرح می‌شود.» چارلز سنت آرنو استراتژیست بانک سوییسی «لومبارد اودیر» معتقد است که دوره طولانی مناقشات بین اتحادیه اروپا و ایالات متحده با تیترهایی که هر روز بازارهای اروپایی را دچار نوسان می‌کنند، احتمالی آشکار است. او با یادآوری مذاکرات پرتنش امریکا با کانادا بر سر نفتا، افزود: «شباهت توئیت ترامپ درباره شراب فرانسه با شیر کانادا کاملا مشهود بود.» ترامپ 13 نوامبر از این مساله انتقاد کرد که در حالی که فرانسه به راحتی به ایالات متحده صادرات شراب دارد، دسترسی تولیدکنندگان امریکایی به بازار فرانسه را محدود کرده است. سنت آرنو افزود که تهدید جنگ تجاری با ایالات متحده به معنای یک سال دشوار دیگر برای سهام اروپایی خواهد بود که سال گذشته هم متحمل آسیب‌های مناقشات بین دو اقتصاد بزرگ جهان شده بودند: «احتمال عملکرد ضعیف بازارهای اروپایی در 2019 زیاد است.»
اگر گروه مذاکره‌کننده چینی که در حال حاضر در واشنگتن به سر می‌برند بتوانند به پیشرفت قابل‌توجهی برسند، ارزش سهام اروپایی دست‌کم در کوتاه‌مدت رشد خواهد کرد. دِویلدر گفت: «برای اقتصاد جهانی بسیار مهم است که این عدم اعتماد ایجاد شده، پایان یابد.» طبق نظرسنجی رویترز از کارشناسان اقتصادی، تشدید مناقشات به‌معنای کاهش بیشتر سرعت رشد اقتصادی خواهد بود و می‌تواند به بازارهای سهام در سطح جهانی آسیب برساند.
